Μια ματιά στο τεύχος Οκτωβρίου – Νοεμβρίου 2018

Κυκλοφορεί από σήμερα στα κεντρικά περίπτερα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης το τεύχος Οκτωβρίου – Νοεμβρίου, του Foreign Affairs The Hellenic Edition, με κεντρικό θέμα την κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται ο κόσμος μετά την αποχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ από την προεδρία των ΗΠΑ.

Στο σχετικό δοκίμιό του, ο Αμερικανός αξιωματούχος της διοίκησης Ομπάμα, Jake Sullivan, εξετάζει τις αντοχές της διεθνούς τάξης αλλά και τις δικλείδες ασφαλείας της απέναντι στις πρωτοβουλίες της διοίκησης Τραμπ, καταλήγοντας σε μια σειρά συμπερασμάτων.

Ωστόσο, ίσως η ανθρωπότητα να βιώνει το τέλος του δημοκρατικού αιώνα, όπως επιχειρηματολογούν οι Yascha Mounk και Roberto Stefan Foa, από τα πανεπιστήμια Harvard και Μελβούρνης αντίστοιχα. Σύμφωνα με τους δύο συγγραφείς, η άνοδος του αυταρχισμού δημιουργεί ερωτηματικά για την ανθεκτικότητα των δημοκρατικών θεσμών σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο κόσμος μεν μπορεί να αλλάζει, αλλά εξακολουθεί να καθοδηγείται από τους κανόνες του ρεαλισμού, σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Princeton, Stehpen Kotkin. Όπως σημειώνει, ο αυταρχισμός είναι παντοδύναμος αλλά εύθραυστος ενώ η δημοκρατία είναι αξιολύπητη αλλά ανθεκτική.

Το κλειδί για τις μελλοντικές εξελίξεις θα είναι η πρόοδος στην τεχνολογία, και ιδιαίτερα στην Τεχνητή Νοημοσύνη, γράφει ο Kevin Drum, μπλόγκερ του περιοδικού Mother Jones. Ένα τεχνολογικό άλμα, όμως, θα απαιτήσει πολλές πολιτικές και κοινωνικές προσαρμογές για να μην εκτροχιάσει την παγκόσμια τάξη.

Ένα από τα εργαλεία του αυταρχισμού είναι η διάδοση ενός συγκεκριμένου «βολικού» αφηγήματος για τους αυταρχικούς. Ο Orville Schell από το Asia Society, περιγράφει το πώς η κινεζική κυβέρνηση ουσιαστικά ξαναγράφει την κινεζική ιστορία, εξαφανίζοντας από τα αρχεία εντός και εκτός Κίνας, οποιουδήποτε στοιχείου ή αναφοράς ενοχοποιεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας για εγκλήματα κατά των Κινέζων.

Ένα άλλο εργαλείο στο παιχνίδι του καταναγκασμού είναι η εμπορική πολιτική. Ο τρέχων εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας έχει πολιτικές προεκτάσεις στις δύο χώρες αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, όπως και η εμπορική αντιπαλότητα των ΗΠΑ προς την Ρωσία και το Ιράν. Για να μην εκτροχιαστεί το εμπόριο και για να μειωθούν οι οικονομικές ανισότητες, πρέπει να ληφθεί τώρα μια σειρά από μέτρα, υπογραμμίζουν στο σχετικό δοκίμιό τους οι Timothy Meyer και Ganesh Sitaraman, αμφότεροι από τη Νομική Σχολή Vanderbilt. Ένα παράδειγμα των συνεπειών της εμπορικής πολιτικής μελετά και ο καθηγητής στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, Θεόδωρος Πανάγος, παρουσιάζοντας την διαιτησία του ΠΟΕ μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ για το Τρίτο Ενεργειακό Πακέτο Απελευθέρωσης στην Ευρώπη.

Πιο κοντά στην περιοχή μας, ο Δρ Θεόδωρος Τσακίρης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, γράφει για τον ρόλο των τιμών του πετρελαίου στην ισορροπία της Μέσης Ανατολής, ιδίως δε του γεωπολιτικού «τετραγώνου» ΗΠΑ-Ρωσίας-Ιράν-Σ. Αραβίας.

Επίσης, ο διδάσκων στο ΕΚΠΑ, Μάρκος Τρούλης, αναλύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ηγεμονική πολιτική της Τουρκίας, ιδίως υπό το πρίσμα των ενεργειακών εξελίξεων στην περιοχή της Κύπρου.

Ο νομικός, Γεώργιος Κ. Οικονόμου, καταγράφει τις πρόσφατες εξελίξεις στα μέτωπα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και μελετά την σπουδή της παρούσης κυβερνήσεως για να λύσει εσπευσμένα τις όποιες διαφορές.

Ο επίσης νομικός, Πρόεδρος Πρωτοδικών Αθηνών, Ηλίας Κανελλόπουλος, γράφει για την εν πολλοίς άγνωστη δικαστική αρμοδιότητα του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, και τον ρόλο που μπορεί να παίξει στην ευαίσθητη αυτή περιοχή.

Τέλος, παρουσιάζονται δύο βιβλία. Ο Θέμος Χ. Στοφορόπουλος, πρέσβυς ε.τ. γράφει για το «The Rule of Law Lobby» των Van Koufoudakis και Serge Hadji(mihaloglou), που αφορά στην λαϊκή κινητοποίηση σχετικά με το εμπάργκο όπλων των ΗΠΑ κατά της Τουρκίας μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974. Και ο καθηγητής του Παντείου, Δρ Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, σχολιάζει το πρόσφατο βιβλίο του Δρ. Θεόδωρου Τσακίρη, «Ενεργειακή Ασφάλεια και Διεθνής Πολιτική: Η Γεωπολιτική του Μαύρου Χρυσού από την Ανακάλυψη του Πετρελαίου έως την Αμερικανική Σχιστολιθική Επανάσταση 1908-2018».

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr , στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr αλλά και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition