Πάρτε πίσω την Βενεζουέλα με τις κάλπες, όχι με την βία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πάρτε πίσω την Βενεζουέλα με τις κάλπες, όχι με την βία

Μια καλύτερη στρατηγική για να αντιμετωπιστεί ο Maduro
Περίληψη: 

Η αλλαγή καθεστώτος είναι ένας σημαντικός στόχος της πολιτικής οργάνωσης κάτω από μια αυταρχική κυβέρνηση, αλλά δεν είναι ο μόνος. Η πολιτική στοχεύει την βελτίωση της ζωής των ανθρώπων και συχνά ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσω τοπικής και εθνικής κινητοποίησης.

Ο FRANCISCO RODRÍGUEZ ήταν ο διευθυντής Πολιτικής της προεκλογικής εκστρατείας του Henri Falcón το 2018 στην Βενεζουέλα. Είναι σήμερα ο επικεφαλής οικονομολόγος της Torino Economics, μιας εταιρείας οικονομικών αναλύσεων που εδρεύει στη Νέα Υόρκη.

Στις 4 Αυγούστου, δύο drones εξερράγησαν κατά την διάρκεια της ομιλίας του προέδρου της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο [1] στο Καράκας, σε αυτό που η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ήταν μια ματαιωθείσα δολοφονική προσπάθεια. Αν και οι περισσότερες δυνάμεις της αντιπολίτευσης [2] καταδίκασαν την επίθεση, η κυβέρνηση την χρησιμοποίησε ως δικαιολογία για να καταστείλει περαιτέρω τις διαφωνίες, διατάσσοντας 34 συλλήψεις, συμπεριλαμβανομένης εκείνης του Juan Requesens, μέλους του Κογκρέσου. Τα ενοχλητικά βίντεο που κυκλοφόρησαν την περασμένη εβδομάδα υποδηλώνουν ότι η κυβέρνηση νάρκωσε με την βία και ταπείνωσε τον νομοθέτη, προσπαθώντας να τον κάνει ομολογήσει ότι συμμετείχε στην υπόθεση.

Για πολλούς, η επίθεση του Maduro στις δημοκρατικές ελευθερίες και η συστηματική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σημαίνει ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την χρήση βίας για να προσπαθήσουν να τον οδηγήσουν εκτός εξουσίας. Ωστόσο, η βίαιη αντιπαράθεση μεταξύ της αντιπολίτευσης και μιας κυβέρνησης που είναι περισσότερο πρόθυμη να καταχραστεί το μονοπώλιό της στην βία είναι ακριβώς αυτό που επιθυμεί ο Maduro.

27082018-1.jpg

Μια γυναίκα κλαίει κατά την διάρκεια συγκέντρωσης, όπου υποστηρικτές της αντιπολίτευσης αποτίουν φόρο τιμής στα θύματα της βίας σε διαδηλώσεις κατά του Maduro, στο Καράκας, στην Βενεζουέλα, τον Ιούλιο του 2017. UESLEI MARCELINO / REUTERS

Αντ’ αυτού, η δημοκρατική αντιπολίτευση της Βενεζουέλας πρέπει να αντισταθεί στον Maduro αξιοποιώντας τη μεγαλύτερη αδυναμία του: Την έλλειψη λαϊκής υποστήριξης. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά ότι σχεδόν τα τέσσερα πέμπτα των Βενεζουελάνων αποδοκιμάζουν [3] τον τρόπο με τον οποίο ο Maduro λειτουργεί την χώρα και θα ήθελε να [τον δει να] φύγει από την προεδρία. Η δημοκρατική αλλαγή στην Βενεζουέλα θα απαιτήσει την χρήση όλων των δυνατών οδών -όσο περιορισμένες κι αν είναι- της δημοκρατικής δέσμευσης για την αμφισβήτηση του καθεστώτος. Η εγκατάλειψη οποιασδήποτε από τις εν λόγω οδούς, όπως έκαναν οι κύριες δυνάμεις της αντιπολίτευσης με το μποϊκοτάζ στις προεδρικές εκλογές στις αρχές του έτους, θα μπορούσε να είναι ένα θανατηφόρο λάθος. Η αντιπολίτευση δεν έχει την πολυτέλεια να επαναλάβει το λάθος να απέχει ενός εκλογικού διαγωνισμού στο επερχόμενο δημοψήφισμα για ένα νέο σύνταγμα που θα μπορούσε να σημάνει το τέλος των δημοκρατικών θεσμών της Βενεζουέλας.

Δεν αμφισβητώ ότι τα ακραία μέτρα μπορούν να δικαιολογηθούν ηθικά όταν αντιμετωπίζεται ένα βίαιο και καταπιεστικό καθεστώς. Αλλά από στρατηγική άποψη, η βία είναι σπάνια -αν ποτέ είναι- ένας αποτελεσματικός τρόπος για την καταπολέμηση μιας δικτατορίας. Τα δημοκρατικά κινήματα θα έχουν μεγαλύτερη επιτυχία χρησιμοποιώντας την εκλογική πολιτική και την ειρηνική διαμαρτυρία για να αποδυναμώσουν την λαβή στην εξουσία ενός ήδη αντιδημοφιλούς καθεστώτος.

Η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ

Η λίμνη Βαλένθια στην βόρεια Βενεζουέλα φιλοξενεί αυτό που είναι πιθανότατα η χειρότερη περιβαλλοντική καταστροφή της περιοχής. Τα ανεπαρκώς σχεδιασμένα συστήματα διαχείρισης των υδάτων έχουν προκαλέσει αυξανόμενα επίπεδα ύδατος, αναγκάζοντας 12.000 οικογένειες να χάσουν τα σπίτια τους˙ οι υπόλοιποι ζουν σε πόλεις που είναι συνεχώς πλημμυρισμένες όταν τα συστήματα αποχέτευσης ξεχειλίζουν κατά την διάρκεια της περιόδου των βροχών. Οι κάτοικοι πάσχουν από ενδημικές δερματικές παθήσεις και αναπνευστικές λοιμώξεις και παραπονιούνται ότι μια σταθερή δυσωδία διαπερνά τα δάπεδα και τους τοίχους των σπιτιών τους, ανεξάρτητα από το πόσο συχνά τα πλένουν. Πολλές από τις οικογένειες θα μπορούσαν να εγκατασταθούν αλλού εάν η κυβέρνηση είχε συμμορφωθεί με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου το 2007 για αποζημίωση και μετεγκατάσταση κατοίκων. Αντί να αναζητήσει μια διαρθρωτική λύση, η κυβέρνηση έχτισε ένα υπερτιμολογημένο τείχος περιορισμού [των υδάτων], το οποίο ξεχειλίζει συνεχώς.

Η απάντηση του Maduro στην καταστροφή της λίμνης Βαλένθια είναι μόνο ένα παράδειγμα της αδιαφορίας του για τους ανθρώπους της Βενεζουέλας. Επισκέφθηκα την λίμνη Βαλένθια ως επικεφαλής πολιτικής της προεδρικής εκστρατείας του Henri Falcón, ο οποίος προσπάθησε ανεπιτυχώς να αντικαταστήσει τον Maduro στις εκλογές της 20ής Μαΐου. Από την θέση αυτή, συντόνισα μια ομάδα ειδικών, η αποστολή της οποίας ήταν να δημιουργήσει έναν οδικό χάρτη ώστε η Βενεζουέλα για να ξεφύγει από το καταστρεπτικό σοσιαλιστικό πείραμα του Maduro και να αρχίσει να χτίζει μια σύγχρονη δημοκρατία χωρίς αποκλεισμούς και να ανοικοδομεί τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας. Το έργο μας περιελάμβανε επισκέψεις στις κοινότητες σε όλη την χώρα και συζήτηση των προβλημάτων των ανθρώπων, προκειμένου να εντοπιστούν συγκεκριμένες λύσεις που θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε μόλις επέλθει αλλαγή στην κυβέρνηση. Τα αποτελέσματα και οι συστάσεις συνοψίζονται σε μια έκθεση με τίτλο "Η Μεγάλη Μεταμόρφωση" [4]

Αλλά την ημέρα των εκλογών, περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους -και σχεδόν τα δύο τρίτα των δυνητικά αντιπολιτευόμενων ψηφοφόρων- παρέμειναν στο σπίτι τους, επιτρέποντας στον Maduro να πορευθεί για μια ακόμη εξαετή θητεία. Μια μετεκλογική έρευνα [3] διαπίστωσε ότι το 62% των αντιπολιτευτικών και των ανεξάρτητων ψηφοφόρων -αλλά μόνο το 10% των κυβερνητικών ψηφοφόρων- απείχε από τις εκλογές. Εάν ψήφιζαν, οι αντιπολιτευόμενοι και οι ανεξάρτητοι ψηφοφόροι, που αποτελούν το 78% του εκλογικού σώματος, θα είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να ψηφίσουν υπέρ του Falcón απ’ ό, τι υπέρ του Maduro. Επομένως, εάν τα ποσοστά συμμετοχής ήταν τα ίδια στις διάφορες πολιτικές ομάδες, ο Falcón θα είχε κερδίσει τις εκλογές.