Η μετατόπιση του κέντρου βάρους της πολεμικής διαδικασίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η μετατόπιση του κέντρου βάρους της πολεμικής διαδικασίας

Οι γεωπολιτικές μεταβολές από την δημιουργία νέων, χαμηλού κόστους, ικανοτήτων προβολής ισχύος

Οι πρόοδοι αυτοί, μεταξύ των άλλων, ενισχύουν την τάση για αυτονόμηση των βλημάτων από τις πλατφόρμες μάχης, σε περιορισμένων διαστάσεων γεωγραφικά περιβάλλοντα, ενώ επιτρέπουν τη μείωση των πλατφορμών που χρειάζονται για να καλύψουν έναν χώρο μεγαλύτερων διαστάσεων, αυξάνοντας εν παραλλήλω τις αποστολές που αυτές μπορούν να αναλάβουν, και βελτιώνουν τις δυνατότητες άσκησης αποφασιστικών αποτελεσμάτων σε διάφορα τακτικά και επιχειρησιακά σενάρια. Επίσης, ενισχύουν το ειδικό βάρος των βλημάτων μέσα σε δικτυακές δομές, επιτρέποντάς τους να ασκούν περισσότερες λειτουργίες στην πληροφοριοκεντρική διαδικασία εντοπισμού των στόχων – καθοδήγησης προς αυτούς – προσβολής τους.

Οι βελτιώσεις αυτές, ιδιαίτερα όσον αφορά το βεληνεκές και την ικανότητα προσβολής στόχων εκτός και πέραν της γραμμής της θέας (NLOS & BLOS αντιστοίχως), μέσα σε δικτυακές δομές, εκτός του ότι επιτρέπουν σε συστήματα πυροβολικού να αναλαμβάνουν μέρος των αποστολών της πολεμικής αεροπορίας, επιτρέπουν και τον εξοπλισμό μεταφορικών πλατφορμών με όπλα μεγάλου βεληνεκούς, δημιουργώντας συστήματα μάχης υψηλής κινητικότητας, ικανά να ασκήσουν προβολή ισχύος σε εκτεταμένες περιοχές. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του εφοδιασμού των ισραηλινών μεταφορικών ελικοπτέρων CH–53 Ya’sur με πυραύλους Nimrod 3 ημιενεργής καθοδήγησης λέιζερ (SAL), με βεληνεκές 50 χλμ. Το μεγάλο βεληνεκές των εν λόγω πυραύλων επιτρέπει στο μεγάλο μεταφορικό ελικόπτερο να τους εξαπολύει από αποστάσεις ασφαλείας, μειώνοντας την ανάγκη για πολύ ακριβά μαχητικά ελικόπτερα, όπως είναι τα AH–64 Apache. Ένα μεταφορικό ελικόπτερο, οπλισμένο με παρόμοια μεγάλου βεληνεκούς όπλα, μπορεί να αξιοποιεί μεγάλο εύρος των μετόπισθεν, μετατρεπόμενο στην ουσία σε μια ιπτάμενη πυραυλική βάση, ικανή να ασκήσει προβολή ισχύος ακριβείας σε μεγάλες εκτάσεις.

Αυτές οι εξελίξεις επιτρέπουν την δημιουργία χαμηλού κόστους πλεγμάτων εκπομπής πυρών αποφασιστικής επίδρασης στα τεκταινόμενα της μάχης, με μεγάλη ποικιλία και διάρκεια αποτελεσμάτων, περιορίζοντας δραστικά την ανάγκη για ύπαρξη ακριβών πλατφορμών μάχης, όπως είναι τα μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα.

Οι ικανότητες αυτές εκφράζονται ξεκάθαρα στην αντίληψη των «Διαχωρικών Πυρών» (Cross Domain Fires) του στρατού των ΗΠΑ, που με την σειρά της αποτελεί στοιχείο της ευρύτερης αντίληψης της «Πολυχωρικής Μάχης» (Multi Domain Battle/ MDB).

ΙΠΤΑΜΕΝΕΣ ΠΥΡΑΥΛΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ

Επίσης, στο πλαίσιο της Multi Domain Battle επιδιώκεται η σύζευξη όπλων πυροβολικού με ικανότητες ηλεκτρονικού πολέμου και κυβερνοπολέμου, οι οποίες αντιμετωπίζονται πλέον ως ενότητα και αναφέρονται με το αρκτικόλεξο CEMA (cyber electromagnetic activities), έτσι ώστε, αφενός να επιταχύνεται η διαδικασία στοχοποίησης του αντιπάλου, αφετέρου να επιφέρονται συνδυαστικά πλήγματα που θα διευκολύνουν την αποδιοργάνωση της εχθρικής δύναμης.

Η τάση αυτή για μερική υποκατάσταση των αεροπορικών πλατφορμών από βελτιωμένα συστήματα πυροβολικού ενισχύεται από το γεγονός ότι περιορίζονται ολοένα και περισσότερο οι τύποι μαχητικών αεροσκαφών χαμηλού κόστους, τακτικής προβολής ισχύος, που θα επέτρεπε και την ύπαρξή τους σε επαρκείς αριθμούς. Σήμερα, δεν έχουμε αεροσκάφη αντίστοιχα των Ilyushin Il-2 Shturmovik ή των Junkers Ju-87 Stuka του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τα οποία ουσιαστικά λειτουργούσαν ως ιπτάμενο πυροβολικό. Τα εξεζητημένων τεχνολογιών και υψηλού κόστους σημερινά αεροσκάφη, όπως είναι το F35 ή ακόμη και τα παλαιότερα F16, F18, Tornado κ.λπ., δύσκολα μπορούν να λειτουργήσουν ως προέκταση του πυροβολικού, λόγω των μικρών αριθμών που διατίθενται. Άρα, το πυροβολικό τείνει να αντιστρέψει την τάση και να επεκτείνει την δράση του έτσι ώστε να μπορεί να λειτουργήσει ως υποκατάστατο της αεροπορίας. Βέβαια, εδώ υπάρχει και αντίλογος, δεδομένου ότι αεροπορικά όπλα όπως είναι η GBU–39 «βόμβα μικρής διαμέτρου» (SDB), σε συνδυασμό με «έξυπνους» πυλώνες όπως είναι ο AMBER, επιτρέπει σε μαχητικά αεροσκάφη σαν το F15X, να μεταφέρουν μεγάλο αριθμό βομβών υψηλής ακρίβειας και να τις εξαπολύουν από μεγάλες αποστάσεις. Συγκεκριμένα, το F15X μπορεί να μεταφέρει μέχρι 22 πυραύλους αέρος–αέρος ή 28 βόμβες SDB. Όμως, και αυτή είναι μια βληματοκεντρική λογική, η οποία δίνει έμφαση στα βλήματα, «υπερφορτώνοντας» κάθε αεροσκάφος με όπλα και περιορίζοντας τον απαιτούμενο αριθμό τους, έτσι ώστε να μπορεί να διατηρηθεί χαμηλά το κόστος.

Τη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων προσβολής πολλών στόχων από μια και μόνη αεροπορική πλατφόρμα προσφέρουν «μικροσκοπικά» (miniature), «έξυπνα», πυρομαχικά προσβολής ακριβείας (PGM), όπως είναι το Hatchet της αμερικανικής εταιρείας Orbital ATK. Το Hatchet ζυγίζει μόλις 3,2 κιλά (επτά λίβρες) και ουσιαστικά είναι μια εκρηκτική κεφαλή με έναν συνδυασμό πτερυγίων σε τριγωνική διάταξη στο ρύγχος και την ουρά για την καθοδήγησή του. Σχεδιάστηκε πρωτίστως για χρήση από μη επανδρωμένα αερο-οχήματα αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από άλλες πλατφόρμες. Για παράδειγμα, σε ένα μαχητικό αεροσκάφος μπορεί να τοποθετηθούν εκτοξευτές βάρους 500 λιβρών, κάθε ένας εκ των οποίων μπορεί να μεταφέρει περί τα 50 Hatchet. Συνολικά ένα μαχητικό αεροσκάφος μπορεί να μεταφέρει μέχρι 250 βλήματα. Τα πυρομαχικά μπορούν να εξαπολυθούν εναντίον ενός μεγάλου αριθμού στόχων ή να προσβάλουν με πολλαπλά πλήγματα μικρότερο αριθμό στόχων.

Σε αντίθεση δε με άλλα μικροσκοπικά πυρομαχικά το Hatchet δεν επιδιώκει να περιορίσει τα αποτελέσματα στον στόχο αλλά να τα μεγιστοποιήσει, επιτυγχάνοντας αντίστοιχο πλήγμα πολύ μεγαλύτερου όπλου. Συγκεκριμένα, οι σχεδιαστές του υποστηρίζουν ότι το όπλο είναι ικανό να επιτύχει αποτελέσματα θραυσματοποίησης (fragmentation effects) ανάλογα με αυτά ενός βλήματος πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό.

«ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΜΕΝΑ» ΒΛΗΜΑΤΑ