Αποκρυπτογραφώντας τα κίνητρα του Kim Jong Un | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Αποκρυπτογραφώντας τα κίνητρα του Kim Jong Un

Το παιχνίδι που προσπαθεί να παίξει
Περίληψη: 

Στην πορεία προς την διάσκεψη κορυφής της Σιγκαπούρης, εφόσον τελικά γίνει, ο Trump ίσως να προετοιμάζεται για το λάθος παιχνίδι: Έναν γύρο ντάμας με δύο παίκτες, ενώ ο Kim προετοιμάζεται για έναν αγώνα σκάκι πολλών παικτών σε δύο σκακιέρες. Στη μια σκακιέρα θα είναι το μέλλον των προγραμμάτων πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας, και στην άλλη το μέλλον της γεωπολιτικής στην βορειοανατολική Ασία.

Ο MICHAEL J. GREEN είναι ανώτερος αντιπρόεδρος για την Ασία και επικεφαλής για την Ιαπωνία στο Center for Strategic and International Studies, και διευθυντής Ασιατικών Σπουδών στην Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών Edmund A. Walsh, στο Πανεπιστήμιο Georgetown.

Την Τρίτη, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Kim Jong Un ακύρωσε απότομα μια επικείμενη σύνοδο κορυφής με τη Νότια Κορέα και απείλησε να αποχωρήσει από τις συνομιλίες με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, στις 12 Ιουνίου, ισχυριζόμενος ότι οι συνεχιζόμενες [στρατιωτικές] ασκήσεις των ΗΠΑ και της Νότιας Κορέας αποτελούσαν «πρόκληση». Ο Τραμπ υπήρξε όχι λιγότερο ασταθής, γράφοντας μέρες πριν στο twitter ότι θα μπορούσε πάντα να ακυρώσει την συνάντηση την τελευταία στιγμή.

Αλλά αυτό που αποκαλύπτει η κίνηση του Κιμ είναι μια ευρύτερη στρατηγική σε λειτουργία. Στην πορεία προς την διάσκεψη κορυφής της Σιγκαπούρης, εφόσον τελικά γίνει, ο Trump ίσως να προετοιμάζεται για το λάθος παιχνίδι: Έναν γύρο ντάμας με δύο παίκτες ενώ ο Kim προετοιμάζεται για έναν αγώνα σκάκι πολλών παικτών σε δύο σκακιέρες. Στη μια σκακιέρα θα είναι το μέλλον των προγραμμάτων πυρηνικών όπλων της Βόρειας Κορέας, αυτό που έρχεται να διαπραγματευτεί ο Trump. Στην άλλη, θα είναι αυτό που ο Kim και οι άλλοι συμμετέχοντες γνωρίζουν ότι διακυβεύεται επίσης: Το μέλλον της γεωπολιτικής στην βορειοανατολική Ασία. Πώς μπορεί ο πρόεδρος να εξασφαλίσει ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα σε αυτόν τον περίπλοκο αγώνα σκάκι;

17052018-1.jpg

Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Kim Jong Un, σε αχρονολόγητη φωτογραφία που κυκλοφόρησε από την Κορεατική Κεντρική Υπηρεσία Ειδήσεων της Βόρειας Κορέας, στις 22 Σεπτεμβρίου 2017. KCNA VIA REUTERS
--------------------------------------------------------------------

Ο Τραμπ θα πρέπει να πάρει ένα μάθημα από τον πρόεδρο Richard Nixon. Κατά την προετοιμασία για την ιστορική συνάντησή του με τον Κινέζο ηγέτη Mao Zedong το 1972, ο Nixon σιγουρεύτηκε ότι κατάλαβε πώς να παίξει το παιχνίδι σκεπτόμενος τους στόχους του αντιπάλου του. Σε ένα κομμάτι χαρτί, περιέγραψε ό, τι ήθελε ο Μάο, τα παράθεσε έναντι των στόχων των Ηνωμένων Πολιτειών, και στην συνέχεια κατέγραψε τομείς ενδεχόμενης συμφωνίας. Ο Τραμπ θα πρέπει να κάνει το ίδιο, σκεπτόμενος στρατηγικά για τα κίνητρα όλων των βασικών παραγόντων της συνόδου: Την Βόρεια Κορέα, την Κίνα, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και την Ρωσία. Τι είναι, λοιπόν, αυτό που πραγματικά θέλουν;

ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Kim εξέφρασε την προθυμία του να επιδιώξει την «αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου» [1], μια υπόσχεση που στο παρελθόν σήμαινε μόνο ότι η Πιονγκγιάνγκ θα δεσμευόταν να εξαλείψει τα πυρηνικά όπλα ακριβώς όπως έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες σύμφωνα με το άρθρο VI της Συνθήκης Μη Διάδοσης [των πυρηνικών] του 1968. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει να μην αποπυρηνικοποιηθεί ποτέ. Ο Βορράς ανέκαθεν ισχυριζόταν ότι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν να εξαλείψει το οπλοστάσιό του, η Ουάσιγκτον θα πρέπει πρώτα να τερματίσει την δική της «εχθρική πολιτική» -δηλαδή τις οικονομικές κυρώσεις, την κριτική για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας, και οτιδήποτε άλλο αποφασίζει η Πιονγκγιάνγκ ότι θέλει να ρίξει στο μείγμα για να πάρει παραχωρήσεις.

Αυτό που θέλει πραγματικά η Βόρεια Κορέα από αυτή την σύνοδο κορυφής, με άλλα λόγια, είναι πιθανώς όχι η αποπυρηνικοποίηση, αλλά το αντίθετο –η αποδοχή της πυρηνικής της θέσης [2]. Αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Το 2012, η Βόρεια Κορέα αναθεώρησε το σύνταγμά της για να ανακηρύξει τον εαυτό της ως πυρηνική δύναμη και ο Kim δήλωσε νωρίτερα φέτος ότι το πρόγραμμα του των διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων (ICBM) βρισκόταν κοντά στην ολοκλήρωση, γεγονός που αποτελεί ένδειξη ότι ήταν έτοιμος να διαπραγματευτεί. Οι διπλωμάτες της Βόρειας Κορέας παραδέχθηκαν επίσης τουλάχιστον από το 2002 ότι ο απώτερος στόχος τους είναι να καθιερώσουν μια διαπραγμάτευση για τον έλεγχο των όπλων με τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ομόλογο κράτος πυρηνικών όπλων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι προτάσεις του Κιμ μιμούνται μέχρι στιγμής τις κινήσεις ενός κράτους πυρηνικών όπλων, όπως με το να δεσμεύεται για πάγωμα των δοκιμών, για μη πρώτη χρήση [των πυρηνικών όπλων], και για μη μεταφορά [τεχνολογίας πυρηνικών όπλων].

Το άλλο βασικό θέμα στην ατζέντα του Kim είναι η χαλάρωση της οικονομικής πίεσης. Οι σοβαρές κυρώσεις της κυβέρνησης Trump [3] διαδραμάτισαν ρόλο στο να φέρουν τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας στο τραπέζι, αλλά είναι επίσης πιθανό ότι ο Kim ήξερε ότι θα υφίστατο κυρώσεις αφού απειλούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες με την δοκιμή του [πυραύλου] ICBM «Hwasong -15» τον περασμένο Δεκέμβριο. Αν και ο απώτερος στόχος της Βόρειας Κορέας είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες να τερματίσουν τις μονομερείς τους κυρώσεις, δεν αποτελεί απόλυτη αναγκαιότητα, δεδομένου ότι η Κίνα είναι πιθανό να μετριάσει την δική της πίεση μόλις αρχίσει να εξελίσσεται η διαδικασία της διαπραγμάτευσης –όχι μικρό κέρδος για τον Κιμ δεδομένου ότι η Κίνα αντιπροσωπεύει το 90% του εξωτερικού εμπορίου της Βόρειας Κορέας. Με τακτικιστικό τρόπο, ο Kim θα αναζητήσει δραματικές χειρονομίες και μια αργή τροχιά προσέγγισης «δράση προς δράση» στις διαπραγματεύσεις που θα αργοσύρουν τα πράγματα μέχρι να είναι έτοιμος να κλιμακώσει ξανά (ένα καθιερωμένο μοτίβο που οι παλιότεροι αποστάτες του καθεστώτος όπως ο Hwang Jang Yop κάποτε προέβλεψαν ότι θα συνεχιστεί στο μέλλον).