Πώς ο Daniel Ortega έγινε τύραννος | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς ο Daniel Ortega έγινε τύραννος

Από επαναστάτης, αυταρχικός

Ο Ortega έγινε πρόεδρος το 2007 με καλές προϋποθέσεις. Χάρη στην καλή διοίκηση του προηγούμενου προέδρου, Enrique Bolaños, και, ξεκινώντας από το 2007, με 500 εκατομμύρια δολάρια ετησίως από την Βενεζουέλα του Hugo Chávez, η οικονομία της Νικαράγουας ήταν σε καλή κατάσταση. Ωστόσο, το ζευγάρι ιδιοποιήθηκε τα χρήματα της Βενεζουέλας, δημιουργώντας μια οικονομική αυτοκρατορία του FSLN που επέτρεψε στο κόμμα να αυξήσει την επιρροή του στο πολιτικό σύστημα. Ο Ortega, η Murillo, και ο εσωτερικός κύκλος τους μονοπώλησαν τον έλεγχο των οικονομικών. Αγόρασαν τα καλύτερα και πιο ισχυρά τηλεοπτικά κανάλια και τα μέσα ενημέρωσης της Νικαράγουας και ονόμασαν διευθυντές τους γιούς και τις κόρες τους. Με τον πλούτο της Βενεζουέλας, ο Ortega χρησιμοποίησε τον εκβιασμό και την δωροδοκία για να συνεπιλέξει πιστούς του Alemán σε σημαντικές κυβερνητικές θέσεις, κάνοντας εκατομμυριούχο τον διεφθαρμένο επικεφαλής του Εκλογικού Συμβουλίου, Roberto Rivas, ο οποίος έγινε στόχος αμερικανικών κυρώσεων [8] το 2017. Ο Ortega ήταν επίσης αρκετά γνωστικός για να ηρεμήσει τους φόβους της ισχυρής μεγάλης επιχειρηματικής κοινότητας της Νικαράγουας, συμμετέχοντας μαζί τους σε αυτό που έγινε γνωστό ως πρότυπο «διαλόγου και συναίνεσης». Του πρόσφερε φορολογικές απαλλαγές και άλλα προνόμια σε αντάλλαγμα για την πολιτική τους συνεργασία. Και το σχήμα λειτουργούσε για λίγο. Παρά το γεγονός ότι το εισοδηματικό χάσμα αυξήθηκε σημαντικά, η οικονομία σημείωσε ανάπτυξη, προωθημένη από μεγάλα τουριστικά έργα, τους χαμηλούς μισθούς, τις εξαγωγές προς την Βενεζουέλα και έναν ακμάζοντα τομέα ακινήτων.

Η πολιτική για τον Ortega σήμαινε να παραμείνει στην εξουσία, και αυτό που έκανε ήταν να παραμείνει στην εξουσία. Αν και το Σύνταγμα της Νικαράγουα εμποδίζει τους προεδρεύοντες να υπηρετούν διαδοχικές θητείες, το 2011, το Ανώτατο Δικαστήριο, γεμάτο με πιστούς του FSLN, αποφάνθηκε ότι ο Ortega θα μπορούσε να επανεκλεγεί, τον Νοέμβριο εκείνου του έτους. Στην συνέχεια, το 2014, η Εθνοσυνέλευση άλλαξε το Σύνταγμα ώστε να επιτρέπεται αενάως η επανεκλογή, καθώς και να του ανατεθεί η μοναδική εξουσία να διορίζει στρατιωτικούς και αστυνομικούς διοικητές. Για τις εκλογές του 2016, ο Ορτέγκα απαγόρευσε τους διεθνείς παρατηρητές και χρησιμοποίησε το Ανώτατο Δικαστήριο για να απομακρύνει τον βασικό υποψήφιο της αντιπολίτευσης, τον Eduardo Montealegre, ως ηγέτη του Ανεξάρτητου Φιλελεύθερου Κόμματος. Τέλος, επέλεξε την σύζυγό του να είναι συνυποψήφιά του. Την ημέρα των εκλογών, στις 5 Νοεμβρίου 2016, οι εκλογικοί θάλαμοι στη Μανάγκουα έμειναν έρημοι. Οι ανεξάρτητοι εκλογικοί παρατηρητές υπολογίζουν το ποσοστό αποχής στο 70%. Ήταν ένα σημάδι των πραγμάτων που έρχονταν.

Από την αρχή της τρίτης συνεχόμενης θητείας του Ortega, οι Νικαραγουανοί αισθάνθηκαν παγιδευμένοι σε ένα τυραννικό σύστημα, με έλλειψη τρόπων να το νικήσουν. Η μόνη εναπομείνασα αντίσταση στον Ορτέγκα ήταν το κίνημα campesino (αγροτών), το οποίο προέκυψε αφότου οι Σαντινίστας είχαν ψηφίσει έναν νόμο στις 13 Ιουνίου 2013, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να κατάσχει ιδιωτική και ιθαγενή κοινοτική περιουσία και στην συνέχεια να την παραχωρήσει στην κινεζική εταιρεία HKND, στο πλαίσιο ενός σχεδίου οικοδόμησης ένα δι-ωκεάνειου καναλιού -ένα έργο που είναι πλέον νεκρό. Η Murillo, η οποία ήταν η διευθύντρια επικοινωνίας του καθεστώτος πριν γίνει αντιπρόεδρος, είχε διαμορφώσει την ρητορική του καθεστώτος σε κάτι οργουελικό, εσωτερικό και θρησκευτικό. Γιγαντιαίες αφίσες έδειχναν το χαμογελαστό ζευγάρι και ένα κείμενο, γραμμένο με το χέρι της Murillo: "Είναι μια νικηφόρα εποχή για την χάρη του Θεού. Η Νικαράγουα είναι αγάπη. Η Νικαράγουα είναι χριστιανική, σοσιαλιστική και ενθουσιώδης. Daniel και Rosario”. Είχε επιδιώξει επίσης και άλλα εκκεντρικά μέτρα, όπως η ανέγερση ενός δάσους από 125 γιγαντιαία και λαμπερά χρωματισμένα μεταλλικά δέντρα στη Managua που έκαναν την πόλη να μοιάζει με πάρκο ψυχαγωγίας. Τόσο αυτή όσο και ο σύζυγός της καυχώνταν για την πρόοδο και την ασφάλεια, για την αναπτυσσόμενη οικονομία της χώρας και την ανθίζουσα τουριστική βιομηχανία.

Αλλά τον Απρίλιο, η φαντασία τους για μια ευημερούσα και πολιτικά σταθερή Νικαράγουα κατέρρευσε σαν σπίτι από τραπουλόχαρτα. Στις 16 Απριλίου, σε συνέντευξη Τύπου, η κυβέρνηση ανακοίνωσε περικοπές στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, ένα απεγνωσμένο μέτρο για την διάσωση των εξαντλημένων οικονομικών της που πλήττονται από κακοδιαχείριση και την δραστική μείωση της βοήθειας από την Βενεζουέλα. Μικρές διαμαρτυρίες ξεκίνησαν σε διαφορετικές πόλεις, αλλά στην συνέχεια στις 18 Απριλίου, στη Μανάγκουα, μια ομάδα κακοποιών ντυμένοι με μπλουζάκια που έγραφαν "αγάπη", φερόμενοι να ανήκουν στη νεολαία των Sandinista, διέλυσαν μια διαδήλωση με την βία, ξυλοκοπώντας ανελέητα τους διαδηλωτές. Δεν ήταν η πρώτη φορά που η κυβέρνηση είχε καταστείλει τις λαϊκές διαμαρτυρίες -το 2013, μια ομάδα Sandinista ντυμένη παρόμοια με την αστυνομία χτύπησε μια αγρυπνία που έκαναν νέοι στηρίζοντας ηλικιωμένους που ζητούσαν δικαιώματα κοινωνικής ασφάλισης. Αλλά αυτή η επίθεση έγινε τη νύχτα. Στις 18 Απριλίου, η επίθεση έγινε στο πλήρες φως της ημέρας. Οι εικόνες γρήγορα άρχισαν να κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Ένας δημοφιλής διευθυντής ΜΚΟ με αίμα σε όλο το πρόσωπό του, ένας δημοσιογράφος που έμεινε αναίσθητος από τον ξυλοδαρμό, ανυπεράσπιστοι φοιτητές που τους επιτέθηκαν με μεταλλικές ράβδους ενώ η αστυνομία στεκόταν δίπλα και δεν έκανε τίποτα.