Η Κίνα ανατράπηκε

Σύντομα μετά το ταξίδι στο Δημαρχείο, μερικοί από τους δασκάλους μας κατηγόρησαν μερικούς από τους συναδέλφους τους ότι είναι huai fen zi: «Κακά στοιχεία». Εν μια νυκτί, η φήμη κάποιου θα μπορούσε να μεταμορφωθεί. Κάποιος έβαλε αφίσες γύρω από το σχολείο δηλώνοντας ότι ένας μάγειρας στην τραπεζαρία ήταν «κακό στοιχείο». Το έγκλημά του ήταν ότι είχε μια τράπουλα που περιείχε εικόνες γυμνών γυναικών, την οποία είχε φέρει πίσω μαζί του αφότου υπηρέτησε ως σεφ στο μια κινεζική πρεσβεία στο εξωτερικό.

Το σχολείο γρήγορα κύλησε στο χάος. Εμείς οι σπουδαστές μάθαμε ότι πολλοί από τους σεβαστούς καθηγητές μας ήταν, στην πραγματικότητα, huai fen zi. Όλοι αγαπούσαμε τη νοσοκόμα του σχολείου, μέχρι να μάθουμε ότι είχε εργαστεί ως νοσοκόμα στον εθνικό στρατό κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Τώρα ήταν ταξικός εχθρός. Στις μαζικές συνελεύσεις που συμμετείχαν τόσο οι δάσκαλοι όσο και οι μαθητές, οι άνθρωποι με την σειρά επέκριναν και ταπείνωναν τέτοια «κακά στοιχεία».

Μια μέρα, μπήκα σε μια ομάδα φοιτητών που εισέβαλαν στην κοιτώνα της Δασκάλας Cai, μιας καθηγήτριας τέχνης. Νέα και ελκυστική, η Δασκάλα Κάι ήταν δημοφιλής στους φοιτητές που αγαπούσαν τα μαθήματά της. Αλλά γνωρίζαμε ότι είχε ένα μικρό άγαλμα μιας ημίγυμνης γυναίκας σε ένα τραπέζι στο δωμάτιό της. Ήταν σαφώς ένα καπιταλιστικό αντικείμενο. Και οι καιροί είχαν αλλάξει: Ήμασταν τώρα επαναστάτες. Ορμήσαμε στο δωμάτιό της και σπάσαμε το άγαλμα. Δεν τόλμησε να πει ούτε λέξη, παρά την συνηθισμένη εξουσία της. Όλοι νιώσαμε ενθουσιασμένοι και υπερήφανοι. Αλλά αισθανόμουν επίσης μια οδύνη συμπάθειας για την Δασκάλα Cai όταν είδα τα δάκρυα στα μάτια της. (Μόνο πολύ αργότερα συνειδητοποίησα ότι το άγαλμα ήταν ένα μικροσκοπικό αντίγραφο της Αφροδίτης της Μήλου).

ΛΕΣ ΟΤΙ ΘΕΛΕΙΣ ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Τα σχολεία δεν ήταν τα μόνα μέρη όπου η Πολιτιστική Επανάσταση είχε γυρίσει τα πάντα ανάποδα. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, τα συστήματα της δικαιοσύνης και της επιβολής του νόμου είχαν πάψει να λειτουργούν. Οι αστυνομικοί εξαφανίστηκαν από τα βάθρα [ρύθμισης] της κυκλοφορίας˙ οι πεζοί, οι ποδηλάτες και τα οχήματα μπορούσαν να κινούνται ελεύθερα, χωρίς κανέναν να κατευθύνει την κυκλοφορία. Υπήρξε μια σοβαρή πρόταση για την πλήρη αλλαγή του συστήματος φωτεινών σηματοδοτών. Γιατί οι άνθρωποι πρέπει να σταματούν με ένα κόκκινο φως, το σύμβολο της επανάστασης; Όχι. Το κόκκινο θα έπρεπε να σημάνει την κίνηση και το πράσινο να σημάνει την στάση.

Παρ’ όλα αυτά, η ανατροπή των ρόλων στα σχολεία φάνηκε ιδιαίτερα δραματική. Αργότερα το καλοκαίρι, μερικοί φίλοι και εγώ πήγαμε στο κοντινό Γυμνάσιο Θηλέων Νούμερο 13 για να παρακολουθήσουμε μια μαζική συνάντηση γνωστή ως «σύνοδος αγώνα». Τέτοιες συναντήσεις γίνονταν πλέον παντού στο Πεκίνο, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των γυμνασίων του. Οι Κόκκινοι Φρουροί έσυραν σε μια σκηνή ανθρώπους τους οποίους είχαν εντοπίσει ως «αντεπαναστάτες», συμπεριλαμβανομένων διευθυντών και δασκάλων. Οι αντεπαναστατικοί αναγκάστηκαν να ομολογήσουν τα εγκλήματά τους˙ οι Κόκκινοι Φρουροί τους φόρεσαν ψηλά καπέλα από λευκό χαρτί στα κεφάλια τους και βαριές ξύλινες πλάκες γύρω από τους λαιμούς τους, που ανέφεραν τα ονόματά τους και τα αδικήματά τους. Ένας προς έναν, οι μαθητές ανέβαιναν στην σκηνή για να αποκηρύξουν τους δασκάλους τους.

Πριν περάσει πολύς καιρός, η δράση είχε μετατραπεί σε ένα μονότονο μοτίβο. Οι φίλοι μου και εγώ ξεγλιστρούσαμε από τις συνεδρίες αγώνα και περπατούσαμε γύρω από την πανεπιστημιούπολη. Ήταν σκοτεινά, με λίγες λάμπες να φέγγουν. Στην γωνία του αθλητικού πεδίου, είδαμε ένα άμορφο όγκο στο έδαφος, καλυμμένο με κάτι που φαινόταν σαν να ήταν κουβέρτα. Κάποιος μας είπε ότι ήταν το σώμα της διευθύντριας του σχολείου. Μια ομάδα εφήβων κοριτσιών από το σχολείο -όλες Κόκκινοι Φρουροί- προφανώς την είχαν κτυπήσει μέχρι θανάτου νωρίτερα εκείνη την ημέρα. Το θυμωμένο πλήθος ήταν απλά πολύ απασχολημένο για να πετάξει το πτώμα.

Καθώς βγαίναμε από την πανεπιστημιούπολη, ακούσαμε φωνές που έρχονταν από ένα κοντινό κτίριο. Περίεργοι, κοιτάξαμε μέσα σε ένα παράθυρο. Σε ένα ελαφρώς φωτισμένο δωμάτιο, είδαμε τέσσερα ή πέντε κορίτσια να στέκονται σε έναν κύκλο, καθένα από τα οποία κράδαινε μια μεγάλη δερμάτινη ζώνη. Στο κέντρο του κύκλου γονάτιζε μια ηλικιωμένη γυναίκα που φαινόταν να είναι στα 60 της. Το κεφάλι και το σώμα της ήταν καλυμμένα με αίμα. Πονούσε πολύ, βογκούσε και έκλαιγε με μια αδύναμη φωνή. Τα κορίτσια την χτυπούσαν με τις ζώνες τους με την σειρά. Την χτυπούσαν αμείλικτα. Αργότερα, έμαθα ότι η γυναίκα ήταν η υποδιευθύντρια του σχολείου. Δεν επιβίωσε εκείνη τη νύχτα.

Ο Μάο είχε υποσχεθεί ότι η Πολιτιστική Επανάσταση θα φέρει «μέγα χάος που θα οδηγήσει σε σπουδαία διακυβέρνηση». Αλλά είχα αρχίσει να πιστεύω ότι οδηγούσε μόνο σε περισσότερο χάος.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2019-01-26/china-turned-up...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.amazon.com/Out-Gobi-Story-China-America/dp/1119529492