Το νέο μέτωπο στην Υεμένη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το νέο μέτωπο στην Υεμένη

Ποιο είναι το διακύβευμα στην πόλη Hodeidah
Περίληψη: 

Το βέλτιστο σενάριο θα ήταν μια πολιτική συμφωνία μεταξύ των Χούθι και του στρατιωτικού συνασπισμού Σαουδικής Αραβίας και ΗΑΕ, που θα απέτρεπε μια καταστροφική μάχη για το λιμάνι της Hodeidah και ίσως ακόμη και να ανοίξει την δυνατότητα ενός νέου γύρου ειρηνευτικών συνομιλιών.

Ο PETER SALISBURY είναι ανώτερος συμβουλευτικός συνεργάτης στο Chatham House και σύμβουλος στο International Crisis Group on Yemen.

Επί τρία χρόνια, ο πόλεμος στην Υεμένη έχει κολλήσει σε ένα σοβαρό αδιέξοδο [1]. Στις 13 Ιουνίου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ξεκίνησαν την Επιχείρηση Golden Victory, μια εκστρατεία για να αρθεί το αδιέξοδο με το να καταληφθεί το λιμάνι της Hodeidah από τους αντάρτες Houthi που ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής ακτής και των βόρειων ορεινών περιοχών. Μια επιτυχημένη επίθεση στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας θα άλλαζε την πορεία του πολέμου, αλλά θα μπορούσε να έρθει με υψηλό κόστος [2].

Ο εμφύλιος πόλεμος της Υεμένης ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2014, όταν οι αντάρτες Houthi κατέλαβαν την πρωτεύουσα. Αυτό το παρατεταμένο πραξικόπημα κλιμακώθηκε τον Μάρτιο του 2015, όταν ένας στρατιωτικός συνασπισμός με επικεφαλής την Σαουδική Αραβία παρενέβη για να αντιμετωπίσει τους Χούθι, τους οποίους θεωρούν ως πληρεξούσιους των Ιρανών. Παρά τις υποσχέσεις του συνασπισμού για μια γρήγορη νίκη, ωστόσο, οι μάχες σύντομα βάλτωσαν. Οι προσπάθειες για την επίτευξη μιας πολιτικής διευθέτησης ήταν άκαρπες˙ οι τελευταίες ειρηνευτικές συνομιλίες κατέρρευσαν το 2016. Εν τω μεταξύ, η ανθρωπιστική κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 8,4 εκατομμύρια Υεμενίτες βρίσκονται τώρα στα πρόθυρα της πείνας και άλλα 14 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται κάποια ανθρωπιστική βοήθεια.

28062018-1.jpg

Άνθρωποι που εκτοπίστηκαν από τις μάχες για το Hodeidah σε κέντρο εγγραφής του IDP στη Σαναά, τον Ιούνιο του 2018. KHALED ABDULLAH / REUTERS
-------------------------------------------------------------------------

Σήμερα, όλες οι πλευρές οχυρώνονται για αυτό που θα μπορούσε να είναι η πιο έντονη μάχη του πολέμου μέχρι σήμερα. Αφού πέρασαν το περασμένο έτος ανοίγοντας τον δρόμο τους ως την ακτή της Ερυθράς Θάλασσας, οι δυνάμεις που υποστηρίζονται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο κύριος σύμμαχος του συνασπισμού της Σαουδικής Αραβίας, ισχυρίζονται ότι κατέλαβαν το αεροδρόμιο Hodeidah, το οποίο βρίσκεται στα περίχωρα της πόλης. Αυτό που έρχεται στην συνέχεια θα αλλάξει πιθανώς την κατεύθυνση του πολέμου. Μια ολομέτωπη μάχη θα μπορούσε να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων επί του πεδίου και να επηρεάσει βαθιά οποιαδήποτε μελλοντική πολιτική διευθέτηση. Αυτό το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία θεωρούν την εκστρατεία ως ευκαιρία να κερδίσουν το πάνω χέρι στην Υεμένη. Αλλά για τους πολίτες της Υεμένης οι προοπτικές είναι ζοφερές. Αν δεν μπορέσει ο ΟΗΕ να προωθήσει μια συμφωνία [3] μεταξύ των Χούθι και του συνασπισμού πριν ξεκινήσουν στα σοβαρά οι μάχες, εκείνοι που θα πληρώσουν το μεγαλύτερο κόστος θα είναι οι φτωχότεροι Υεμενίτες.

ΕΡΧΟΤΑΝ ΑΠΟ ΚΑΙΡΟ

Αν και οι παρατηρητές επικεντρώνονται συχνά στην Σαουδική Αραβία, είναι τα ΗΑΕ που ηγούνται στην εκστρατεία για την Hodeidah. Κατά την διάρκεια του πολέμου της Υεμένης, τα ΗΑΕ έχουν αποδειχθεί μια εκπληκτικά αποτελεσματική στρατιωτική δύναμη. Το 2015, για παράδειγμα, οι Εμιρατινοί βοήθησαν τις αποσχιστικές ομάδες στο νότο να ωθήσουν τους Χούθι και τους συμμάχους τους έξω από το λιμάνι της πόλης Άντεν. Όμως, τα τελευταία τρία χρόνια, οι αξιωματούχοι στο Αμπού Ντάμπι έχουν όλο και περισσότερο απογοητευτεί από την έλλειψη προόδου στο έδαφος. Πιστεύουν ότι η επίθεση στην Hodeidah είναι ο μόνος τρόπος για να αρθεί το αδιέξοδο και να αναγκαστούν οι Houthi να τερματίσουν τον πόλεμο υπό τους όρους του συνασπισμού.

Η επίθεση στην Hodeidah ήταν στα σκαριά εδώ και αρκετά χρόνια. Το 2016, οι Εμιρατινοί έριξαν την ιδέα για μια ναυτική επίθεση στο λιμάνι, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες απέρριψαν την κίνηση, η οποία θεωρήθηκε ότι ήταν υπερβολικά επικίνδυνη. Απτόητα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν εκπαιδεύσει και εξοπλίσει έως και 25.000 στρατιώτες της Υεμένης για να καταλάβουν το λιμάνι από την ξηρά. Από τις αρχές του 2017, αυτές οι δυνάμεις έχουν προχωρήσει σταθερά κατά μήκος της ακτής της Ερυθράς Θάλασσας προς την Hodeidah . Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται τώρα στην ακτή Tihama ή σε μια στρατιωτική βάση στην κοντινή Ερυθραία.

Οι δυνάμεις που υποστηρίζονται από τα ΗΑΕ ενισχύονται από την Δημοκρατική Φρουρά, την πρώην ελίτ πολεμική δύναμη της Υεμένης, που ήταν πιστή στον πρώην πρόεδρο Ali Abdullah Saleh [4]. Μέχρι το 2017, η Δημοκρατική Φρουρά πολέμησε παράλληλα με τους Χούθι, με τους οποίους ο Σαλέχ είχε σχηματίσει μια παράξενη συμμαχία πριν από τρία χρόνια. Αλλά τον περασμένο Δεκέμβριο η συμμαχία κατέρρευσε, οδηγώντας σε αστικές μάχες στην Sanaa και στον θάνατο του Saleh από τα χέρια των Houthi. Ο θάνατος του Σαλέχ έθεσε τέλος σε οποιαδήποτε εσωτερική αντίσταση στις ελεγχόμενες από τους Χούθι περιοχές, αλλά απέκλεισε επίσης τους αντάρτες από την πολιτική νομιμοποίηση που είχαν αποκτήσει με την συνεργασία τους με το Γενικό Λαϊκό Κογκρέσο του Σαλέχ, το μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό κόμμα της Υεμένης.

Αν ο συνασπισμός καταφέρει να καταλάβει την Hodeidah, θα στερήσει από τους Χούθι εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε τελωνειακούς δασμούς και άλλες μορφές εσόδων που χρησιμοποιούν για να υποστηρίξουν την πολεμική προσπάθεια. Ο συνασπισμός πιστεύει επίσης ότι η απώλεια του λιμανιού της Hodeidah θα διακόψει μια σημαντική διαδρομή λαθρεμπορίου όπλων, αν και αρκετοί ερευνητές, συμπεριλαμβανομένης μιας ομάδας ειδικών του ΟΗΕ, κατέληξαν στο συμπέρασμα πως υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι το λιμάνι χρησιμοποιείται για λαθρεμπόριο όπλων.

Οι Houthi δεν πρόκειται φυσικά να πέσουν χωρίς μάχη, και έχουν ήδη κάνει τις δυνάμεις που υποστηρίζονται από τα ΗΑΕ στο πεδίο να παλεύουν σκληρότερα από ό, τι αναμενόταν για να φτάσουν στις παρυφές της πόλης. Οι Χούθι είναι πρόθυμοι να κάνουν τη μάχη για την Χοντέϊντα όσο το δυνατόν μακρύτερη και με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κόστος. Αλλά τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και οι συμμαχικές δυνάμεις τους είναι επίσης έτοιμοι για μια εξαντλητική μάχη.

ΤΟ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΠΛΑΙΣΙΟ