Κλιματικές ακρότητες και παγκόσμια υγεία

Η στατιστική επιστήμη δεν είναι μια κρυστάλλινη σφαίρα, και το γεγονός ότι οι προβλέψεις σχετικά με την αλλαγή του κλίματος είναι πιθανολογικές και όχι ακριβείς έχουν χρησιμοποιηθεί από καιρό ως δικαιολογία για την καθυστέρηση της δράσης μέχρις ότου να τεθούν όλα τα δεδομένα. Αλλά η νέα έρευνα για τα καταστροφικά γεγονότα υποδηλώνει ότι η πολιτική πρέπει να ακολουθήσει ακριβώς την αντίθετη λογική. Υπάρχει κάποια πιθανότητα (περίπου 5%) ότι η αύξηση της θερμοκρασίας κατά τον επόμενο αιώνα θα είναι κατά μέσο όρο πάνω από έξι βαθμούς σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι τα αποτελέσματα που προηγουμένως θεωρήσαμε ότι είναι απίθανα χειρότερα σενάρια, θα μπορούσαν να φτάσουν ταχύτερα από ό, τι νομίζουν οι άνθρωποι. Αυτοί οι κίνδυνοι δεν είναι πλέον απομακρυσμένοι και αφηρημένοι -εν μέρει επειδή οι κλιματικές επιπτώσεις αυξάνονται γρήγορα και εν μέρει επειδή χρειάζεται χρόνος για να αλλάξουν οι τροχιές των εκπομπών που προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας. Οι προσπάθειες για την αποτροπή αυτού του μέλλοντος πρέπει να ξεκινήσουν σήμερα. Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε για τουλάχιστον δύο δεκαετίες σε ποια πορεία θέρμανσης βρίσκεται ο πλανήτης -είτε την κακή είτε την πολύ κακή. Μέχρι την στιγμή που τα πράγματα γίνουν ξεκάθαρα, το μεγαλύτερο μέρος της θέρμανσης θα έχει ήδη φορτωθεί στο σύστημα και θα είναι πολύ πιο δύσκολο να αντιστραφεί.

Ξερή γεωργική γη έξω από το Queensland, στην Αυστραλία, τον Αύγουστο του 2017. DAVID GRAY / REUTERS
-------------------------------------------------------

ΑΛΛΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Κάθε φορά που σημειώνεται μια σημαντική ανακάλυψη στην έρευνα, η επιστημονική κοινότητα πιστεύει ότι η κοινωνία θα ακούσει και θα αναλάβει δράση. Μέχρι στιγμής, αυτό δεν συμβαίνει γιατί η πολιτική συμπεριφορά απλά δεν χορεύει με τον ρυθμό της επιστημονικής προόδου. Αυτή την φορά μπορεί να είναι διαφορετικά, αλλά οι επιστήμονες και οι ακτιβιστές θα πρέπει να σκεφθούν και να εργαστούν με διαφορετικούς τρόπους. Νέα έρευνα παρουσιάζει μια ευκαιρία για τους επιστήμονες να κάνουν την υπόθεση για βαθιές περικοπές εκπομπών κατά τρόπο που να είναι τόσο πολιτικά πειστικός όσο και στηριγμένος σε σοβαρή επιστήμη. Επί δεκαετίες, η αλλαγή του κλίματος έχει διαμορφωθεί ως ένα πρόβλημα δικαιοσύνης -μια κρίση που δημιουργήθηκε από τους πλούσιους και βλάπτει δυσανάλογα [πολύ] τους φτωχούς. Το επιχείρημα αυτό δεν είναι λάθος, αλλά οι πλούσιοι πληγώνονται και αυτοί. Οι τεράστιες πυρκαγιές στην Sonoma και στη Napa, τις πλουσιότερες αμπελουργικές περιοχές στις Ηνωμένες Πολιτείες, μπορεί να έχουν μεγαλύτερο πολιτικό αντίκτυπο από όσο οι μακρινές κρίσεις -ακριβώς όπως τα κύματα καύσωνα στην Ιαπωνία και οι μεγα-πυρκαγιές στην Ευρώπη έχουν πολιτικό αντίκτυπο εκεί. Για να επικοινωνήσουν αυτά τα νέα ευρήματα, οι επιστήμονες πρέπει επίσης να σκεφτούν το πώς επηρεάζουν την κοινωνία. Ειδικότερα, πρέπει να οικοδομήσουν νέες σχέσεις συνεργασίας με ομάδες που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες πλαισιώνουν την δικαιοσύνη και την ηθική, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών θεσμών. Πράγματι, αυτό το δοκίμιο προκύπτει από τις προσπάθειες να ξανασκεφτούμε το πώς ένα μεταβαλλόμενο κλίμα θα επηρεάσει την ανθρώπινη ευημερία και την σχέση της ανθρωπότητας με την δημιουργία, που ήταν η αιχμή του δόρατος του Πάπα Φραγκίσκου στην Εγκύκλιό του Laudato si [7].

Ο απώτερος στόχος των επιστημόνων της κλιματικής αλλαγής παραμένει αμετάβλητος: Μεγάλες περικοπές των εκπομπών. Αυτό θα απαιτήσει την δοκιμή και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών -για παράδειγμα, σχέδια για την δέσμευση και αποθήκευση ρυπογόνων αερίων του θερμοκηπίου και συστήματα για την μαζική ενσωμάτωση της ανανεώσιμης ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο. Η πυρηνική ενέργεια μπορεί επίσης να διαδραματίσει νέο ρόλο στην δημιουργία καθαρότερων ενεργειακών συστημάτων, αλλά πρέπει πρώτα να ξεπεράσει τις αρνητικές δημόσιες και πολιτικές γνώμες σε πολλές χώρες. Ωστόσο, νέες έρευνες δείχνουν ότι ακόμη και η μείωση των εκπομπών στο μηδέν δεν θα είναι αρκετή. Θα είναι επίσης απαραίτητο να αφαιρέσουμε το περίπου ένα τρισεκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα που βρίσκονται ήδη στην ατμόσφαιρα. Η αποφυγή των εκπομπών θα συμβάλει στη μείωση της αύξησης της θερμοκρασίας στο μακρινό μέλλον˙ η απομάκρυνση των εκπομπών που έχουν ήδη συσσωρευτεί θα είχε πιο άμεσο αποτέλεσμα. Ελπιδοφόρες νέες ιδέες αναδύονται. Αλλά είναι ένα πράγμα να βάλουμε έναν φανταστικό κώδικα σε μοντέλα κλίματος που δείχνουν ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί˙ και είναι άλλο πράγμα το να δοκιμάσουμε και να οικοδομήσουμε αυτές τις τεχνολογίες σε βιομηχανική κλίμακα.

Μακροπρόθεσμα, θα χρειαστεί βαθιά απαλλαγή από τον άνθρακα -η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων θέρμανσης σχεδόν στο μηδέν. Αλλά αυτό θα χρειαστεί δεκαετίες. Ένα επείγον πρόγραμμα μπορεί να φτάσει σε μηδενικές εκπομπές ρύπων γύρω στο 2050, και ακόμα κι αυτό θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο. Οι τεχνολογίες για την απομάκρυνση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, σε συνδυασμό με επιθετικά προγράμματα για τη μείωση των πιο βραχύβιων ρύπων -όπως η αιθάλη, το μεθάνιο και τα βιομηχανικά αέρια- μπορούν να επιτύχουν στην πρόληψη καταστροφικών αλλαγών.