Εργαλεία διπλωματίας στην υπόθεση της Βόρειας Κορέας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Εργαλεία διπλωματίας στην υπόθεση της Βόρειας Κορέας

Αποφεύγοντας μια καταστροφική αποτυχία και μια καταστροφική επιτυχία
Περίληψη: 

Η πιο πιθανή εξήγηση για την κόντρα μεταξύ ΗΠΑ και Βόρειας Κορέας που είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση της συνόδου κορυφής, ήταν ότι έγινε όλο και πιο εμφανές ότι η σύνοδος θα αποτύχει, δεδομένου ότι η Βόρεια Κορέα δεν θα συμφωνούσε να διαλύσει εντελώς το πυρηνικό της οπλοστάσιο και τις αντίστοιχες δυνατότητες.

Ο RICHARD N. HAASS είναι πρόεδρος του Council on Foreign Relations και ο συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο A World in Disarray: American Foreign Policy and the Crisis of the Old Order.

Οι εισερχόμενοι πρόεδροι των ΗΠΑ απολαμβάνουν μεγάλη διακριτικότητα, αλλά δεν έχουν καμία επιλογή όταν πρόκειται για τα προβλήματα που κληρονομούν. Δεν μπορείτε να επιλέξετε τα «εισερχόμενά» σας, μόνο τι να κάνετε με αυτά.

Ήταν αναπόφευκτο ότι ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα αντιμετώπιζε μια Βόρεια Κορέα [1] που είχε συγκεντρώσει ένα μικρό οπλοστάσιο πυρηνικών όπλων, μαζί με βαλλιστικούς πυραύλους που θα μπορούσαν να τα μεταφέρουν σε μεγάλες αποστάσεις. Κατά το πρώτο έτος της προεδρίας του Donald Trump, η Πιονγκγιάνγκ έκανε αυτήν την πραγματικότητα άκρως σαφή πραγματοποιώντας την έκτη (και ισχυρότερη) πυρηνική δοκιμή της και μια σειρά εκτοξεύσεων βαλλιστικών πυραύλων. Ο Trump αντέδρασε επικρίνοντας τους προκατόχους του γιατί επέτρεψαν να αναπτυχθεί αυτή η αντιληπτή απειλή˙ στοχεύοντας σκληρή (και κατά καιρούς προσβλητική) ρητορική προς τον νεαρό ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Kim Jong Un [2] εκφράζοντας ταυτόχρονα την θέλησή του να συναντηθεί άμεσα με αυτόν˙ και οργανώνοντας μια επιτυχημένη ώθηση για υποστηριζόμενες από τα Ηνωμένα Έθνη κυρώσεις σχεδιασμένες είτε να φέρουν την Βόρεια Κορέα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είτε να την γονατίσουν.

29052018-1.jpg

Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Kim Jong Un, συναντάται με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, σε αυτή την φωτογραφία της 9ης Μαΐου 2018 που κυκλοφόρησε από το Κορεατικό Κεντρικό Πρακτορείο Ειδήσεων (KCNA) της Βόρειας Κορέας, στην Πιονγκγιάνγκ. KCNA VIA REUTERS
-----------------------------------------------------------------------

Για λίγο, αυτή η προσπάθεια φάνηκε να λειτουργεί. Μετά από μια σειρά πρωτοφανών διπλωματικών επαφών που ενέπλεκαν τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Βόρεια Κορέα, τη Νότια Κορέα και την Κίνα, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι μια σύνοδος κορυφής μεταξύ Trump και Kim είχε προγραμματιστεί για τις 12 Ιουνίου στην Σιγκαπούρη. Η Βόρεια Κορέα θέσπισε ένα «πάγωμα» στις πυρηνικές δοκιμές και τις δοκιμές των βαλλιστικών πυραύλων, έκλεισε έναν σταθμό πυρηνικών δοκιμών και απελευθέρωσε τρεις Αμερικανούς κρατούμενους.

Όλα έφτασαν σε απότομη παύση στις 24 Μαΐου, όταν ο Trump ακύρωσε την σύνοδο κορυφής. Παρόλο που αποδίδει την απόφασή του στην «τεράστια οργή και την ανοιχτή εχθρότητα» των επίσημων δηλώσεων της Βόρειας Κορέας, η πιο πιθανή εξήγηση για την κόντρα ήταν ότι έγινε όλο και πιο εμφανές ότι η σύνοδος θα αποτύχει, δεδομένου ότι η Βόρεια Κορέα δεν θα συμφωνούσε να διαλύσει εντελώς το πυρηνικό της οπλοστάσιο και τις αντίστοιχες δυνατότητες.

Παρ’ όλο το δράμα των τελευταίων μηνών, λίγα έχουν αλλάξει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να πρέπει να κάνουν κάτι για να μειώσουν ή να εξαλείψουν την απειλή που θέτει η αυξανόμενη ικανότητα της Βόρειας Κορέας να βάλει πυρηνικές κεφαλές σε βαλλιστικούς πυραύλους οι οποίοι θα μπορούσαν να φτάσουν στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Η αντιμετώπιση αυτής της απειλής μέσω του πολέμου εξακολουθεί να είναι σαφώς ελκυστική. Και η διπλωματία, που κατέστη δυνατή μετά από απειλές, κίνητρα και κυρώσεις, παραμένει η προτιμώμενη πορεία.

Αλλά η διπλωματία δεν δημιουργείται ισότιμα. Με την διάσκεψη κορυφής της Σιγκαπούρης στις 12 Ιουνίου να μην υφίσταται για την ώρα, η διοίκηση Trump πρέπει να επανεξετάσει την επιθυμία της για μια γρήγορη, σαρωτική συμφωνία που θα λύσει το πρόβλημα των πυρηνικών και πυραυλικών προγραμμάτων της Βόρειας Κορέας και θα επιλέξει κάτι πιο σταδιακό και μετριοπαθές το οποίο, στην καλύτερη περίπτωση, θα το διαχειριστεί.

ΚΟΡΕΟ-ΓΡΑΦΙΑ

Δεν είναι μυστήριο ποιοι είναι οι στόχοι της Νότιας Κορέας όσον αφορά την Βόρεια Κορέα: Να μειωθεί η απειλή του πολέμου και να εξομαλυνθούν οι σχέσεις στην Κορεατική Χερσόνησο. Η Κίνα, από την πλευρά της, δεν έχει αγάπη για το καθεστώς του Κιμ, αλλά θα παράσχει αρκετή στήριξη για να το διατηρήσει στην επιφάνεια και έτσι να αποφύγει την προοπτική μιας ενωμένης Κορέας που θα είναι σύμμαχος με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Πεκίνο θα ακολουθήσει αυτή την πορεία, παρόλο που κατανοεί το στρατηγικό κόστος για να το κάνει αυτό, τόσο όσον αφορά τις αναβαθμίσεις της πυραυλικής άμυνας της Νότιας Κορέας όσο και την ιαπωνική επανεξέταση της αποστροφής της απέναντι στα πυρηνικά όπλα. Όταν πρόκειται για την Βόρεια Κορέα, η Κίνα δεν προτιμά τίποτα άλλο τόσο πολύ όσο μια εκδοχή του status quo.

Είναι πολύ πιο δύσκολο να ανακαλύψουμε την σκέψη της Βόρειας Κορέας. Μια σχολή σκέψης αποδίδει την φαινομενική ευελιξία της χώρας στο οικονομικό κόστος των κυρώσεων και στους φόβους περί μιας στρατιωτικής επίθεσης των ΗΠΑ –αμφότερα τα οποία θα μπορούσαν να απειλήσουν την ύπαρξη του βορειοκορεατικού κράτους. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η Πιονγκγιάνγκ μπορεί να πιεστεί να εγκαταλείψει όλα τα πυρηνικά της όπλα, και άλλα, προκειμένου να διασφαλίσει την επιβίωσή της και να βελτιώσει την οικονομική της κατάσταση.

Μια εναλλακτική ανάλυση θεωρεί την συμπεριφορά της Βόρειας Κορέας ως πιο προληπτική παρά αντιδραστική. Εκείνοι που υποστηρίζουν αυτή την άποψη πιστεύουν ότι ο Κιμ ανέλαβε μια διπλωματική πρωτοβουλία λιγότερο ως απάντηση στον εξαναγκασμό παρά λόγω αυτοπεποίθησης. Ο Kim, λέει το επιχείρημα, έκρινε ότι τα πυρηνικά και τα πυραυλικά του προγράμματα είχαν σημειώσει αρκετή πρόοδο ώστε να αποφευχθεί η ανάγκη για πρόσθετες δοκιμές˙ προς το παρόν, θα μπορούσε να αρχίσει διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες από μια θέση σχετικής ισχύος. Η ανάλυση αυτή υποστηρίζει το συμπέρασμα ότι η Βόρεια Κορέα έχει ελάχιστη ή καμία πρόθεση να παραιτηθεί από τα πυρηνικά της όπλα, βλέποντάς τα ως κεντρικά και για την ασφάλειά της αλλά και για τις διαπραγματεύσεις.