Η Σουηδία δεν εξαιρείται | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Σουηδία δεν εξαιρείται

Οι σουηδικές εκλογές δείχνουν ότι η ισχυρή ακροδεξιά είναι το νέο κανονικό της Ευρώπης
Περίληψη: 

Αν και οι Σουηδοί Δημοκράτες απέτυχαν στους άμεσους στόχους τους, οι ισχυρές επιδόσεις τους στις δεύτερες συνεχόμενες εκλογές, τους επιβεβαίωσαν ως σημαντικό παράγοντα στην σουηδική πολιτική.

Ο IVAR EKMAN είναι ο παρουσιαστής της εκπομπής Konflikt στο Radio Sweden.

Καθώς τα εκλογικά αποτελέσματα της Σουηδίας βγήκαν γύρω στα μεσάνυχτα της Κυριακής, σχεδόν όλα τα μεγάλα κόμματα της χώρας αισθάνονταν νικητές. Οι κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες ήταν ευχαριστημένοι απλώς και μόνο επειδή δεν κατέρρευσαν εντελώς, όπως έκαναν οι ομόλογοί τους [1] στην Ολλανδία και την Γερμανία. Αν και το 28,4% των ψήφων [που απέσπασαν] ήταν σχεδόν τρεις εκατοστιαίες μονάδες κάτω από το αποτέλεσμα του 2014, παρέμειναν το πρώτο κόμμα στην χώρα. Ο σημερινός εταίρος του συνασπισμού τους, οι Πράσινοι, ανακουφίστηκαν που δεν έμειναν έξω από το κοινοβούλιο. Και οι κεντροδεξιοί Μετριοπαθείς, παρά το ποσοστό τους που μειώθηκε από 23,3% σε 19,8%, ήταν ευχαριστημένοι επειδή παρέμειναν το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της Σουηδίας.

11092018-2.jpg

Ο ηγέτης των Σουηδών Δημοκρατών, Jimmie Akesson, τη νύχτα των εκλογών στην Στοκχόλμη, τον Σεπτέμβριο του 2018. TT NEWS AGENCY / REUTERS
-------------------------------------------------------------

Αντίθετα, οι ακροδεξιοί Σουηδοί Δημοκράτες, των οποίων το ποσοστό αυξήθηκε κατά 4,7 ποσοστιαίες μονάδες από τις τελευταίες εκλογές, γιόρτασε ελάχιστα. Το κόμμα, το οποίο είχε μια εθνικιστική, αντι-μεταναστευτική πλατφόρμα, πλησίασε το ένα πέμπτο των ψήφων: 17,6%, από 12,9% το 2014. Αυτό ήταν πολύ λιγότερο από το 20-30% που ήλπιζε ο ηγέτης του κόμματος, Jimmie Akesson. Το αποτέλεσμα, αν και απογοητευτικό, εξακολουθεί να αφήνει τους Σοσιαλδημοκράτες σε ισχυρή διαπραγματευτική θέση, καθώς αμφότερα τα βασικά μπλοκ της χώρας, το ένα υπό την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών και το άλλο υπό τους Μετριοπαθείς, πέτυχαν περίπου το 40% των ψήφων, χωρίς να έχουν μια πλειοψηφία που χρειάζεται για να σχηματίσει κυβέρνηση.

Αν και οι Σουηδοί Δημοκράτες απέτυχαν στους άμεσους στόχους τους, οι ισχυρές επιδόσεις τους στις δεύτερες συνεχόμενες εκλογές, τους επιβεβαίωσαν ως σημαντικό παράγοντα στην σουηδική πολιτική [2]. Πώς προέκυψε η λαϊκιστική δεξιά στην Σουηδία και τι λέει για το μέλλον της χώρας;

ΟΧΙ ΤΟΣΟ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ

Είναι εύκολο να ειπωθεί μια αρκετά ειλικρινής ιστορία για τους Σουηδούς Δημοκράτες, η οποία αποδίδει τις επιτυχίες τους στις αποτυχίες της γενναιόδωρης προσφυγικής και μεταναστευτικής πολιτικής της Σουηδίας. Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, στην δεκαετία του 1970, η Σουηδία -τότε σχετικά ομοιογενής χώρα με ισχυρή πίστη στο διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα- άρχισε να επιτρέπει σε αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων από μακρινές χώρες να έρχονται, κυρίως ως πρόσφυγες. Μετανάστες από χώρες όπως το Αφγανιστάν, η Χιλή, το Ιράν, το Ιράκ, η Σομαλία και η Τουρκία ξεκίνησαν, σιγά-σιγά αλλά σίγουρα, να αλλάζουν τα δημογραφικά στοιχεία της χώρας με τρόπους που έκαναν ορισμένους Σουηδούς να αισθάνονται άβολα [3].

Αυτό το σταθερό ρεύμα μεταναστών μετατράπηκε σε πραγματική πλημμύρα το 2015, όταν περισσότεροι από 160.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι Σύροι, ζήτησαν άσυλο στην Σουηδία -περισσότεροι κατά κεφαλήν από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Σε αυτό το σημείο, πολλοί Σουηδοί αποφάσισαν ότι έπρεπε να μπει ένα φρένο. Για χρόνια, οι Σουηδοί Δημοκράτες μιλούσαν για τα προβλήματα από τη μετανάστευση: Τις προκλήσεις της ένταξης των νεοεισερχόμενων σε μια ιδιαίτερα οργανωμένη αγορά εργασίας˙ τις όλο εγκλήματα, γεμάτες από μετανάστες γειτονιές που έχουν ξεφυτρώσει σε μεγάλες πόλεις της Σουηδίας˙ και, όπως το βλέπουν, την ασυμβατότητα του Ισλάμ με την κοσμική, Δυτική κουλτούρα της Σουηδίας. Το αν το κόμμα είναι πραγματικά καλά εξοπλισμένο για να χειριστεί αυτές τις πραγματικές και αντιληπτές προκλήσεις αποτελεί ένα ανοιχτό ερώτημα, αλλά σε μια εκστρατεία που κυριαρχείται από τη μετανάστευση και συναφή θέματα, όπως το έγκλημα, πολλοί ψηφοφόροι είδαν τους Σουηδούς Δημοκράτες ως ευκαιρία.

Αλλά αν ιδωθεί η Σουηδία από μια διεθνή προοπτική, αυτή η ανάλυση αλλάζει. Οποιοσδήποτε έχει ακόμη και ένα φευγαλέο ενδιαφέρον για την παγκόσμια πολιτική, καταφέρνει να δει το κύμα του λαϊκισμού και του αντιμεταναστευτικού κλίματος [4] που ξεχύνεται σε όλη την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά την τελευταία δεκαετία. Σε αυτό που μοιάζει σχεδόν με πολιτικό φυσικό νόμο, σχεδόν όλες οι Δυτικές χώρες έχουν σήμερα περίπου το 20% του πληθυσμού τους που ψηφίζει, για τον έναν ή τον άλλο λόγο, να μην τους αρέσουν οι μετανάστες. Το μόνο που συνέβη την Κυριακή ήταν ότι η Σουηδία μπήκε στο κλαμπ.

Από αυτή την άποψη, η μεταναστευτική κρίση του 2015 έχει να κάνει πολύ λιγότερο με την Σουηδία. Σε όλες τις Δυτικές δημοκρατίες, ο πραγματικός αριθμός μεταναστών σε μια χώρα φαίνεται να διαδραματίζει μικρό ρόλο στον προσδιορισμό της λαϊκής στάσης απέναντι στη μετανάστευση. Η Ουγγαρία δεν έχει σχεδόν καθόλου μετανάστες, ωστόσο, έχει εκλέξει και επανεκλέξει τον αντι-μεταναστευτικό λαϊκιστή Βίκτορ Όρμπαν ως πρωθυπουργό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μακρά ιστορία μεγάλης κλίμακας μετανάστευσης, σημαντικό πληθυσμό πρόσφατων μεταναστών και γενικά θετικές στάσεις απέναντι σε αυτούς, ωστόσο εξέλεξε τον πρόεδρο Donald Trump το 2016 σε μια εθνικιστική πλατφόρμα. Η Σουηδία έχει αλλάξει γρήγορα από μια σχετικά ομοιογενή κοινωνία σε μια πολύ ποικιλόμορφη, αλλά σύμφωνα με τις πιο βασικές μετρήσεις της κοινωνικής ευημερίας, όπως η αύξηση του ΑΕΠ πάνω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ και η θέση μέσα στις δέκα πρώτες θέσεις του Παγκόσμιου Δείκτη Ευτυχίας, εξακολουθεί να τα πηγαίνει αρκετά καλά. Ωστόσο, οι Σουηδοί Δημοκράτες βρήκαν ένα εκλογικό σώμα -περίπου το ένα πέμπτο του πληθυσμού.

ΕΝΑΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ, ΕΝΑΣ ΔΑΝΟΣ ΚΙ ΕΝΑΣ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑ ΜΠΑΡ…

Το αποτέλεσμα της Κυριακής σχεδόν σίγουρα θα καταστήσει δύσκολο τον σχηματισμό κυβέρνησης. Το παλιό σουηδικό σύστημα του αριστερού και του δεξιού μπλοκ έχει καταστεί αδύνατο, αφήνοντας την χώρα με τρεις επιλογές: Το γερμανικό, το δανικό και το αμερικανικό μοντέλο.