Τα μέτρα της ισχύος

Ο Andrew Walter Marshall, πρώην στρατηγιστής της RAND Corporation, ο οποίος διετέλεσε επικεφαλής του Γραφείου Καθαρής Αξιολόγησης (Office of Net Assessment) του Πενταγώνου από την ίδρυσή του το 1973 μέχρι την συνταξιοδότησή του το 2015, πέθανε τον περασμένο μήνα σε ηλικία 97 ετών. Παρά την αποστροφή του προς την δημοσιότητα και τον αθώο τον τίτλο του γραφείου που διηύθυνε, ο Μάρσαλ συγκαταλέγεται μεταξύ των πιο συνεπών και οξυδερκών συντελεστών της εθνικής στρατηγικής ασφάλειας και άμυνας των ΗΠΑ από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες εμφανίστηκαν ως παγκόσμια δύναμη πριν από περίπου 80 χρόνια. Το πρωτοποριακό έργο του Μάρσαλ για το πώς να σχεδιάζονται μακροχρόνιες, ανοιχτού τύπου συγκρούσεις ήταν, όπως και ο δημιουργός του, προϊόν του Ψυχρού Πολέμου, αλλά η αξία του διαρκεί. Το σημερινό Πεντάγωνο δεν χρειάζεται πλέον να παρακολουθεί τα βήματα της Σοβιετικής Ρωσίας, αλλά η αντίληψη του Μάρσαλ για τους βασικούς οδηγούς και τα μέτρα της στρατιωτικής ισχύος θα συνεχίσει να υπηρετεί την Ουάσινγκτον καθώς εισέρχεται σε μια νέα εποχή υψηλής τεχνολογίας εχθροπραξιών και αντιμετωπίζει ανερχόμενες ρεβιζιονιστικές δυνάμεις όπως η Κίνα.

Ο Andrew Marshall στο Πεντάγωνο, τον Ιανουάριο του 2015. ADRIAN CADIZ / U.S. AIR FORCE
-----------------------------------------------------------------------------

Κατά την διάρκεια της δεκαετούς θητείας του στο Πεντάγωνο, ο Μάρσαλ έγινε γνωστός στους αμυντικούς κύκλους ως Yoda, από τον [ομώνυμο] χαρακτήρα του [φιλμ] Star Wars, διάσημο για τα σύντομα αινιγματικά σχόλιά του και την ιδιαίτερη κατανόησή του για την Δύναμη, ένα είδος μεταφυσικής ισχύος. Αν και ο Μάρσαλ δεν ήταν οπαδός των συγκρίσεων, είχαν κάποια αξία. Ήταν πράγματι ένας άνθρωπος που έλεγε πολύ λίγα λόγια. Και ήταν πιο γνωστός για την ανάπτυξη μιας μεθοδολογίας στρατηγικού σχεδιασμού -την καθαρή αξιολόγηση (net assessment)- που ήταν τόσο δύσκολο να γίνει κατανοητή ώστε πολλοί απλά την χαρακτήριζαν ως «αυτό που κάνει ο Andy Marshall».

Η καριέρα του Marshall ξεκίνησε στην RAND Corporation στα τέλη της δεκαετίας του 1940, σε μια εποχή που διανοητικοί τιτάνες όπως οι θεωρητικοί του Ψυχρού Πολέμου, Herman Kahn και Albert Wohlstetter, περπατούσαν στις αίθουσες του think tank και πάλευαν με τους γρίφους της νηπιακής πυρηνικής εποχής. Ακόμη και σε αυτή την σεβαστή ομάδα, ένας συνάδελφος περιέγραψε τον Μάρσαλ ως «πρώτο μεταξύ ίσων». Στην RAND, ο Μάρσαλ αμφισβήτησε την κοινή, εκείνη την εποχή, παραδοχή ότι τα κράτη λάμβαναν αποφάσεις ακριβώς όπως θα έκανε ένα άτομο λογικό, που θέλει να μεγιστοποιεί τις αξίες. Σε συνεργασία με τον συνάδελφό του Joseph Loftus, υποστήριξε ότι οι κυβερνήσεις ήταν τόσο μεγάλες και πολύπλοκες ώστε καμία κεντρική Αρχή δεν είχε αρκετό χρόνο ή πληροφορίες για να λάβει τις βέλτιστες αποφάσεις. Τα κράτη δεν επέλεγαν τις πιο αποτελεσματικές λύσεις˙ συνήθως επέλεγαν εκείνες που ήταν απλώς αρκετά καλές. Αυτή η δυναμική θα μπορούσε να τύχει εκμετάλλευσης: Οι σοβιετικές βάσεις βομβαρδιστικών, όπως ανακάλυψαν οι Marshall και Loftus, ήταν πολύ πιο ευάλωτες σε μια αιφνιδιαστική επίθεση από τις ΗΠΑ απ’ όσο θα ήταν αν ήταν τοποθετημένες βέλτιστα.

Ο Μάρσαλ έφερε αυτές τις ιδέες στο May Group, μια ερευνητική ομάδα που σχηματίστηκε στην δεκαετία του 1960 με τον καθηγητή του Harvard, Ernest May, τον συνάδελφό του Richard Neustadt, μια μικρή ομάδα άλλων διακεκριμένων συναδέλφων, και έναν νέο φοιτητή εισηγητή, τον Graham Allison. Το 1971, ο Allison, ως τότε και ο ίδιος καθηγητής του Χάρβαρντ, δημοσίευσε μια καινοτόμα ανάλυση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων των Σοβιετικών και των ΗΠΑ κατά την διάρκεια της Κρίσης των Πυραύλων της Κούβας. Ο Allison πίστωσε τον Μάρσαλ ως πηγή των γνώσεών του για τον ρόλο που διαδραμάτισαν οι οργανισμοί στην κρίση. Ο Allison ανέφερε επίσης την σπερματική εργασία της στρατιωτικής ιστορικού Roberta Wohlstetter, «Pearl Harbour: Warning and Decision» -η οποία δεν εμπνεύστηκε από κανέναν άλλο παρά από τον Μάρσαλ. Η καθοδήγηση των άλλων (mentoring) έγινε μια από τις πιο ικανοποιητικές προσπάθειες του Marshall. Με την πάροδο του χρόνου, πολλοί από τους βοηθούς του (απόφοιτοι της «Προετοιμασίας του Αγίου Ανδρέα» (St. Andrew’s Prep), όπως αυτοαποκαλούνταν), πήγαν σε θέσεις υψηλού επιπέδου στον ακαδημαϊκό χώρο, την διπλωματία και τον στρατό.

Στο έργο του, ο Μάρσαλ στρέφει όλο και περισσότερο την προσοχή του στην στρατιωτική ισορροπία της ισχύος. Ο στόχος του ήταν να βρεθεί ένα καλύτερο μέτρο στρατιωτικής ικανότητας από [εκείνο] των πιο ποσοτικών μεθόδων, όπως η ανάλυση των συστημάτων έτεινε να παράγει. Η πρόοδος ήταν αργή. Αλλά κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Μάρσαλ, τότε μέλος του προσωπικού του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Χένρι Κίσινγκερ, είχε αναπτύξει το πνευματικό υπόβαθρο για τις καθαρές εκτιμήσεις (net assessments). Αντί να μετρά μόνο στρατεύματα, πολεμικές κεφαλές και τα παρόμοια, ο Μάρσαλ τάχθηκε υπέρ μιας πιο ολοκληρωμένης προσέγγισης, παραγοντοποιώντας τα πάντα, από τα οπλικά συστήματα μέχρι τα επιχειρησιακά δόγματα, την επιμελητεία και τα καθεστώτα εκπαίδευσης.

Ο Μάρσαλ απέφυγε σχολαστικά να καθορίσει άκαμπτες κατευθυντήριες γραμμές για τις καθαρές αξιολογήσεις (net assessments), καθιστώντας τη μεθοδολογία του μια ζωντανή μεθοδολογία που έχει ραφιναριστεί με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, οι αξιολογήσεις είχαν καθοριστικά χαρακτηριστικά. Ήταν ολιστικές, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η δημογραφία, οι εγχώριες αναταραχές, και η οργανωτική κουλτούρα. Πάνω απ’ όλα, δεν απέφευγαν την αβεβαιότητα˙ την αγκάλιαζαν. Ο Μάρσαλ απέρριψε την ιδέα ότι το αποτέλεσμα ενός πολέμου θα μπορούσε να προβλεφθεί εκ των προτέρων. Αλλά ήλπιζε ότι θα μείωνε την αβεβαιότητα όπου αυτό είναι δυνατόν, ενώ έψαχνε για πηγές πλεονεκτημάτων και ανταγωνιστικότητας των ΗΠΑ που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν.