Το ελαττωματικό σχέδιο του Trump για να απομακρύνει τον Maduro | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το ελαττωματικό σχέδιο του Trump για να απομακρύνει τον Maduro

Γιατί η Ουάσιγκτον πρέπει να επανεξετάσει την στρατηγική της για την Βενεζουέλα
Περίληψη: 

Αντί να επιδιώκουν μονομερώς την αλλαγή καθεστώτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να επικεντρωθούν στον συντονισμό της διεθνούς πίεσης στον Maduro προκειμένου να τον υποχρεώσουν να συμμετάσχει σε μια διαδικασία που τελικά θα οδηγήσει σε ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.

Ο CHRISTOPHER SABATINI είναι εκτελεστικός διευθυντής του Global Americans, επίκουρος καθηγητής στην Σχολή Διεθνών και Δημόσιων Υποθέσεων (SIPA) του Πανεπιστημίου Κολούμπια και εξωτερικός συνεργάτης στο Ινστιτούτο Baker του Πανεπιστημίου Rice.

Στις 23 Ιανουαρίου, η Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας όρκισε τον 35χρονο Juan Guaidó ως μεταβατικό πρόεδρο της χώρας [1]. Στις ώρες και τις ημέρες που ακολούθησαν, οι Ηνωμένες Πολιτείες και περισσότερες από 50 άλλες χώρες αναγνώρισαν τον Guaidó, δηλώνοντας το καθεστώς του προέδρου Nicolás Maduro ως παράνομο. Εκείνη την εποχή, φάνηκε ότι η κυβέρνηση Maduro θα μπορούσε να καταρρεύσει μέσα σε λίγες μέρες. Δεν το έκανε. Τώρα, σχεδόν τρεις μήνες αργότερα, η Βενεζουέλα έχει γίνει ακόμη πιο αποτυχημένο κράτος από ό, τι πριν. Κατεστραμμένη από οικονομικές και ανθρωπιστικές κρίσεις και από μια αρπακτική κυβέρνηση και στρατό, η χώρα είναι πλέον κλειδωμένη σε ένα αδιέξοδο μεταξύ δύο ανδρών που ισχυρίζονται ο καθένας ότι είναι ο νόμιμος πρόεδρός της.

27032019-1.jpg

Ο μεταβατικός πρόεδρος της Βενεζουέλας, Χουάν Γκουαϊδό, σε μια συγκέντρωση στο Καράκας, τον Μάρτιο του 2019. CARLOS JASSO / REUTERS
-------------------------------------------------------------------

Η ευθύνη για την τραγωδία στην Βενεζουέλα [2] βρίσκεται ακριβώς στον Maduro και τον προκάτοχό του, πρώην πρόεδρο Ούγκο Τσάβες. Αλλά οι προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών να αναγκάσουν μια αλλαγή καθεστώτος ρισκάρει να χειροτερέψει τα πράγματα. Η διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, προσπάθησε να πιέσει τον Maduro μέσω σκληρής ρητορικής, απειλών και κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένου ενός εμπάργκο πετρελαίου και μιας προσπάθειας να αναγκάσει ένα καραβάνι που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια να περάσει τα σύνορα μεταξύ Κολομβίας και Βενεζουέλας. Αυτές οι τακτικές απέτυχαν να προκαλέσουν μια κατάρρευση του καθεστώτος Maduro ή μια σημαντική αποστασία στρατιωτικού προσωπικού προς την αντιπολίτευση. Ούτε οι διακοπές ηλεκτρισμού που έπληξαν πρόσφατα την Βενεζουέλα σε όλη την χώρα υπονόμευσαν τον Maduro.

Η στρατηγική της Ουάσινγκτον -στήριξη στον Guaidó ενάντια στον βαθιά διεφθαρμένο και δόλια εκλεγμένο Maduro- είναι καταναγκαστική, και αναμφισβήτητα παίζει καλά στην Φλόριντα, στις κουβανικές και βενεζουελάνικες διασπορές. Αλλά η πεποίθηση της κυβέρνησης Trump ότι μπορεί να ασκήσει αρκετή πίεση σε τμήματα μέσα στην κυβέρνηση (ιδίως στις ένοπλες δυνάμεις) για να επιβάλει μια γρήγορη και εύκολη δημοκρατική μετάβαση είναι λανθασμένη. Προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συνεργαστούν με τους διεθνείς εταίρους τους για να βρουν μια πιο μετριοπαθή πορεία προς τα εμπρός.

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΣΚΛΗΡΑ

Από τον Ιανουάριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες εργάστηκαν σκληρά για να απομονώσουν τον Maduro. Η Ουάσινγκτον έχει επιβάλει κυρώσεις σε περισσότερους από 600 φίλους και συνεργάτες του Maduro, εμπόδισε την κυβέρνηση της Βενεζουέλας να πουλήσει πετρέλαιο στις Ηνωμένες Πολιτείες, και συνεργάστηκε με άλλες κυβερνήσεις στην Λατινική Αμερική και πέρα από αυτήν, για να επεκτείνει την διεθνή διπλωματική αναγνώριση του Guaidó.

Η πολιτική της κυβέρνησης Trump για την Βενεζουέλα, με αξιέπαινο τρόπο, έχει περιλάβει στενή συνεργασία με άλλες χώρες. Αυτή η συνεργασία έχει οδηγήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες στο να μετριάσουν μερικές από τις ρητορικές τους. Προηγουμένως, ο Trump [3] και άλλοι πολιτικοί των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του γερουσιαστή της Φλόριντα, Marco Rubio, είχαν επιμείνει ότι μια στρατιωτική επιλογή [4] ήταν στο τραπέζι για την Βενεζουέλα. Αλλά το να τοποθετηθούν στρατιώτες των ΗΠΑ στο [βενεζουελάνικο] έδαφος θα διασπάσει τον διεθνή συνασπισμό που υποστηρίζει τον Guaidó. Στα τέλη Φεβρουαρίου, ο αντιπρόεδρος Mike Pence οπισθοχώρησε [5] σχετικά με τις προηγούμενες αμερικανικές απειλές, λέγοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα «συνεχίσουν να απομονώνουν τον Maduro οικονομικά και διπλωματικά, μέχρι να αποκατασταθεί η δημοκρατία». Ο ίδιος εξαίρεσε εμφατικά την πιθανότητα να πάνε τα αμερικανικά στρατεύματα προς διάσωση [της Βενεζουέλας].

Ωστόσο, παρόλο που η διοίκηση Τραμπ έκανε καλά να εξασφαλίσει την διεθνή συνεργασία, η στρατηγική της για την απομάκρυνση του Maduro -άσκηση της μέγιστης πίεσης στο καθεστώς με την ελπίδα να προκαλέσει εκτεταμένες στρατιωτικές αποστασίες προς την αντιπολίτευση- απέτυχε. Ο στρατός παρέμεινε πιστός. Αυτό δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη: Με την βοήθεια Κουβανέζων συμβούλων, ο Maduro έχει πολιτικοποιήσει [1] και διαφθείρει την στρατιωτική ανώτατη διοίκηση της Βενεζουέλας [6]. Η χώρα έχει περισσότερους από 1.000 στρατηγούς [7], περισσότερους από τις Ηνωμένες Πολιτείες, και έχουν μοιραστεί ζηλευτές θέσεις σε πολλούς που τους επιτρέπουν να μεταφέρουν όπλα και ναρκωτικά ή να εκβιάσουν όσους το κάνουν, καθιστώντας τους αναπόσπαστο κομμάτι αυτού που το Insight Crime αποκάλεσε [8] «κράτος μαφίας» (mafia state) της Βενεζουέλας. Θεωρούν τις δικές τους μοίρες ως συνδεδεμένες με εκείνη του καθεστώτος και είναι απίθανο να αποστατήσουν, ανεξάρτητα από την πίεση που ασκούν οι Ηνωμένες Πολιτείες.