Η χειρότερη επιλογή για το Brexit, εκτός από όλες τις άλλες

Από την άποψη της ΕΕ, η συμφωνία με την κυβέρνηση της Μέι είναι επομένως η καλύτερη και για τις δύο πλευρές. Οι Βρυξέλλες διατηρούν στενές οικονομικές σχέσεις και σχέσεις ασφαλείας με το Ηνωμένο Βασίλειο, και, σε τομείς-κλειδιά όπως το εμπόριο αγαθών, το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να ευθυγραμμιστεί οικειοθελώς με τους κανονισμούς της ΕΕ χωρίς να έχει κανέναν πραγματικό λόγο σε αυτούς. Ταυτόχρονα, η συμφωνία διασφαλίζει ότι το Λονδίνο δεν θα είναι πλέον σε θέση να εμποδίσει την πρόοδο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Το αυτόματο αντανακλαστικό πολλών Ευρωπαίων μπορεί να είναι με την πλευρά των υπέρμαχων του «εντός» και να ελπίζουν σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα για να αποφασίσουν [οι Βρετανοί] υπέρ της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ. Αλλά όσοι το επιθυμούν θα πρέπει να θυμούνται ότι μόνο λίγοι από αυτούς τους ψηφοφόρους του «εντός» μοιράζονται το όνειρό τους για μια ολοένα στενότερη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Theresa May βγαίνει από τον αριθμό 10 της Downing Street στο Λονδίνο, τον Δεκέμβριο του 2018. TOBY MELVILLE / REUTERS
---------------------------------------------------------------------

ΕΠΟΥΛΩΝΟΝΤΑΣ ΒΑΘΙΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ

Η ψήφος του Brexit τον Ιούνιο του 2016 ήταν ιδιαιτέρως καθοριστική. Περισσότερα από 40 χρόνια απρόθυμης συμμετοχής σε ένα σχέδιο που οι βρετανικές ελίτ είδαν ως μια δοξασμένη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, σε συνδυασμό με έναν συχνά βιτριολικό ευρωσκεπτικιστικó Τύπο, έκαναν κατήχηση στον βρετανικό πληθυσμό να ψηφίσει «εκτός». Η μοιραία απόφαση του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον [7] να επαναδιαπραγματευθεί τους όρους συμμετοχής της χώρας [στην ΕΕ], η νίκη του στις γενικές εκλογές του 2015 και μια παν-ηπειρωτική προσφυγική κρίση αποτέλεσαν την τέλεια καταιγίδα, κορυφούμενη σε μια λαϊκιστική εξέγερση εναντίον των πολιτικών, οικονομικών και ακαδημαϊκών ελίτ που έλεγαν στους ψηφοφόρους να ψηφίζουν με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αλλιώς… [θα υφίσταντο συνέπειες]. Η υπόσχεση του Brexit –ανάκτησης του ελέγχου - ήταν κατ’ ελάχιστον μια χίμαιρα [8], αλλά το στρατόπεδο των «εντός» ποτέ δεν το εξέθεσε αυτό πειστικά. Οι ρωσικές παρεμβολές δεν βοήθησαν. Το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, θα ήταν η χώρα να εισέλθει συλλογικά σε μια μηχανή του χρόνου, να επιστρέψει στον Ιούνιο του 2016 και να ψηφίσει «εντός» με [αναλογία] δύο προς ένα, όπως και το 1975. Αλλά το σενάριο αυτό είναι τόσο φανταστικό όσο του σήριαλ The Thick of It. Μια από τις επιλογές που βρίσκονται στο τραπέζι [9] θα πρέπει τελικά να επιλεγεί.

Παρόλο που κανείς δεν αγαπά την συμφωνία της Μέι, είναι η μόνη εναλλακτική λύση που μπορεί να θεραπεύσει τις βαθιές διαιρέσεις της χώρας. Ένα Brexit χωρίς συμφωνία θα ήταν ανεύθυνο. Ένα δεύτερο δημοψήφισμα θα ανοίξει εκ νέου τις πληγές της άνοιξης του 2016 και θα έχει το ρίσκο να σπείρει περαιτέρω διχασμό ή να στείλει το Ηνωμένο Βασίλειο να συντριβεί έξω από την ΕΕ. Η συμφωνία της Μέι είναι η μόνη επιλογή που βρίσκεται επί του παρόντος στο τραπέζι, η οποία επιτυγχάνει ένα συντεταγμένο Brexit χωρίς να αποκλείει επιλογές για τις μελλοντικές σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ. Νέες βρετανικές γενικές εκλογές τον Μάιο ή τον Ιούνιο του 2019 μπορούν στην συνέχεια να δώσουν τη μάχη για το πώς θα πρέπει να μοιάζει αυτή η σχέση. Οι υπέρ του «εκτός» θα χρειαστεί να καταλήξουν σε ένα ρεαλιστικό σχέδιο που να ανταποκρίνεται στην υπόσχεσή τους για «ανάκτηση του ελέγχου». Οι υπέρ του «εντός» μπορούν στην συνέχεια να αναρωτηθούν εάν αγαπούν την ΕΕ αρκετά ώστε να υποβάλουν εκ νέου αίτηση για πλήρη ένταξη και ακόμη και να εξετάσουν το ενδεχόμενο ένταξης στο ευρώ και στην ζώνη Σένγκεν αυτήν την φορά.

Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ δήλωσε κάποτε ότι η δημοκρατία ήταν «η χειρότερη μορφή διακυβέρνησης, εκτός από όλες τις άλλες μορφές που έχουν δοκιμαστεί από καιρό σε καιρό». Η συμφωνία της May είναι σε μια παρόμοια κατηγορία. Την έτυχε ένας φοβερός κλήρος τον Ιούλιο του 2016, όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία από τον Cameron. Έχει κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε. Είναι ένα τρομερό αποτέλεσμα τόσο για το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και για την ΕΕ. Συχνά λέγεται ότι ένας καλός συμβιβασμός είναι αυτός όπου όλα τα μέρη παραμένουν δυσαρεστημένα. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει με το Brexit της Μέι.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-kingdom/2018-12-20/worst-...