Υπερασπιζόμενοι την δημοκρατία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Υπερασπιζόμενοι την δημοκρατία

Οι αμερικανικές αξίες και ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων

Στην Εθνική Αμυντική Στρατηγική (National Defense Strategy) του 2018 [1] που δημοσιοποιήθηκε τον Ιανουάριο, η διοίκηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, προσδιόρισε σωστά τον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων [2] ως την κεντρική πρόκληση για την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα τελευταία χρόνια, αντίπαλα κράτη όπως η Κίνα και η Ρωσία έχουν αυξήσει την ικανότητά τους να προβάλλουν ισχύ και να υπονομεύουν την υπό την ηγεσία των ΗΠΑ φιλελεύθερη διεθνή τάξη [3], ακόμη και όταν η Ουάσιγκτον αγωνίστηκε για να απαντήσει. Επιπλέον, το Πεκίνο και η Μόσχα μοιράζονται το όραμα μιας παγκόσμιας τάξης πιο ευνοϊκής για τις δικές τους μορφές αυταρχικής διακυβέρνησης. Ως αποτέλεσμα, ο σημερινός ανταγωνισμός μεγάλων δυνάμεων είναι ένας διαγωνισμός όχι μόνο των εθνών αλλά και των πολιτικών συστημάτων.

Μέχρι στιγμής, η διοίκηση Trump έχει επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στην αντιπαλότητα των μεγάλων δυνάμεων με όρους οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος [4]. Τα κείμενα στρατηγικής έχουν σκιαγραφήσει την απώλεια της ανταγωνιστικής στρατιωτικής αιχμής των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς άλλα κράτη έχουν πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες προβολής ισχύος. Η Ουάσινγκτον έχει χρησιμοποιήσει τους δασμούς και άλλες κυρώσεις για να καταπολεμήσει τις εμπορικές πρακτικές της Κίνας, ενώ το Κογκρέσο και η διοίκηση έχουν επιβάλει κυρώσεις σε μεμονωμένους Ρώσους που κατηγορούνται για διεθνείς παραβιάσεις.

20072018-1.jpg

Μια αμερικανική σημαία στο Convent, στην Louisiana, τον Ιούνιο του 2018 . JONATHAN BACHMAN / REUTERS
---------------------------------------------------------------------

Αυτές οι απαντήσεις, ωστόσο, δεν αρκούν. Για να ξεπεράσουν τους γεωπολιτικούς ανταγωνιστές τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να προχωρήσουν πέρα από την οικοδόμηση ενός ισχυρότερου στρατού ή την επιβολή οικονομικών κανόνων˙ πρέπει να εντείνουν την υποστήριξή τους προς την δημοκρατία σε όλο τον κόσμο. Οι αυταρχικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία, εργάζονται για να υπονομεύσουν την δημοκρατία όπου υπάρχει, να την σβήσουν εκεί όπου είναι καινούργια, και να την κρατήσουν μακριά από εκεί από όπου λείπει. Θεωρούν την επίθεσή τους στην δημοκρατία ως ζήτημα όχι αξιών, αλλά στρατηγικού πλεονεκτήματος [5], με το οποίο μπορούν να ενισχύσουν την δική τους ισχύ, με το να διαβρώνουν την εσωτερική συνοχή των δημοκρατιών και την αλληλεγγύη των δημοκρατικών συμμαχιών. Το Πεκίνο και η Μόσχα βρίσκονται στην επίθεση˙ εν τω μεταξύ, η Ουάσινγκτον μετά βίας παίζει άμυνα, πολύ δε λιγότερο κάνει αυτό που χρειάζεται: Να υποστηρίξει μια ρωμαλέα ατζέντα για την προστασία και την διεύρυνση του ελεύθερου κόσμου.

ΕΝΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Η Ουάσιγκτον δεν ήταν πάντα αδιάφορη για την τύχη της δημοκρατίας. Οι Ιδρυτικοί Πατέρες [των ΗΠΑ] κατανόησαν ότι η μοίρα της ελευθερίας στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι συνδεδεμένη με το πεπρωμένο της ελευθερίας στο εξωτερικό, και πρόεδροι τόσο διαφορετικοί όπως οι Woodrow Wilson, Harry Truman και Ronald Reagan εργάστηκαν ενεργά για να υπερασπιστούν και να επεκτείνουν τις τάξεις των ελευθέρων εθνών.

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, η στήριξη της δημοκρατίας είναι θέμα και αξιών και συμφερόντων. Βοηθά στην κινητοποίηση του αμερικανικού κοινού γύρω από την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και δίνει κατεύθυνση στις διεθνείς προσπάθειες της Ουάσινγκτον πέρα από το στενά ερμηνευμένο εθνικό συμφέρον. Η ιστορία δείχνει ότι η προώθηση της δημοκρατίας είναι επίσης ένας ισχυρός τρόπος για την προώθηση της παγκόσμιας σταθερότητας. Οι δημοκρατίες δεν είναι πιθανό να πάνε στον πόλεμο μεταξύ τους, οι πιο στενοί σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών είναι οι δημοκρατίες, και οι πιο αξιόπιστες εμπορικές και επενδυτικές αγορές είναι εκείνες στις φιλελεύθερες κοινωνίες. Ένας κόσμος στον οποίο οι θεσμοί της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι ισχυροί είναι ασφαλέστερος για τις Ηνωμένες Πολιτείες από έναν κόσμο στον οποίο η απολυταρχία έχει βγει για κυνήγι.

Η σημασία της δημοκρατίας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ βοηθάει να εξηγηθούν οι πρόσφατες δραστηριότητες της Κίνας και της Ρωσίας. Αμφότεροι ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, και ο Κινέζος πρόεδρος, Xi Jinping, βλέπουν να εξελίσσεται ένας διαγωνισμός συστημάτων μεταξύ της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της κεντρικά καθοδηγούμενης διακυβέρνησης. Ο Xi προτείνει την Κίνα ως ένα εναλλακτικό πρότυπο για τις αναπτυσσόμενες χώρες που μπορούν να προσφέρουν οικονομικό εκσυγχρονισμό χωρίς πολιτική επιλογή, ενώ ο Πούτιν υποστηρίζει ότι οι Δυτικές δημοκρατίες είναι σε παρακμή [6], στερούμενες την πειθαρχία και το σφρίγος της τεχνολογικά ενισχυμένης δικτατορίας του. Και οι δύο προβάλλουν τα αυταρχικά τους μοντέλα προκειμένου να υπονομεύσουν τις ελεύθερες κοινωνίες, να αποδυναμώσουν τις συμμαχίες των ΗΠΑ και να κερδίσουν γεωστρατηγικό πλεονέκτημα.

Η Μόσχα, διαισθανόμενη ότι οι διαιρεμένες Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν μικρότερη απειλή για τις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες της Ρωσίας [7], επιδιώκει να πλήξει την δημοκρατική πρακτική που βρίσκεται στον πυρήνα της αμερικανικής ζωής. Μέσα από την παραπληροφόρηση και την παρέμβαση, εργάζεται για να σπείρει την δυσπιστία στις εκλογές και τους θεσμούς, να βάλει κοινωνικές ομάδες τη μια εναντίον της άλλης, και να υπονομεύσει την έννοια της αλήθειας από την οποία εξαρτάται ο δημοκρατικός λόγος. Σε δεκάδες Δυτικές χώρες, η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει κυβερνοεπιθέσεις, ψευδείς ειδήσεις, προπαγάνδα και χειραγώγηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να υπονομεύσει τις ανοιχτές κοινωνίες, ενώ παρέχει υλική υποστήριξη σε αντιφιλελεύθερες κοινωνικές και πολιτικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων ριζοσπαστών λαϊκιστών και στις δύο πλευρές του ιδεολογικού φάσματος.

Η Κίνα υιοθετεί μια πιο λεπτή, μακροπρόθεσμη προσέγγιση. Σε χώρες όπως η Αυστραλία και η Ελλάδα, το Πεκίνο χρησιμοποίησε το οικονομικό βάρος του για να στηριχτεί σε εταιρείες και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών για να περιορίσουν την ρητορική που η Κίνα θεωρεί απαράδεκτη. Η Πρωτοβουλία Belt and Road του Πεκίνου απειλεί να συλλάβει χώρες σε ένα δίχτυ εξάρτησης χρέους και αυξημένης διαφθοράς. Ομοίως, η ανάπτυξη ενός νέου «ψηφιακού Δρόμου του Μεταξιού» από την Κίνα, ενός σχεδίου για την προώθηση της συνδεσιμότητας των πληροφορικών τεχνολογιών σε όλη την Ευρασία, μπορεί πολύ καλά να εξαγάγει το οργουελιανό καθεστώς εγχώριας παρακολούθησης του Πεκίνου. Μέσα από τέτοιες κινήσεις, η Κίνα αναπτύσσει αυτό που το National Endowment for Democracy ορίζει ως «αιχμηρή ισχύς» [8], η οποία αποσκοπεί στο να «διαπεράσει, να διεισδύσει ή να διατρήσει το πολιτικό περιβάλλον και το περιβάλλον των πληροφοριών στις στοχευμένες χώρες». Με άλλα λόγια, το Πεκίνο οικοδομεί πολιτική επιρροή στις χώρες-στόχους και κατασκευάζει μια επεκτατική, αντιφιλελεύθερη σφαίρα επιρροής που είναι εχθρική απέναντι στην αμερικανική ηγεσία.

ΕΠΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ

Οι εκστρατείες επιρροής της Κίνας και της Ρωσίας [9] απαιτούν μια απάντηση από τις ΗΠΑ -για λόγους όχι ουιλσονικού ιδεαλισμού, αλλά σκληρού ρεαλισμού. Τα δημοκρατικά έθνη πρέπει να υπερασπιστούν τον εαυτό τους από μια μορφή ιδεολογικής επίθεσης στην οποία δεν έχουν γίνει μάρτυρες από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Συγκεκριμένα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αποτρέψουν την αυταρχική επιρροή με τρεις τρόπους: Με το να καταστήσουν τις υπάρχουσες δημοκρατίες πιο ανθεκτικές, με το να προστατέψουν και να στηρίξουν τις εύθραυστες δημοκρατίες, και με το να επεκτείνουν την δημοκρατική επιλογή σε χώρες όπου σήμερα είναι άγνωστη.

Η κορυφαία προτεραιότητα πρέπει να είναι να καταστούν οι ανοικτές κοινωνίες πιο ανθεκτικές και ικανές να υπερασπίζονται τους εαυτούς τους από εξωτερικές απειλές. Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η υψηλή στρατηγική των ΗΠΑ περιστράφηκε γύρω από την προστασία των δημοκρατικών «οχυρών» στην Ασία και την Ευρώπη. Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει πρώτα να υπερασπιστούν τον εαυτό τους από την αυταρχική διείσδυση και υπονόμευση, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να προστατεύσουν συμμάχους και εταίρους όπως η Αυστραλία, η Γαλλία, η Γερμανία, το Μεξικό και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ακριβώς όπως η Ουάσινγκτον θα θεωρούσε οποιαδήποτε στρατιωτική εισβολή σε αυτές τις χώρες ως απαράδεκτη παραβίαση της κυριαρχίας τους, θα πρέπει επίσης να θεωρήσει και την πολιτική παρέμβαση ως μια εχθρική πράξη άξια μιας συλλογικής αντίδρασης.

Η δεύτερη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η προστασία των εύθραυστων εκκολαπτόμενων δημοκρατιών -χώρες που πρόσφατα εκδημοκρατίστηκαν αλλά όπου η δημοκρατία εξακολουθεί να υφίσταται επίθεση από εσωτερικές ή εξωτερικές δυνάμεις. Η Ουκρανία είναι ένα σημαντικό παράδειγμα: Τόσο η κυβέρνησή της όσο και η πλειοψηφία [10] του πληθυσμού της υποστηρίζουν την δημοκρατική εδραίωση και την ένταξη στην Δύση, όμως η Μόσχα διεξάγει υβριδικό πόλεμο για να ανατρέψει τα κυριαρχικά θεσμικά όργανα της χώρας. Άλλες σημαντικές εύθραυστες δημοκρατίες είναι το Μπαγκλαντές, η Γεωργία, η Ινδονησία, η Μαλαισία, η Νιγηρία και η Τυνησία, οι οποίες αντιμετωπίζουν ποικίλες απειλές όπως η ρωσική επιθετικότητα, ο κινεζικός οικονομικός εξαναγκασμός και ο βίαιος μη κρατικός εξτρεμισμός.

20072018-2.jpg

Ο Xi Jinping και ο Vladimir Putin συναντώνται στο Κρεμλίνο, τον Ιούλιο του 2017. REUTERS
--------------------------------------------------------------------------

Η τρίτη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι να ενθαρρυνθούν τα δημοκρατικά ανοίγματα σε αυταρχικά περιβάλλοντα. Η Ουάσινγκτον μπορεί να μην έχει την δύναμη να μετριάσει την καταστολή σε χώρες όπως η Κίνα, το Ιράν, η Βόρεια Κορέα και η Ρωσία, αλλά υπάρχουν και άλλες περιοχές όπου η δημοκρατική πρακτική μπορεί να βρει πιο γόνιμο έδαφος, όπως η Αγκόλα, η Λευκορωσία, η Κεντρική Ασία, η Αιθιοπία και η Βενεζουέλα. Ο στόχος της Ουάσινγκτον στις χώρες αυτές δεν πρέπει να είναι η υποκίνηση της αλλαγής του καθεστώτος αλλά η υποστήριξη των τοπικών φορέων που εργάζονται για την προοδευτική επέκταση της δημοκρατίας.

ΑΞΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ

Πολλοί στην Ουάσιγκτον πιστεύουν τώρα ότι η αυταρχική αναζωπύρωση είναι απλώς ένα γεγονός της ζωής. Υπογραμμίζοντας τους πολέμους στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, υποστηρίζουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κακό ιστορικό στην προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας, και λένε ότι πρέπει να είναι προσεκτικές στο τι επιθυμούν -κατά την διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης, για παράδειγμα, η πτώση των απολυταρχιών προκάλεσε όχι την φιλελεύθερη δημοκρατία, αλλά την αστάθεια και τον βίαιο εξτρεμισμό. Ωστόσο, οι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και το Ιράκ ξεκίνησαν στο όνομα της εθνικής ασφάλειας, όχι της προώθησης της δημοκρατίας, και η Αραβική Άνοιξη ήταν περισσότερο προϊόν τοπικής δυναμικής από όσο [σχετική με το τι] είπαν ή έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, αυτά τα επιχειρήματα αγνοούν την πραγματικότητα ότι σε έναν διασυνδεδεμένο κόσμο η υγεία της δημοκρατίας των ΗΠΑ εξαρτάται εν μέρει από την ισχύ της δημοκρατίας σε άλλες χώρες. Μια πολιτική ατζέντα υποστήριξης της δημοκρατικής πρακτικής στο εξωτερικό δεν αποσπά την προσοχή από τις επιταγές του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων˙ αντίθετα, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εμπλοκής στον ανταγωνισμό.

Για τον σκοπό αυτό, η Ουάσιγκτον πρέπει να επενδύσει στην υπεράσπιση της δημοκρατίας σε όλο τον κόσμο. Αυτό θα απαιτήσει, μεταξύ άλλων, την προστασία των εκλογών, των κυβερνητικών θεσμών, και των μέσων μαζικής ενημέρωσης από κυβερνο-επιθέσεις και την επιβολή πρακτικού κόστους σε όσους χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για την προώθηση του διχασμού και της δυσπιστίας. Σημαίνει την διάθεση σημαντικών πόρων [των υπηρεσιών] πληροφοριών για την κατανόηση της δραστηριότητας των αντιπάλων και την προληπτική υπεράσπιση των επιθέσεών τους στους θεσμούς των ΗΠΑ. Τον περασμένο Φεβρουάριο, για παράδειγμα, ο τότε διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (National Security Agency), Mike Rogers, παραδέχθηκε ότι η υπηρεσία του δεν έχει την προεδρική εξουσία να διακόψει μια ρωσική παρεμβολή στις εκλογές του 2018. Το πρόβλημα αυτό απαιτεί άμεση αντιμετώπιση, όπως και η τεράστια υποεπένδυση σε υπηρεσίες πληροφοριών και άλλους πόρους που είναι αφοσιωμένοι στην αντιμετώπιση των κρατικά υποστηριζόμενων απειλών για την δημοκρατία.

Η Ουάσινγκτον θα πρέπει επίσης να αναδιατυπώσει τις απειλές για την δημοκρατία -και τις λύσεις τους- ως προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν σε συνεργασία με τους συμμάχους της. Η εμπλοκή της Ρωσίας στην Ευρώπη θα πρέπει να αποτελεί ζήτημα για το ΝΑΤΟ, ενώ οι κινεζικές παρεμβάσεις στην Αυστραλία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως μέρος των δεσμεύσεων της συνθήκης ΗΠΑ-Αυστραλίας. Θεωρώντας τέτοιες εξωτερικές επιθέσεις όχι μόνο ως ζήτημα εγχώριας πολιτικής αλλά και ως επίθεση εναντίον συμμάχων, η Ουάσιγκτον και οι εταίροι της μπορούν να μοιράζονται καλύτερα πληροφορίες και πόρους και να συντονίζουν κοινές αντιδράσεις.

Η στήριξη των εκκολαπτόμενων δημοκρατιών θα απαιτήσει μια δέσμη διπλωματικών και οικονομικών μέτρων, μαζί με την υπομονή για να δει κάποιος μέσα από τις μακροπρόθεσμες προσπάθειες. Ένα καλό ξεκίνημα θα ήταν η Ουάσιγκτον να σταματήσει να συμπεριφέρεται στους θεσμούς που επικεντρώνονται στις συνθήκες στις εύθραυστες δημοκρατίες -όπως το Γραφείο Δημοκρατίας, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εργασίας στο αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών, ή το Τμήμα για την Δημοκρατία, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Διακυβέρνηση στην USAID- ως στρατηγικές εφεδρείες, άξιες λιγότερης προσοχής και πόρων από εκείνους [τους θεσμούς] που επικεντρώνονται πιο ξεκάθαρα στην εθνική ασφάλεια. Αντίθετα, οι ηγέτες τόσο στον εκτελεστικό κλάδο όσο και στο Κογκρέσο πρέπει να κατανοήσουν ότι τέτοια ιδρύματα, τα οποία μελετούν αυτά τα ερωτήματα εδώ και δεκαετίες, είναι εργαλεία αιχμής που εξοπλίζουν καλύτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες για το σημερινό υβριδικό περιβάλλον του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων.

Όσον αφορά τις πιο δύσκολες περιπτώσεις, θα είναι σημαντικό να μην δοθεί στους αυταρχικούς αμφισβητίες ένα «ελευθέρας» για την εσωτερική καταστολή. Οι ηγέτες των ΗΠΑ έχουν παραδοσιακά μιλήσει υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας σε κλειστές κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με καθεστώτα με τα οποία πρέπει να κάνουν δουλειές. Ωστόσο, σήμερα οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ συχνά υποκύπτουν στις κυβερνήσεις των αυταρχικών χωρών, οι οποίες αντιμετωπίζονται ως ενιαίοι δρώντες παρά το γεγονός ότι αυτά τα αντιδημοκρατικά καθεστώτα δεν μιλούν εξ ονόματος των πολιτών τους. Σε αυτόν τον αμφισβητούμενο χώρο, η Ουάσιγκτον πρέπει να μιλά σταθερά για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις πολιτικές ελευθερίες και την προστασία των μειονοτήτων, τόσο γενικά όσο και σε σχέση με συγκεκριμένες χώρες. Οι λαοί των εθνών αυτών θα το θυμούνται.

Οι προσπάθειες για την στήριξη της δημοκρατίας δεν πρέπει να δίνουν έμφαση σε ένα ιεραποστολικό όραμα της εξάπλωσης των «αμερικανικών» αξιών σε όλο τον κόσμο, αλλά μάλλον σε μια σκληρή και πρακτική στρατηγική που να ενισχύει τις χώρες ώστε να προστατεύουν την δική τους κυριαρχία. Κανένα έθνος δεν θέλει να αποτελεί τμήμα της σφαίρας επιρροής ενός άλλου, και ο εθνικισμός παραμένει μια ισχυρή δύναμη. Με το να κινητοποιούνται για να προστατεύουν ενάντια στην καθιέρωση σφαιρών επιρροής από τις αυταρχικές μεγάλες δυνάμεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να προσφέρουν ένα όραμα που απευθύνεται τόσο στις αξίες όσο και στα συμφέροντα των χωρών του κόσμου.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-07-18/standing-democracy

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.defense.gov/Portals/1/Documents/pubs/2018-National-Defense-S...
[2] https://www.reuters.com/article/us-usa-military-china-russia/u-s-militar...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2018-06-14/liberal-world
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2018-06-14/realist-world
[5] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2017-11-16/meaning-sharp-p...
[6] https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2017/03/its-putins-world/51...
[7] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2016-04-18/russias-perpe...
[8] https://www.ned.org/sharp-power-rising-authoritarian-influence-forum-rep...
[9] https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2017-09-15/era-authoritari...
[10] http://www.iri.org/sites/default/files/2018-5-21_ukraine_poll_presentati...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition