Το Ισραήλ και η Χαμάς χρειάζονται ο ένας τον άλλο

Το γεγονός ότι και οι δύο πλευρές επιχειρούν περιοδικά τέτοιες συμφωνίες, δείχνει ότι το Ισραήλ και η Χαμάς συνειδητοποιούν ότι η συνολική νίκη επί του άλλου είναι απίθανη ή τουλάχιστον απαράδεκτα δαπανηρή. Η Χαμάς γνωρίζει ότι χρειάζεται την εκ των πραγμάτων αποδοχή του Ισραήλ για να εξασφαλίσει τον έλεγχό της στην Γάζα και για να εκτονώσει την λαϊκή οργή για τις επί τόπου τρομερές συνθήκες˙ γνωρίζει επίσης ότι δεν μπορεί να νικήσει τον ισραηλινό στρατό και ότι πρέπει να διατηρήσει καλές σχέσεις με την Αίγυπτο, η οποία ελέγχει την κρίσιμη διέλευση στην Ράφα και που τώρα συνεργάζεται στενά με το Ισραήλ για να προσπαθήσει να προλάβει μια κλιμάκωση. Το Ισραήλ, ιδιαίτερα υπό τον Netanyahu, από την πλευρά του αποδείχθηκε ιδιαίτερα απρόθυμο να αναλάβει ρίσκα. Ο Νετανιάχου δεν θέλει μια σημαντική επιχείρηση στο έδαφος της Γάζας, όπως εκείνη που πραγματοποιήθηκε το 2014, ειδικά τώρα, μόνο λίγες εβδομάδες πριν από τις ισραηλινές εκλογές. Και το Ισραήλ δεν επιθυμεί να ξανακαταλάβει την Γάζα, από την οποία αποσύρθηκε το 2005.

Ωστόσο, η αποτυχία των δύο πλευρών να συμφωνήσουν σε μια βιώσιμη συμφωνία δείχνει ότι αμφότερες, με τον δικό τους τρόπο, επωφελούνται από το status quo. Για τον Netanyahu, η Χαμάς είναι ίσως η λιγότερο κακή επιλογή στην Γάζα. Οι Ισραηλινοί ανησυχούν για τους δεσμούς της Χαμάς με το Ιράν και την ικανότητά της να εκτοξεύει πυραύλους κατά του Ισραήλ (την περασμένη Δευτέρα, για παράδειγμα, ένας πύραυλος που ξεκίνησε από την Γάζα κατέστρεψε ένα σπίτι [7] βόρεια του Τελ Αβίβ). Αλλά το Ισραήλ έχει λίγες καλές επιλογές. Μια ισραηλινή επανακατάληψη της Γάζας θα είχε υπερβολικά μεγάλο κόστος και οι Αιγύπτιοι δεν πρόκειται να αναλάβουν την ευθύνη για την περιοχή. Η καταστροφή της Χαμάς, εν τω μεταξύ, θα δημιουργούσε ένα κενό το οποίο θα μπορούσε να καλυφθεί από ακόμα πιο επικίνδυνες τζιχαντιστικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) που λειτουργούν τώρα στην αιγυπτιακή χερσόνησο του Σινά. Η Χαμάς είναι επίσης χρήσιμη -παρέχει έναν εύκολο στόχο για την ισραηλινή προπαγάνδα, αλλά είναι επίσης μια ομάδα με την οποία το Ισραήλ γνωρίζει ότι μπορεί να διαπραγματευθεί, είτε μέσω της Αιγύπτου, του ΟΗΕ, είτε ίσως (κατά περίπτωση) άμεσα.

Θεωρητικά, οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν να πιέσουν ώστε η πιο μετριοπαθής Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ), που κυριαρχείται από την Φατάχ, να επιστρέψει στην Γάζα, από την οποία εκδιώχθηκε από το πραξικόπημα της Χαμάς το 2007. (Ίσως κάτω από μια άλλη ισραηλινή κυβέρνηση, να γινόταν). Αλλά η διάσπαση των Παλαιστινίων μεταξύ της Χαμάς στην Γάζα και της -υπό την ηγεσία της Φατάχ- Παλαιστινιακής Αρχής στην Δυτική Όχθη το καθιστά αυτό αδύνατο. Και αυτός ο διχασμός εξυπηρετεί τον Νετανιάχου καλά. Το παλαιστινιακό εθνικό κίνημα μοιάζει τώρα με την κιβωτό του Νώε: Υπάρχουν δύο από όλα -δύο κρατίδια, δύο υπηρεσίες ασφαλείας, δύο κυβερνητικά συστήματα και δύο οράματα για το πώς θα πρέπει να είναι ένα μελλοντικό Παλαιστινιακό κράτος. Για τον Νετανιάχου, η Χαμάς είναι ένας φραγμός έναντι ενός ενωμένου παλαιστινιακού κινήματος επικεντρωμένου σε σοβαρές διαπραγματεύσεις για την επίτευξη μιας λύσης δύο κρατών. Η Χαμάς, εν τω μεταξύ, στοιχηματίζει τον χρόνο της για μια ευκαιρία να αναλάβει την PLO. Κανείς τους δεν θέλει να ενισχύσει τον πρόεδρο της ΠΑ, Μαχμούντ Αμπάς. Πράγματι, τόσο ο Νετανιάχου όσο και η Χαμάς θα προτιμούσαν την παρούσα κατάσταση -μια de facto κατάσταση τριών κρατών- αντί μια λύση δύο κρατών.

ΜΑΖΙ ΣΟΥ Ή ΧΩΡΙΣ ΕΣΕΝΑ

Οι υπό την ηγεσία της Χαμάς διαδηλώσεις αυτό το Σαββατοκύριακο μπορεί να προκαλέσουν ή να μην προκαλέσουν νέο γύρο κλιμάκωσης με το Ισραήλ. Αλλά ακόμα και μια σοβαρή έκρηξη είναι απίθανο να αλλάξει πολλά. Κατά την διάρκεια του πολέμου του Ισραήλ-Χαμάς το 2014 σκοτώθηκαν σχεδόν 2000 Παλαιστίνιοι [8], συμπεριλαμβανομένων 1200 αμάχων. Ωστόσο, ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στις σχέσεις του Ισραήλ με την Χαμάς ήταν ελάχιστος. Μακριά από το να δημιουργήσουν μια μετασχηματιστική στιγμή, τα γεγονότα αυτού του Σαββατοκύριακου, όποια και αν είναι αυτά, θα είναι πιο πιθανό να σηματοδοτήσουν μια ακόμη αιματηρή φάση σε μια σύγκρουση ανάμεσα στις δύο πλευρές που φαινομενικά δεν μπορούν να ζήσουν η μια με την άλλη –αλλά ούτε η μια χωρίς την άλλη.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2019-03-29/israel-and-ham...