Μια νέα στρατιωτική στρατηγική για την Ιαπωνία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μια νέα στρατιωτική στρατηγική για την Ιαπωνία

Η ενεργός άρνηση θα αυξήσει την ασφάλεια στην βορειοανατολική Ασία

Η συνολική ποιότητα των κινεζικών συστημάτων και της εκπαίδευσης [4] δεν φτάνει στα πρότυπα των ΗΠΑ, αν και η Κίνα έχει περιορίσει το χάσμα σε όλο του το εύρος. Σε περίπτωση επίθεσης σε οποιοδήποτε από τα τέσσερα κύρια νησιά της Ιαπωνίας, οι ιαπωνικές και αμερικανικές δυνάμεις θα απολάμβαναν εγγενή αμυντικά πλεονεκτήματα και θα μπορούσαν σχεδόν με βεβαιότητα να απωθήσουν μια κινεζική επίθεση. Ωστόσο, στο πλαίσιο των προσδοκιών του Πεκίνου για μεγαλύτερο έλεγχο στην Ανατολική Κίνα και στη Νότια Κίνα, το Τόκιο έχει αιτίες για ανησυχία σχετικά με την ασφάλεια των παράκτιων νησιών, όπου η Κίνα είναι σε θέση να θέσει μια σοβαρή στρατιωτική πρόκληση. Ενώ μια εσκεμμένη κινεζική επίθεση ή εισβολή σε αυτά τα νησιά είναι απίθανη, μια σύγκρουση θα μπορούσε να κλιμακωθεί γρήγορα.

Η αλυσίδα νησιών Ryukyu της Ιαπωνίας εκτείνεται σε περίπου 600 μίλια από το νότιο νησί Kyushu της Ιαπωνίας, και τα αμφισβητούμενα νησιά Senkaku (γνωστά στην Κίνα ως νησιά Diaoyu), καθώς και το σύμπλεγμα νησιών Yaeyama στο τέλος της αλυσίδας Ryukyu είναι δύο φορές πιο μακριά από το Kyushu από όσο από τις ηπειρωτικές βάσεις της Κίνας. Υπάρχουν 29 αεροπορικές δυνάμεις και βάσεις αεροπορίας και ναυτικού του PLA [5] στο μαχητικό βεληνεκές των νησιών Senkaku, αλλά μόνο τέσσερις αμερικανικές και ιαπωνικές βάσεις στην ίδια απόσταση. Τα αμερικανικά και τα ιαπωνικά (ιπτάμενα) τάνκερ θα μπορούσαν να υποστηρίξουν αεροσκάφη που πετάνε από πιο απομακρυσμένες βάσεις, αλλά μόνο με μειωμένους ρυθμούς εξόδου και με μεγαλύτερη πίεση στους πιλότους και τα αεροσκάφη. Η συγκριτική σπανιότητα της κοντινής ιαπωνικής και αμερικανικής στρατιωτικής υποδομής και η εγγύτητα προς τις ηπειρωτικές βάσεις μεγεθύνουν την απειλή μιας κινεζικής συνδυασμένης αεροπορικής και πυραυλικής επίθεσης, ενδεχομένως υποστηριζόμενης από υποβρύχια και πλοία επιφανείας.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

Για να κατανοήσει κάποιος το πώς η Ιαπωνία πρέπει να αρχίσει να ξανασκέπτεται την στρατιωτική στρατηγική της, είναι χρήσιμο να μελετήσει αυτή την στρατηγική στο πλαίσιο τριών ιδεωδών προσεγγίσεων της συμβατικής άμυνας και αποτροπής: Προωθημένη άμυνα, άρνηση, και τιμωρία. Η προωθημένη άμυνα επιδιώκει να νικήσει τις στρατιωτικές δυνάμεις ενός εισβολέα όσο το δυνατόν ταχύτερα και όσο το δυνατόν πιο μακριά, κατά προτίμηση στα σύνορα ή κοντά στα σύνορα του κράτους. Οι στρατηγικές άρνησης προσπαθούν να αποτρέψουν την κατάκτηση μέσω παρατεταμένης, ενεργούς αντίστασης, συχνά υποχωρώντας τουλάχιστον σε κάποιο έδαφος και αποφεύγοντας μια αποφασιστική μάχη μέχρις ότου η ισορροπία των δυνάμεων μετατοπιστεί προς όφελος του υπερασπιστή. Η τιμωρία εξαρτάται από την ικανότητα να προκαλέσει απαράδεκτες απώλειες σε αξιόλογα στοιχεία ενός εισβολέα -για παράδειγμα, καταστρέφοντας στόχους στην πατρίδα του.

Κατά την διάρκεια του πρώιμου Ψυχρού Πολέμου, η Ιαπωνία ασκούσε μια στρατηγική άρνησης τύπου "ασπίδας και δόρατος". Οι ιαπωνικές δυνάμεις (η "ασπίδα") θα καθυστερούσαν και θα παρενοχλούσαν έναν εισβολέα μέχρι να φθάσουν οι δυνάμεις των ΗΠΑ (το "δόρυ"). Στην δεκαετία του 1970, ωστόσο, η στρατιωτική έμφαση της Ιαπωνίας άρχισε να μετατοπίζεται προς την κατεύθυνση της προωθημένης άμυνας. Μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, είχε έναν από τους μεγαλύτερους αμυντικούς προϋπολογισμούς του κόσμου, που διατίθετο κυρίως για την διατήρηση παραδοσιακών δυνάμεων ελιγμών (όπως μεγάλα πολεμικά πλοία και μεγάλοι σχηματισμοί αεροσκαφών που επιχειρούν από αεροπορικές βάσεις πλήρους υπηρεσίας) που θα μπορούσαν να εμπλέξουν οποιονδήποτε δυνητικό επιτιθέμενο σε μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση. Παρά την υιοθέτηση μιας "δυναμικής αμυντικής αντίληψης” (dynamic defense concept) [6] το 2010, η Ιαπωνία εξακολουθεί να διατηρεί την εστίασή της στην προωθημένη άμυνα. Πράγματι, με το να οικοδομεί μια δαπανηρή αμφίβια ικανότητα επίθεσης [7] για μια άμεση αντεπίθεση σε ενδεχόμενες αποβάσεις αντιπάλων στα εξωτερικά νησιά της Ιαπωνίας, έχει ουσιαστικά διπλασιάσει [τις προσπάθειές της] σε αυτή την στρατηγική προωθημένης άμυνας.

Αυτή η στρατηγική είχε νόημα στο πλαίσιο του ύστερου Ψυχρού Πολέμου και των πρώιμων περιόδων μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν η Ιαπωνία μπορούσε να αντιμετωπίσει κάθε πιθανό επιτιθέμενο με ίσους ή καλύτερους όρους. Με την άνοδο της Κίνας, ωστόσο, αυτή η υπόθεση δεν ισχύει πλέον. Η ικανότητα ακρίβειας της Κίνας σε μεγάλη απόσταση ενέχει μια θανατηφόρα απειλή για την στρατιωτική υποδομή της Ιαπωνίας και, σε μικρότερο βαθμό, για τους μεγάλους στρατιωτικούς σχηματισμούς της. Η ανάληψη έγκαιρης αντι-επιθετικής δράσης στα νησιά Senkaku ή στη νότια αλυσίδα Ryukyu θα διακινδύνευε μια καταστροφική ήττα και ενδεχομένως θα κατέστρεφε την θέληση ή την ικανότητα του Τόκυο να συνεχίσει τον αγώνα. Οι αντιπυραυλικές άμυνες δεν μπορούν να αποτελέσουν μια αξιόπιστη ή ασφαλή λύση, ειδικά λόγω του υψηλού κόστους τους.

ΜΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ

Μια καλύτερη επιλογή για την Ιαπωνία είναι μια ενεργή στρατηγική άρνησης (active denial strategy) [8], εστιασμένη στο να δείξει στους Κινέζους ηγέτες ότι οποιαδήποτε επίθεση θα μετατραπεί σε παρατεταμένη σύγκρουση, στην οποία οι αμερικανικές και ιαπωνικές δυνάμεις θα έχουν σαφή πλεονεκτήματα. Η προτεραιότητα σε μια στρατηγική άρνησης δεν θα ήταν μια γρήγορη νίκη, αλλά μάλλον να αρνηθεί στην Κίνα μια αρχική και αποφασιστική επιτυχία, επιτρέποντας στις ιαπωνικές δυνάμεις να αντισταθούν αποτελεσματικά μέχρι να μπορέσουν να φτάσουν οι ενισχύσεις των ΗΠΑ. Σε αντίθεση με την αρχική ιαπωνική στρατηγική άρνησης του Ψυχρού Πολέμου, η οποία χτίστηκε γύρω από σχετικά ακίνητες και περιφερειακά οργανωμένες δυνάμεις ξηράς, η ενεργός άρνηση θα είναι δυναμική και κινητική και θα περιλαμβάνει τακτική επιθετική ικανότητα.