Αυτή δεν είναι η Σαουδική Αραβία που γνωρίζαμε

Η Σαουδική Αραβία και οι εταίροι της εξέδωσαν ένα τελεσίγραφο με 13 αιτήματα -συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων όπως το κλείσιμο του Al Jazeera, την τερματισμό της κατασκευής μιας τουρκικής αεροπορικής βάσης, και την υποβάθμιση των σχέσεων με το Ιράν, συνιδιοκτήτη μαζί με το Κατάρ, του μεγαλύτερου στον κόσμο κοιτάσματος φυσικού αερίου- που κανένας κυρίαρχος κυβερνήτης δεν θα μπορούσε να δεχθεί. Ο MbS και οι σύμβουλοί του φαίνεται να μην είχαν σκεφτεί [το ενδεχόμενο για] μια στεγνή απόρριψη από τη Ντόχα. Όταν αυτή ήρθε, το Ριάντ δεν είχε σχέδιο «Β». Οι χώρες έχουν κλειδωθεί έκτοτε σε ένα παράξενο αδιέξοδο.

Αυτό μας φέρνει στον Khashoggi. Η ταπείνωση από την σκέψη ότι τα πράγματα πηγαίνουν στραβά ήταν ένας σημαντικός περιορισμός στην συμπεριφορά της Σαουδικής Αραβίας εδώ και δεκαετίες. Η επιχείρηση που πήγε στραβά στην Κωνσταντινούπολη ήταν κάτι το οποίο πολύ πιο τολμηρές χώρες, με πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες πληροφοριών, σπάνια θα σκέπτονταν. Βεβαίως, υπάρχει μια μακρά ιστορία βασανιστηρίων στην Σαουδική Αραβία -ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο μέχρι σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν [υπογράψει αμοιβαία] συνθήκη έκδοσης [κατηγορουμένων] με το βασίλειο- αλλά όχι μια διεθνής μυστική σύλληψη [και ανάκριση] ή δολοφονία. Πριν από τον Khashoggi, αυτά δεν ήταν επιχειρήσεις που θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί κανείς ότι θα προσπαθούσαν οι Σαουδάραβες.

Κάποιοι ίσως να υποστηρίξουν ότι μια τέτοια απροσεξία απλώς εκδηλώνει τους αυξανόμενους πόνους μιας νέας Σαουδικής Αραβίας –μιας χώρας που θα μεταρρυθμιστεί, θα διαφοροποιήσει την οικονομία της και θα αποτινάξει το συνηθισμένο χαμηλό προφίλ της στις διεθνείς υποθέσεις για να γίνει πιο αποτελεσματικός, αποφασιστικός παίκτης. Όμως, τα στοιχεία -συμπεριλαμβανομένης της σύντομης και εκπληκτικής ομηρίας του πρωθυπουργού του Λιβάνου και της διαμάχης με τον Καναδά σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα- υποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει εξέλιξη που να συμβαίνει εκεί. Υπάρχει μόνο ανυπομονησία και υπερβολική φιλοδοξία.

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, το κόστος της υποβοήθησης προς τον Mohammed bin Salman αυξάνεται. Ο αποκλεισμός του Κατάρ απειλεί να καταστρέψει ό, τι έχει απομείνει από το GCC, το οποίο η Ουάσινγκτον έχει υποστηρίξει από παλιά ως προπύργιο σταθερότητας στην περιοχή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αεροπορική βάση -τη μεγαλύτερη στην περιοχή και το επίκεντρο για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους (γνωστού και ως ISIS)- στο Κατάρ και, συνεπώς, σε μια χώρα αποκομμένη από τους γείτονες εταίρους της Ουάσινγκτον. Αυτό είναι τουλάχιστον προβληματικό: Οι διοικητές των ΗΠΑ παραπονούνται ότι ο σχεδιασμός μεγάλης απόστασης είναι εξαιρετικά δύσκολος. Η πολιτική αστάθεια στην περιοχή υπονομεύει επίσης τις προσπάθειες των ΗΠΑ να διατηρήσουν ένα ενωμένο μέτωπο για να περιορίσουν το Ιράν. Ακόμα κι αν κάποιος πιστεύει ότι η διοίκηση Trump έχει υιοθετήσει μια υπερβολικά εχθρική, προκλητική προσέγγιση έναντι της Ισλαμικής Δημοκρατίας -και έχει κινηθεί πολύ κοντά στην συγκρουσιακή στάση της Σαουδικής Αραβίας- οι συνεργάτες που φιλονικούν [μεταξύ τους] δεν είναι χρήσιμοι για την προώθηση των στόχων των ΗΠΑ στην περιοχή.

Οι μάχες στην Υεμένη έχουν προκαλέσει χειρότερους δαίμονες. Μακρινός και με ανεπαρκή πληροφόρηση προς τον κόσμο, ο πόλεμος στην Υεμένη έχει γίνει στο μυαλό των περισσότερων μια «διαμάχη σε μια μακρινή χώρα μεταξύ ανθρώπων για τους οποίους δεν γνωρίζουμε τίποτα». Δεν υπάρχει αξιόπιστος αριθμός για τους θανάτους πολιτών από την βία και την χολέρα, αλλά το όριο των 10.000 έχει ξεπεραστεί πριν από δύο χρόνια και οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι ή και περισσότεροι κινδυνεύουν από πείνα τους επόμενους μήνες. (Οι παρατηρητές της Υεμένης σημείωσαν ότι η δολοφονία του Khashoggi κινητοποίησε ασύγκριτα μεγαλύτερη δημόσια αντίθεση απέναντι στους Σαουδάραβες απ’ ό, τι όλες οι ειδήσεις από την Υεμένη, συνδυασμένες). Ο πρόεδρος Trump δεν έδειξε πολύ ενδιαφέρον για τις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό, αλλά εάν υπάρξει λιμός σε αυτή την κλίμακα, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς -και απωθητικό να το πιστέψει- ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα κάνουν τίποτα.

Το χάος στην Υεμένη απειλεί να ενισχύσει την τρομοκρατική απειλή, όπως ακριβώς συνέβη και αλλού στην περιοχή. Οι τζιχαντιστές ευδοκιμούν στις ζώνες πολέμου, όπου η στρατολόγηση αυξάνεται και η απόκτηση εμπειρίας με τα όπλα και τα εκρηκτικά είναι εύκολη. Αν και οι περισσότεροι από αυτούς τους μαχητές δεν θα εγκαταλείψουν ποτέ την Υεμένη, οι αυξανόμενοι αριθμοί τους αυξάνουν και τις πιθανότητες ότι κάποιοι θα το κάνουν -ενδεχομένως με νέες τεχνικές και δυνατότητες. Πολλοί ειδικοί προειδοποιούν ότι το ότι αφέθηκε ο πόλεμος να μαίνεται, έδωσε μια ευκαιρία στην Αλ Κάιντα και στο ISIS να ανοικοδομηθούν.

Οι προηγούμενες αμερικανικές διοικήσεις συχνά εξέφραζαν δυσφορία για την χρόνια διστακτικότητα των Σαουδαράβων κυβερνώντων. Αλλά η ταλάντευση τόσο βαθιά προς το άλλο άκρο φαίνεται να είναι χειρότερη. Το ιστορικό του MbS στην εξουσία είναι θλιβερό, παρά τις φανφάρες περί οικονομικής μεταρρύθμισης. Το ερώτημα γίνεται λοιπόν: Τι θα χρειαστεί για να συγκρατηθεί ο αχαλίνωτος πρίγκιπας-διάδοχος του βασιλείου; Φήμες κυκλοφόρησαν πριν από την δολοφονία του Khashoggi ότι ο βασιλιάς Σαλμάν ήταν αρκετά ανήσυχος ώστε να εξετάσει το ενδεχόμενο να βάλει κάποια χαλινάρια στον διάδοχό του. Είτε το κάνει είτε όχι, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να καθιερώσουν κάποια απόσταση από τον ισχυρογνώμονα πρίγκιπα –και το να του μειώσουν τις προμήθειες όπλων μπορεί να είναι ένα καλό μέρος για αρχή. Το να καθίσταται ικανός δεν μας βοηθάει.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/saudi-arabia/2018-10-18/not-his-...