Οι αναφορές περί θανάτου της Belt and Road είναι λίαν υπερβολικές

Οι ηγέτες της Κίνας φαίνονται απτόητοι, κυρίως επειδή η αλλαγή στις διεθνείς αντιλήψεις δεν τους εξέπληξε. Το αντίθετο: Το Πεκίνο προέβλεψε μια αντίδραση από την αρχή. Κινέζοι ειδικοί έγραψαν εκθέσεις για εκείνους που λαμβάνουν τις αποφάσεις, προβλέποντας πολλά πιθανά εμπόδια [6], συμπεριλαμβανομένων του περίπλοκου κοινωνικοπολιτικού περιβάλλοντος των χωρών της Ζώνη και Οδός, με το οποίο η Κίνα δεν ήταν πάντα εξοικειωμένη˙ της πιθανότητας τοπικών συγκρούσεων ή τρομοκρατικών επιθέσεων που απορρέουν από το σχέδιο ή που στοχεύουν στις επενδύσεις του˙ και της κριτικής που πιθανώς θα προέρχεται τόσο από ζηλόφθονες μεγάλες δυνάμεις όσο και από απρόθυμες χώρες-αποδέκτες.

Η κινεζική ηγεσία δεν είναι αδιάφορη σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει τώρα η BRI. Ωστόσο, η εκτίμησή της για την αντίδραση είναι πιθανότατα πιο μετρημένη από εκείνη ορισμένων Δυτικών σχολιαστών [7]. Και στον βαθμό που οι αναλυτές αναμένουν ότι το Πεκίνο θα αποτύχει να κατανοήσει τα προβλήματα, να ανταποκριθεί σε αυτά και, ως εκ τούτου, να επιτύχει τους στόχους του, η ανταπόκριση της Κίνας πιθανότατα θα διαψεύσει και τις προσδοκίες, επίσης.

Τα στάσιμα έργα που έχουν προσελκύσει την προσοχή πρόσφατα, είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας της BRI. Σύμφωνα με επίσημες κινεζικές πηγές [8], τα τελευταία πέντε χρόνια περισσότερες από 80 κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις έχουν αναλάβει πάνω από 3.100 έργα της Belt και Road. Ακόμη και υπολογίζοντας κάποιον πληθωρισμό στους αριθμούς αυτούς, η καθαρή κλίμακα της [Πρωτοβουλίας] Belt και Road κάνει να φαίνεται πολύ μικρός ο αριθμός των αποτυχιών που έχουν έλθει στην προσοχή του κοινού. Και ορισμένες από τις χώρες που έθεσαν σχέδια σε αναμονή το 2017 έχουν ήδη επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων: Το Νεπάλ το έπραξε αφότου μια νέα κυβέρνηση ανέλαβε την εξουσία τον Φεβρουάριο του 2018˙ ο Mahathir επιβεβαίωσε ότι η χώρα του εξακολουθεί να επιθυμεί να είναι μέλος της BRI˙ και η Μυανμάρ σκοπεύει να επιτρέψει στους Κινέζους να αναπτύξουν το έργο του λιμένα Kyaukpyu, αν και σε μια πιο μικρή κλίμακα από ό, τι αρχικά φαντάζονταν.

Η ιστορία του [λιμένα] Hambantota ενέπνευσε μια τέτοια επιφυλακτικότητα που ίσως δεν πρόκειται σύντομα να αναπαραχθεί αλλού. Ωστόσο, με το λιμάνι της Σρι Λάνκα στα χέρια της, η Κίνα έχει αποκτήσει τον έλεγχο μιας από τις σημαντικότερες στρατηγικές θέσεις του Ινδικού Ωκεανού για τον επόμενο αιώνα. Από την οπτική του Πεκίνου, η συσσωρευμένη θύελλα της κριτικής μπορεί να μοιάζει με καταιγίδα σε ένα φλιτζάνι τσαγιού - εύκολα αντιμετωπίσιμη για μακροπρόθεσμα κέρδη.

Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΦΑΣΗ ΤΟΥ ΧΙ

Ο Xi δεν φαίνεται να μοιάζει με έναν ηγέτη που έχει την τάση να παραιτείται από τις φιλοδοξίες του εξαιτίας λίγων παραπόνων. Το σάρωμά του κατά της διαφθοράς και οι εκκαθαρίσεις πιθανών αμφισβητιών του, παρέχουν άφθονες αποδείξεις για έναν ηγέτη πρόθυμο να εξαλείψει παρά να διευθετήσει όσους δεν συμμορφώνονται. Παρόλα αυτά, η κινεζική ηγεσία δεν κωφεύει, και τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόσφατα προχώρησε σε μια μικρή διόρθωση της πορείας, προσαρμόζοντας όχι τους στόχους της BRI αλλά τις τακτικές της.

Τον Αύγουστο του περασμένου έτους, ο Σι προήδρευσε σε ένα υψηλού επιπέδου συμπόσιο για να επισημάνει τα πέμπτα γενέθλια της Belt and Road. Κορυφαίοι αξιωματούχοι, εκπρόσωποι επιχειρήσεων και εκπρόσωποι επαρχιών δήλωσαν στον Xi ότι το σχέδιο προχωρούσε καλά: Το εννοιολογικό έργο είχε ολοκληρωθεί, και η BRI μετασχηματιζόταν σταδιακά από όραμα σε πραγματικότητα, έχοντας βγάλει ρίζες στις συμμετέχουσες χώρες και έχοντας κάνει την παρουσία της αισθητή διεθνώς. Ο Xi δεν επέμεινε τόσο στο να επανεξετάσει τα γεγονότα των τελευταίων πέντε ετών όσο στο να καθορίσει την κατεύθυνση για την επόμενη φάση του σχεδίου. Συνέκρινε το έργο που έχει ήδη επιτελεστεί με τις τολμηρές κινήσεις ενός Κινέζου ζωγράφου με ελεύθερο ύφος ζωγραφικής που ονομάζεται xieyi [9] και δήλωσε ότι είχε έρθει η ώρα της αλλαγής προς το στυλ gongbi, όπου ο ζωγράφος χαράζει με προσοχή τις οξείες λεπτομέρειες και τις λεπτές γραμμές.

Ο Xi έδωσε συγκεκριμένη καθοδήγηση για αυτό το λεπτομερές έργο. Οι ανάγκες και οι ευαισθησίες των τοπικών κυβερνήσεων και των πληθυσμών θα λαμβάνονται καλύτερα υπόψη. Τα μεγάλα διακυβερνητικά σχέδια είχαν μεγάλη επιτυχία για το ξεκίνημα της BRI, αλλά τώρα ήταν καιρός να προστεθούν έργα μικρής κλίμακας που ανταποκρίνονται στις άμεσες ανάγκες των τοπικών πληθυσμών. Για να κάνει την υπόθεση ότι η BRI θα ωφελήσει τις μάζες και όχι μόνο τις ελίτ, ο Xi ζήτησε περισσότερες ανταλλαγές μεταξύ ανθρώπων (όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, τουρισμό, και συνεργασία στον τομέα της επιστήμης, της τεχνολογίας και του πολιτισμού). Η προπαγάνδα θα επικεντρωθεί στην θετική επίδραση των έργων της Belt και Road στην καθημερινή ζωή. Το μήνυμα της Κίνας προς τις κυβερνήσεις, ειδικά στον αποκαλούμενο «Παγκόσμιο Νότο», θα είναι να προωθηθεί ένα «δίκαιο και αμερόληπτο σύστημα διακυβέρνησης»: Ένα [σύστημα] που αντιτίθεται στον προστατευτισμό και τις προτιμησιακές εμπορικές συμφωνίες, προσφέρει απτά οικονομικά οφέλη, και υποστηρίζει τα αναπτυξιακά σχέδια των ίδιων των τοπικών χωρών.

Ο Xi κάλεσε διάφορες κινεζικές οντότητες να ανταποκριθούν στις ευθύνες τους για την επιτυχία της BRI. Δόθηκε εντολή στο Κομμουνιστικό Κόμμα να ενισχύσει την ηγεσία και την εποπτεία του, ιδίως στην εκτίμηση και τον μετριασμό του ρίσκου. Οι κινεζικές εταιρείες που λειτουργούν στο εξωτερικό πρέπει να ενεργούν ως «πρεσβευτές της BRI», διασφαλίζοντας ότι η συμπεριφορά και οι πρακτικές τους αντικατοπτρίζονται καλά στα έργα που είναι «άξια επαίνων». Τέλος, οι κινεζικές επαρχιακές κυβερνήσεις, καθεμιά από τις οποίες διεξάγει τη δική της οικονομική διπλωματία με το εγγύς εξωτερικό της, θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι η BRI θα συνδέεται πάλι με αυτές με το να προωθούν το έργο και να το χρησιμοποιούν για να επιτύχουν τους δικούς του αναπτυξιακούς στόχους. Κατά την προώθηση της BRI, ο Xi επέμεινε ότι «δεν υπάρχουν απλοί θεατές».

ΚΟΙΝΗ ΜΟΙΡΑ