Η Νότια Κορέα μπορεί να σώσει τις πυρηνικές συνομιλίες | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Νότια Κορέα μπορεί να σώσει τις πυρηνικές συνομιλίες

Μετά το Ανόι, επιστροφή στην Σεούλ
Περίληψη: 

Η στρατηγική που ξεκίνησε πριν από έναν χρόνο ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, για την Βόρεια Κορέα παραμένει η καλύτερη προσέγγιση. Για πρώτη φορά σε μια δεκαετία, τα βέλη δείχνουν προς τους μειωμένους κινδύνους, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, την πολιτική εξομάλυνση, την οικονομική ολοκλήρωση και, τελικά, την αποπυρηνικοποίηση και την ειρήνη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Νότια Κορέα και η Βόρεια Κορέα πρέπει να συνεχίσουν την διαδικασία.

Ο JOHN DELURY είναι αναπληρωτής καθηγητής στην μεταπτυχιακή Σχολή Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Yonsei.

Η αποτυχία της διάσκεψης κορυφής ΗΠΑ-Βόρειας Κορέας στο Ανόι [1] έβαλε την διπλωματία στην άμυνα. Ακόμη και μια μικρή συμφωνία θα ήταν καλύτερη από μια καθόλου συμφωνία. Ωστόσο, η στρατηγική της «μέγιστης εμπλοκής» που ξεκίνησε πριν από έναν χρόνο ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, παραμένει η καλύτερη προσέγγιση. Για πρώτη φορά σε μια δεκαετία, όταν πρόκειται για σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Βόρειας Κορέας, τα βέλη δείχνουν προς την σωστή κατεύθυνση: Προς τους μειωμένους κινδύνους, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, την πολιτική εξομάλυνση, την οικονομική ολοκλήρωση και, τελικά, την αποπυρηνικοποίηση και την ειρήνη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Νότια Κορέα και η Βόρεια Κορέα πρέπει να συνεχίσουν την διαδικασία. Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα κορυφής, δεν πρέπει κανείς να κρυφτεί. Πρέπει να περιμένει να περάσει ο άσχημος καιρός και στην συνέχεια να ξεκινήσει το σκαρφάλωμα ξανά.

08032019-1.jpg

Ο Trump και ο Kim σε χειραψία στην αρχή της συνόδου κορυφής στο Ανόι, τον Μάρτιο του 2019. KCNA
------------------------------------------------------------------------

Η απογοήτευση απέναντι στο Ανόι δεν πρέπει να αποκρύπτει ένα ενθαρρυντικό γεγονός: Για πρώτη φορά εδώ και πολύ καιρό, οι κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βόρειας Κορέας διαπραγματεύονται με καλή πίστη. Η ομάδα Trump και η ομάδα Kim αναζητούν πρακτικούς τρόπους για να σημειώσουν σοβαρή πρόοδο προς την κατεύθυνση της ειρήνης, της εξομάλυνσης και της αποπυρηνικοποίησης. Από τις αρχές του 2018, έχουν κάνει μια σειρά συμβιβασμών. Η σημαντικότερη ήταν η αναστολή των βορειοκορεατικών πυρηνικών και πυραυλικών δοκιμών και των κοινών στρατιωτικών ασκήσεων μεγάλης κλίμακας ΗΠΑ-Νότιας Κορέας. Οι αξιωματούχοι της διοίκησης Trump μάλλον είχαν τόσες ή και περισσότερες συνομιλίες με τους Βορειοκορεάτες ομολόγους τους σε ένα χρόνο από όσες οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Obama σε δύο θητείες. Προσθέστε την τεράστια βελτίωση της ποσότητας και της ποιότητας της επαφής μεταξύ Σεούλ και Πιονγκγιάνγκ και αυτό είναι πολλές συζητήσεις που αντισταθμίζουν τους κινδύνους ενός πολέμου.

Οι φιλελεύθεροι επικριτές του Trump τον επιπλήττουν ότι νομιμοποίησε έναν βάναυσο δικτάτορα. Αλλά φαίνεται να έχουν ξεχάσει πόσο κοντά ήταν ο Μπιλ Κλίντον στο λυκόφως της προεδρίας του στο να πραγματοποιήσει μια σύνοδο κορυφής στην Πιονγκγιάνγκ με τον Kim Jong Il. Πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τα λόγια του τότε υποψήφιου Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος το 2008 κατηγόρησε την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μπους με το επιχείρημα ότι «η ιδέα ότι κάπως το να μην μιλάμε με χώρες είναι τιμωρία γι’ αυτές ... είναι γελοία». Δεν έβαλαν οι σύνοδοι κορυφής τον Κιμ στην εξουσία -ο πατέρας και ο παππούς του διατήρησαν τον έλεγχο και τη «νομιμοποίηση» επί επτά δεκαετίες χωρίς να συναντήσουν έναν πρόεδρο των ΗΠΑ -ούτε τον κρατούν εκεί.

Ωστόσο, ο διάλογος επιτρέπει στους Αμερικανούς διπλωμάτες να κατανοήσουν καλύτερα το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, να δημιουργήσουν σχέσεις με τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στην άλλη πλευρά και να βρουν μια πορεία προς μια διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων. Ταυτόχρονα, οι εικόνες της συνόδου κορυφής στέλνουν ένα θετικό -και δυνητικά απελευθερωτικό- μήνυμα στους μέσους Βορειοκορεάτες: Ότι η εποχή των εχθρικών σχέσεων με τη μόνη υπερδύναμη του κόσμου έρχεται στο τέλος της και δεν χρειάζεται πλέον να ζουν σε ένα κράτος-φρούριο.

Πού θα πάει, λοιπόν, μετά η διαδικασία προσέγγισης; Ο Trump και ο Kim έμοιαζαν λίγο ταπεινωμένοι αφότου δεν τα κατάφεραν στην δεύτερη σύνοδο κορυφής τους. Οι σκληροπυρηνικοί και στις δύο πλευρές φαίνεται να έχουν το πάνω χέρι, με δορυφορικές εικόνες της Βόρειας Κορέας να υπονοούν την επανάληψη δοκιμών πυραύλων και ανώτερους αξιωματούχους στην Ουάσινγκτον που προειδοποιούν για την δυνατότητα επιβολής κυρώσεων. Ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Moon Jae-in, θα πρέπει να δώσει εκ νέου ενέργεια στην διαδικασία. Οι δύο Κορέες ήταν έτοιμες για την δεύτερη φάση της συμφιλίωσης, την οποία ο Moon ήλπιζε να αποκαλύψει αμέσως μετά από μια συμφωνία στο Ανόι. Τώρα, θα πρέπει να πιέσει προς τα εμπρός αν θέλει να ξεκολλήσει τον Trump και τον Kim.

Ευτυχώς, υπάρχει ένα έτοιμο μέσο για να γίνει αυτό: Ο Moon θα πρέπει να παροτρύνει τον Kim να κάνει την επίσκεψή του στην Σεούλ το συντομότερο δυνατό. Ο Kim συμφώνησε να επισκεφθεί τον Νότο κατά την διάρκεια της επίσκεψης του Moon στην Πιονγκγιάνγκ το Σεπτέμβριο. Για τους Νοτιοκορεάτες το να βλέπουν εικόνες του Κιμ στην πρωτεύουσά τους, να έχει έρθει με πνεύμα ειρήνης και να εμπλέκεται με τους πολίτες, όπως έκανε στην Σιγκαπούρη και στο Ανόι, θα μπορούσε να είναι μεταμορφωτικό. Θα υπάρξουν, βεβαίως, διαμαρτυρίες, αλλά μόνο θα προσθέσουν στην σημασία της προθυμίας του Κιμ να διασχίσει τα σύνορα, σηματοδοτώντας στη Νότια Κορέα και στον κόσμο ότι κάτι νέο -και ιστορικό- είναι σε λειτουργία.

Κατά την διάρκεια της φιλοξενίας του Κιμ, ο Moon μπορεί να ξεκινήσει να γεφυρώνει το χάσμα που αποκαλύφθηκε στο Ανόι. Η μια ή και οι δύο πλευρές στην σύνοδο κορυφής προφανώς ζήτησαν πάρα πολλά, πολύ σύντομα. Ο Kim ήθελε να καταργηθούν οι τελευταίες κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τα πέντε ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ο Trump ήθελε να διαλυθούν ολόκληρα τα προγράμματα πυρηνικών, πυραύλων και βιοχημικών όπλων της Βόρειας Κορέας, μαζί με έναν κατάλογο που οι επιθεωρητές των ΗΠΑ θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να ελέγξουν την καταστροφή τους. Παραμένει ασαφές ποιος το παράκανε πρώτος˙ όπως και στην μεγάλη ταινία του Kurosawa, «Rashomon», η αλήθεια του θέματος μπορεί να είναι αδιαχώριστη από την οπτική γωνία του παρατηρητή. Σε κάθε περίπτωση, το μη χείρον, βέλτιστον. Έτσι πέφτει στον Moon να ανακαλύψει ξανά το τι είναι δυνατόν.