Ο τρομερός στρατός της Αμερικής

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σήμερα τον καλύτερο στρατό στον κόσμο, μακράν. Οι δυνάμεις των ΗΠΑ έχουν λίγες αδυναμίες, αν όντως υπάρχουν, και σε πολλούς τομείς -από τον ναυτικό πόλεμο, τις ικανότητες χτυπημάτων ακρίβειας, την αεροπορική ισχύ, τις πληροφορίες και την αναγνώριση, μέχρι τις ειδικές επιχειρήσεις- παίζουν σε εντελώς διαφορετικό πρωτάθλημα από τους στρατούς άλλων χωρών. Αυτή η κατάσταση δεν είναι πιθανόν να αλλάξει σύντομα, καθώς οι αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ [2] είναι σχεδόν τριπλάσιες από εκείνες του πλησιέστερου ανταγωνιστή των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας [3], και αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο όλων των συνολικών στρατιωτικών δαπανών στον κόσμο -και ένα άλλο τρίτο προέρχεται από συμμάχους και συνεργάτες των ΗΠΑ.

Παρ’όλα αυτά, τα 15 χρόνια πολέμου, τα πέντε χρόνια περικοπών του [αμυντικού] προϋπολογισμού και η δυσλειτουργία της Ουάσινγκτον έχουν επιπτώσεις. Ο στρατός δεν είναι σίγουρα ούτε διαλυμένος ούτε ανέτοιμος για μάχη, αλλά το μέγεθος και τα επίπεδα των πόρων του είναι λιγότερα από ό, τι είναι σκόπιμο, δεδομένου του εύρους των σύγχρονων απειλών και των αποστολών για τις οποίες πρέπει να προετοιμαστεί. Δεν απαιτούνται ριζικές αλλαγές ή σημαντικές συσσωρεύσεις. Ωστόσο, η τάση των περικοπών του προϋπολογισμού θα πρέπει να σταματήσει και μάλιστα να αντιστραφεί μετριοπαθώς, ενώ οι αμυντικές πιστώσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με πιο ορθολογικό και επαγγελματικό τρόπο από ό, τι συμβαίνει τα τελευταία χρόνια.

Σε κατάσταση μάχης: Στρατιώτης των ΗΠΑ στην επαρχία Λαγκμάν, στο Αφγανιστάν, τον Δεκέμβριο του 2014. LUCAS JACKSON / REUTERS
-----------------------------------------------------------------------

Τα περισσότερα κύρια στοιχεία της αμυντικής πολιτικής των ΗΠΑ βρίσκονται σε λογικά σταθερή βάση, παρά τις αναρίθμητες διαφωνίες μεταξύ ειδικών σχετικά με πολλές από τις λεπτομέρειες. Κατά την διάρκεια της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, κάποια παραλλαγή ενός πλαισίου σχεδιασμού δύο πολέμων (με περιορισμούς) απολάμβανε την υποστήριξη και των δύο κομμάτων και θα πρέπει να συνεχίσει να το κάνει για πολλά χρόνια στο μέλλον. Η προωθημένη παρουσία και η δέσμευση στην Ανατολική Ασία [4], στην Ευρώπη [5] και την Μέση Ανατολή [6] παραμένουν αναπόφευκτοι πυλώνες της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Τα ισχυρά προγράμματα Έρευνας και Ανάπτυξης εξακολουθούν να υποστηρίζονται, όπως και η απαράμιλλη κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών. Ο προϋπολογισμός προμηθειών του Υπουργείου Άμυνας -το πρώτο θύμα της δημοσιονομικής λιτότητας κατά την δεκαετία του 1990 και τα πρώτα χρόνια αυτού του αιώνα- είναι και πάλι σχετικά υγιής. Οι ηγέτες του Πενταγώνου προωθούν την καινοτομία και οι άνδρες και οι γυναίκες των σημερινών ενόπλων δυνάμεων επιδεικνύουν υψηλά πρότυπα επαγγελματισμού, εξειδίκευσης και εμπειρίας.

Ωστόσο, υπάρχουν επίσης τομείς ανησυχίας. Το πλεόνασμα ικανοτήτων (Excess base capacity) παραμένει πρόβλημα. Ο στόλος του ναυτικού και ο στρατός είναι πολύ μικροί και οι τρέχουσες πορείες του προϋπολογισμού συνεπάγονται περαιτέρω περικοπές παρά αυξήσεις. Και η κλίμακα ορισμένων εξαιρετικά δαπανηρών προγραμμάτων όπλων που βρίσκονται σε εξέλιξη ή στα σχεδιαστήρια, όπως το μαχητικό αεροσκάφος F-35 και κάποια νέα πυρηνικά όπλα, πρέπει να επανεκτιμηθούν. Επομένως, η πρόκληση για τον επόμενο πρόεδρο θα είναι να οικοδομήσει στα δυνατά σημεία, να αντιμετωπίσει τα προβλήματα και να καταγράψει μια πορεία για την συνέχιση της στρατιωτικής κυριαρχίας των ΗΠΑ σε ένα στρατηγικό περιβάλλον που ποτέ δεν σταματά να εξελίσσεται.

ΑΛΛΑΓΗ VS. ΚΙ ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ

Τα εθνικά συμφέροντα που χρειάζεται να προωθήσει ο στρατός των ΗΠΑ παραμένουν σταθερά: Η προστασία της πατρίδας˙ η διαφύλαξη των πολιτών των ΗΠΑ τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό˙ και η διασφάλιση της ασφάλειας των συμμάχων των ΗΠΑ, της παγκόσμιας οικονομίας και της διεθνούς τάξης γενικότερα. Αυτές τις μέρες, οι απειλές για τα συμφέροντα προέρχονται από πέντε πηγές: Τις μεγάλες δυνάμεις (όπως η Κίνα και η Ρωσία), τους εξτρεμιστές μη κρατικούς δρώντες (όπως η Αλ Κάιντα, το Ισλαμικό Κράτος ή ISIS και οι Ταλιμπάν), τα κακοποιά κράτη (όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα), τις πανδημίες και τις περιβαλλοντικές αναταράξεις, και τις εξελίξεις στην προηγμένη τεχνολογία που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις αδυναμίες των ΗΠΑ (ειδικά εκείνες που σχετίζονται με τον κυβερνοχώρο, το διάστημα και τα όπλα μαζικής καταστροφής).

Ευτυχώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολλούς πόρους για να αξιοποιήσουν, καθώς προετοιμάζονται για τις απειλές αυτές, ακόμη και πέρα από τις στρατιωτικές τους δυνάμεις. Οι τομείς υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας της χώρας είναι οι καλύτεροι στον κόσμο. Διαθέτει σταθερά οικονομικά μεγέθη, συμπεριλαμβανομένης μιας σταδιακά αυξανόμενης πληθυσμιακής βάσης, τα καλύτερα πανεπιστήμια παγκοσμίως και μια μεγάλη αγορά στο επίκεντρο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού και εμπορικού τομέα. Και το πιο σημαντικό από όλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες ηγούνται σε ένα παγκόσμιο σύστημα συμμαχιών και συνεργασιών που περιλαμβάνει περίπου 60 χώρες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν συλλογικά τα δύο τρίτα της συνολικής οικονομικής παραγωγής και της στρατιωτικής ικανότητας.

Μια σοβαρή αμυντική πολιτική, ωστόσο, πρέπει να λάβει υπόψη της τον τρόπο με τον οποίο αλλάζει ο ίδιος ο πόλεμος. Οι αληθινές στρατιωτικές επαναστάσεις είναι σχετικά σπάνιες, καθώς ακόμη και μεγάλες αλλαγές συμβαίνουν συνήθως σταδιακά, επί δεκαετίες. Υπάρχει όμως σαφώς μια τέτοια επανάσταση που βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη, ίσως στα μισά του δρόμου: Στην αεροπορική ισχύ, ιδιαίτερα στις επιπτώσεις των πυρομαχικών ακριβείας σε συνδυασμό με την μεγάλη αύξηση των συστημάτων πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης (Intelligence, Surveillance and Reconnais-sance, ISR) στο σύγχρονο πεδίο μάχης.