Πώς ο Daniel Ortega έγινε τύραννος | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς ο Daniel Ortega έγινε τύραννος

Από επαναστάτης, αυταρχικός
Περίληψη: 

Η πολιτική, μη βίαιη αντίσταση μπορεί μερικές φορές να φαίνεται άχρηστη απέναντι σε μια καλά οπλισμένη δικτατορία που προτίθεται να κρατήσει τη θέση της. Δεν είναι. Η καταστολή μπορεί να της επιτρέψει να παραμείνει στην εξουσία για λίγο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι στέκεται σε κινούμενη άμμο.

Η GIOCONDA BELLI είναι Νικαραγουανή ποιήτρια, συγγραφέας και πολιτική ακτιβίστρια.

Αυτό που δεν θα έπρεπε ποτέ να συμβεί, συνέβη ξανά στη Νικαράγουα. Από τις 18 Απριλίου, όταν η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων κατά της μεταρρύθμισης της κοινωνικής ασφάλισης πυροδότησε μια μαζική πολιτική εξέγερση, ο πρόεδρος Ντανιέλ Ορτέγκα και η σύζυγός του, αντιπρόεδρος Ροζάριο Μουρίλλο, εγκατέλειψαν κάθε προσποίηση ανεκτικότητας και συγκράτησης και εξαπέλυσαν ένα θανατηφόρο κύμα καταστολής. Είναι σαν ο Anastasio Somoza -ο προηγούμενος δικτάτορας της χώρας, που ανατράπηκε το 1979- να επέστρεψε στη Managua [1].

30082018-1.jpg

Υποστηρικτές των Sandinista κρατούν ένα πορτρέτο του Ortega σε μια συγκέντρωση στη Managua, τον Νοέμβριο του 2009. OSWALDO RIVAS / REUTERS

Κατά τους τελευταίους τέσσερις μήνες, τουλάχιστον 317 άνθρωποι σκοτώθηκαν, περισσότεροι από 2000 τραυματίστηκαν και εκατοντάδες άλλοι φυλακίστηκαν. Η αστυνομία και οι παραστρατιωτικοί κρατούν αυθαίρετα τους πολίτες καθημερινά. Βασανίζονται, κατηγορούνται για τρομοκρατία, οργανωμένο έγκλημα, παράνομη κατοχή όπλων και μια σειρά άλλων εγκλημάτων. Με κουκούλες, βαριά οπλισμένες άτακτες δυνάμεις περιφέρονται στους δρόμους, πυροβολώντας κατά βούληση. Μετά τις 6 μ.μ., οι περισσότερες πόλεις της χώρας δείχνουν έρημες. Η κυβέρνηση της Νικαράγουα, όπως έκανε και υπό τον Σομόζα, κήρυξε πόλεμο στον λαό της.

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ORTEGA

Γεννήθηκα και έζησα μέχρι να φτάσω κοντά στην ηλικία των 30 μου κάτω από την λαβή του καθεστώτος Σομόζα [2]. Μαζί με πολλούς άνδρες και γυναίκες της γενιάς μου, του Ortega και της Murillo μεταξύ αυτών, έγινα μέλος του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου Sandinista (FSLN), εντασσόμενη στο κίνημα το 1970. Ακόμη και ως μικρό παιδί, ήμουν ενήμερη για τα μέλη της οικογένειας που χτυπήθηκαν σε συγκεντρώσεις από την Εθνική Φρουρά του Σομόζα ή πυροβολούνταν όπως ο αδελφός μου Εντουάρντο, του οποίου το χέρι χτυπήθηκε από μια σφαίρα σε μια διαδήλωση του 1967. Το να είναι κάποιος Σαντινίστα τότε, σήμαινε ότι έπρεπε να επιλέξει έναν ένοπλο αγώνα ενάντια στις νοθευμένες εκλογές, έναν στρατό που λειτουργούσε σαν πραιτοριανή φρουρά και πολιτικά κόμματα που ήταν απλώς μαριονέτες του καθεστώτος.

Αρχίζοντας ως αντάρτες που επιχειρούσαν στα βουνά, οι Σαντινίστας εξελίχθηκαν και ανέπτυξαν αργά αστική στήριξη. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970, οι τολμηρές επιθέσεις του FSLN σε θέσεις του στρατού, η οργάνωση της λαϊκής βάσης και η αυξανόμενη αηδία που ένοιωθαν οι απλοί άνθρωποι προς το καθεστώς, συνδυάζονταν σε μια σοβαρή απειλή για την δικτατορία. Στην συνέχεια, στις 10 Ιανουαρίου 1978, δολοφονήθηκε ο Pedro J. Chamorro [3]. Ο Chamorro ήταν ο εκδότης της μεγάλης εφημερίδας της αντιπολίτευσης La Prensa [4] και [ήταν] η φωνή του σωστού σε μια χώρα όπου όλα ήταν λάθος. Ο θάνατός του προκάλεσε μια ολομέτωπη δημοκρατική εξέγερση. Στις 17 Ιουλίου 1979, ο Somoza παραιτήθηκε και κατέφυγε στο Μαϊάμι. Δύο μέρες αργότερα, το FSLN εισήλθε στη Μανάγκουα, σηματοδοτώντας το τέλος της δικτατορίας και τον θρίαμβο της Επανάστασης των Σαντινίστας.

Οι Σομόζα είχαν υποστηριχθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Αμερικανός πρόεδρος Θεόδωρος Ρούσβελτ διαβοήτως είχε πει για τον Αναστάζιο Σομόζα Γκαρσία, ιδρυτή της δυναστείας, ότι "Είναι γιος σκύλας, αλλά είναι ο ο δικός μας γιος σκύλας", και η Ουάσιγκτον σιχαινόταν να δει έναν από τους συμμάχους της στην περιοχή να πέφτει σε μια αριστερή επανάσταση. Πρώτα ως συντονιστής της Επαναστατικής Χούντας (Revolutionary Junta) του FSLN και μετά το 1984 ως πρόεδρος της Νικαράγουας, ο Ortega συγκρούστηκε με την αμερικανική κυβέρνηση του Ronald Reagan, ο οποίος εξόπλιζε και υποστήριζε τα απομεινάρια του στρατού του Σομόζα, τα οποία είχαν αναδιοργανωθεί σε αντικυβερνητικές ανταρτικές ομάδες γνωστές ως contras. Η νεαρή επανάσταση έχασε τον δρόμο της καθώς, από το 1981 και μετά [5], το FSLN έπρεπε να αφιερώσει τις κυριότερες προσπάθειές του στις μάχες του Πολέμου των Κόντρας.

Ο Ortega, ένας πρώην αντάρτης, αρχικά κυβερνούσε ως primus inter pares (πρώτος μεταξύ ίσων) της εννεαμελούς Εθνικής Διεύθυνσης του FSLN, του κυβερνώντος οργάνου του κόμματος, το οποίο υποτίθεται ότι έπρεπε να ευθυγραμμιστεί με τις επαναστατικές αρχές της συλλογικής ηγεσίας. Ένας ήσυχος άνθρωπος, θεωρήθηκε μια από τις λιγότερο γνωστές ή εξαιρετικές προσωπικότητες της Διεύθυνσης. Όμως, αφότου έγινε πρόεδρος, απέκτησε μια απροσδόκητη προβολή χάρη στον πόλεμο, καθιστάμενος μια διεθνής αριστερή εικόνα και το σύμβολο του αγώνα του Δαβίδ εναντίον του Γολιάθ μεταξύ των Σαντινίστας και των Ηνωμένων Πολιτειών, που κάλυπτε τα πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο καθ’ όλη την διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Η Ουάσιγκτον δαπάνησε εκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει τους Κόντρας, αλλά ο πόλεμος ολοκληρώθηκε μόνο με την εκλογική νίκη των Σαντινίστας τον Ιανουάριο του 1990. Η Violeta Chamorro, η σύζυγος του Pedro και πρώην μέλος της Επαναστατικής Χούντας, ανέλαβε καθήκοντα στις 25 Απριλίου εκείνο το έτος.

30082018-2.jpg

Ο πρόεδρος Ortega σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον, τον Νοέμβριο του 1987. STELLOS VARIAS / REUTERS