Η οικονομική κρίση εξακολουθεί να ενισχύει τους ακροδεξιούς λαϊκιστές | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η οικονομική κρίση εξακολουθεί να ενισχύει τους ακροδεξιούς λαϊκιστές

Ιδού γιατί τα φαινόμενα αυτά δεν έχουν ξεθωριάσει

Γιατί η πολιτική δεν επέστρεψε στο φυσιολογικό; Μέρος της εξήγησης μπορεί να είναι ότι οι λαϊκιστές μαθαίνουν. Περισσότερο από ποτέ, ο λαϊκισμός έχει γίνει μια χρησιμοποιημένη και δοκιμασμένη πολιτική στρατηγική. Οι λαϊκιστές ηγέτες διδάσκουν ο ένας τον άλλο τον τρόπο χρήσης της τηλεόρασης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να δημιουργήσουν πόλωση και διαιρέσεις. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μια πολωμένη κοινωνία είναι η βασική προϋπόθεση της λαϊκιστικής επιτυχίας. Τονίζουν τον εθνικισμό, δίνοντας μια αίσθηση ταυτότητας σε δυσαρεστημένους ψηφοφόρους. Και χρησιμοποιούν απλή γλώσσα που δημιουργεί οικειότητα.

Οι λαϊκιστές έχουν επίσης γίνει καλύτεροι στο να επιβιώνουν στην εξουσία. Πολλοί έχουν επανεκλεγεί πολλές φορές. Καλλιεργούν την εικόνα τους ως αουτσάιντερ, ακόμα και όταν φθάνουν να κυριαρχήσουν στον πολιτικό και επιχειρηματικό κόσμο. Σταδιακά διαβρώνουν τους ελέγχους και τις ισορροπίες (checks and balances) και μετακινούνται για να κυριεύσουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όλα στο όνομα του «λαού».

Άρχισαν να υιοθετούν και πιο ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές. Σε αντίθεση με τους σπάταλους προκατόχους τους, οι περισσότεροι λαϊκιστές ηγέτες επιλέγουν τώρα φιλικές προς τις επιχειρήσεις πολιτικές, που προωθούν την ανάπτυξη και αποφεύγουν περιόδους υπερπληθωρισμού οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την επιβίωσή τους (αν και υπάρχουν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, όπως ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Nicolás Maduro). Εν ολίγοις, οι λαϊκιστές σε όλο τον κόσμο ακολουθούν ένα παρόμοιο σενάριο -και λειτουργεί.

Ωστόσο, ο πιο σημαντικός λόγος για την συνεχιζόμενη επιτυχία των λαϊκιστών είναι πιθανόν διαρθρωτικός. Η οικονομική κρίση του 2008 ήταν ένα μεγάλο σοκ, με πιο μακροχρόνιες επιπτώσεις από τη μέση χρηματοπιστωτική κρίση. Και η χρεοκοπία ήταν απλώς μια [διαταραχή], από μια σειρά αναταραχών κατά τα τελευταία δέκα χρόνια. Οι πολιτικοί αρπάχτηκαν από τις τρομοκρατικές επιθέσεις και τα κύματα των ροών των προσφύγων για να διευρύνουν τα πολιτιστικά ρήγματα. Η Κίνα και η Ρωσία προσφέρουν σήμερα μια αυταρχική εναλλακτική λύση στο Δυτικό μοντέλο των ανοιχτών κοινωνιών και των ελεύθερων αγορών. Τα μεσαία εισοδήματα στον Δυτικό κόσμο είναι στάσιμα και οι ανισότητες αυξάνονται. Η έλλειψη οικονομικών επιδόσεων σε πολλές χώρες σημαίνει ότι η πολιτική εμπιστοσύνη, που καταστράφηκε από την οικονομική κρίση, δεν έχει ανακάμψει.

Είναι δύσκολο να πούμε πόσο θα διαρκέσει η σημερινή πολιτική αστάθεια, εν μέρει επειδή δεν γνωρίζουμε ακόμη αρκετά για το πώς οι λαϊκιστές αποδίδουν στα καθήκοντά τους, γιατί επανεκλέγονται συχνά, και τι κάνει τις χώρες να έχουν ανοσία στον λαϊκισμό.

Αλλά αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι μια ακόμα οικονομική κρίση θα έκανε τεράστια ζημιά. Θα ήταν πιθανό να προκαλέσει μια ακόμη λαϊκιστική άνοδο, φέρνοντας την ακροδεξιά στην εξουσία σε ακόμη περισσότερες χώρες. Οι ρυθμιστικοί φορείς, οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τούς πολιτικούς κινδύνους, κι όχι μόνο τους οικονομικούς, όταν εποπτεύουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-09-13/financial-crisis-stil...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2018-08-13/forgotten-histo...
[2] https://www.foreignaffairs.com/reviews/review-essay/2016-06-13/capitalis...
[3] https://www.cesifo-group.de/DocDL/cesifo1_wp5553.pdf
[4] https://www.cesifo-group.de/DocDL/dice-report-2017-4-funke-trebesch-dece...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition