Η Μουσουλμανική Αδελφότητα δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Μουσουλμανική Αδελφότητα δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση

Πώς ο χαρακτηρισμός της ως τέτοιας θα υπονόμευε τις Ηνωμένες Πολιτείες

Στα τέλη Απριλίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι θα επιδιώξει ώστε το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ να ορίσει την Μουσουλμανική Αδελφότητα [1] ως Ξένη Τρομοκρατική Οργάνωση (Foreign Terrorist Organization, FTO). Η οδηγία ήρθε αμέσως μετά από μια επίσκεψη του Αιγύπτιου προέδρου Abdel Fattah el-Sisi [2] στον Λευκό Οίκο, έναν από τους αγαπημένους αυταρχικούς [ηγέτες] του Trump και εχθρό της Αδελφότητας. Ο Trump πρωτοζήτησε από το Υπουργείο Εξωτερικών να εξετάσει το ενδεχόμενο χαρακτηρισμού της Αδελφότητας το 2017, αλλά αποφάσισε ότι η οργάνωση δεν πληρούσε τις νομικές απαιτήσεις για [να οριστεί ως] FTO, αφού δεν είναι μια ενιαία οργάνωση και δεν έχει ένα καθιερωμένο μοτίβο βίας.

20052019-1.jpg

Ο Mohammed Badie, ηγέτης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, σε δικαστήριο στο Κάιρο, στην Αίγυπτο, τον Μάιο του 2016. AMR ABDALLAH DALSH / REUTERS
------------------------------------------------------------------

Η Αδελφότητα δεν έχει αλλάξει έκτοτε. Πολλές χαλαρά συνδεδεμένες ομάδες συγκεντρώνονται μαζί κάτω από την επωνυμία της, αλλά δεν μοιράζονται μια κεντρική εντολή και [μόνο] λίγες αρχές εκτός από μια ευρεία αφοσίωση στο Ισλάμ. Τα εθνικά τμήματα της Αδελφότητας περιλαμβάνουν ποικίλες οργανώσεις όπως το πολιτικό κόμμα Ennahda, έναν πυλώνα του φιλοδημοκρατικού κατεστημένου στην Τυνησία, και τη μαχητική ομάδα Χαμάς, την τρομοκρατική οργάνωση στην Γάζα, την οποία έχουν ήδη ορίσει οι Ηνωμένες Πολιτείες [ως FTO]. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ο Λευκός Οίκος. Τα μέλη της διοίκησης του Trump που κάποτε αντιτάσσονταν σε αυτήν την κίνηση, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Εξωτερικών Rex Tillerson, αποχώρησαν και αντικαταστάθηκαν από «προθύμους» (“yes men”), επιτρέποντας στον Trump να αγνοήσει τα νομικά και ιστορικά πρότυπα των ορισμών ως FTO.

Επειδή η κίνηση τελικά θα ήταν μια χάρη στον Sisi, ο Trump μπορεί να καταλήξει να στοχεύσει στην Αιγυπτιακή Μουσουλμανική Αδελφότητα, το αρχικό και πιο διάσημο τμήμα της οργάνωσης. Η Αιγυπτιακή Αδελφότητα, που ιδρύθηκε το 1928 από τον Hassan al-Banna, διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο ως de facto αντιπολίτευση σε μια σειρά αιγυπτιακών κυβερνώντων. Παρόλο που απαγορεύτηκε επισήμως εδώ και δεκαετίες, η επιρροή της στην αιγυπτιακή κοινωνία παρέμεινε ευρέως διαδεδομένη. Στην δεκαετία του '70, η Αιγυπτιακή Αδελφότητα απαρνήθηκε την βία, και έχει διατηρήσει αυτή την δέσμευση από τότε -κανένας σοβαρός μελετητής της ομάδας δεν προτείνει κάτι διαφορετικό. Μόνο για τον λόγο αυτό, ένας ορισμός ως FTO θα ήταν εξαιρετικά απίθανο να σταθεί εάν αμφισβητηθεί σε δικαστήριο.

Ένα μεγάλο μέρος της συζήτησης για την πρόταση του Trump επικεντρώθηκε στις πιθανές συνέπειες για τις οργανώσεις που συνδέονται με την Αδελφότητα και τα μέλη τους. Ακόμα κι αν η Ουάσινγκτον όριζε μόνο την Αιγυπτιακή Αδελφότητα, η κίνηση θα χαρακτήριζε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους ως τρομοκράτες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παρέχουν κάλυψη στην κυβέρνηση Sisi για να επεκτείνει μια ήδη βίαιη καταστολή. Η ηγεσία της Αδελφότητας είναι φυλακισμένη στην Αίγυπτο, ή στην εξορία, και πολλά από τα μέλη της ζουν με τον φόβο της σύλληψης από την Mukhabarat ή αλλιώς την υπηρεσία πληροφοριών του Sisi. Ο καθορισμός της Αδελφότητας [ως FTO] θα προωθούσε τον αποκλεισμό των μελών της από την συμβατική πολιτική, γεγονός που πιθανώς θα προωθούσε την ριζοσπαστικοποίηση και την διάδοση των βίαιων ομάδων που αποσχίζονται. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η πολιτική δεξιά έχει από μακρού χρόνου δαιμονοποιήσει την Αδελφότητα και θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει έναν ορισμό της ως FTO για να στοχεύσει μια σειρά ομάδων με δεσμούς με την Αιγυπτιακή Αδελφότητα και έχουν έδρα στις ΗΠΑ, όπως το Συμβούλιο για τις Αμερικανο-Ισλαμικές Σχέσεις (Council on American-Islamic Relations). Ο χαρακτηρισμός θα θεωρηθεί αναμφισβήτητα ως επιβεβαίωση διαφόρων θεωριών συνωμοσίας για την Αδελφότητα, όπως εκείνες που την απεικονίζουν ως την καρδιά του ισλαμικού εξτρεμισμού, και έτσι θα τροφοδοτήσουν την ισλαμοφοβία στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο χαρακτηρισμός θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει σοβαρή ζημία στην αντιτρομοκρατική πολιτική των ΗΠΑ. Από τότε που τέθηκε σε ισχύ το 1996, ο νόμος βάσει του οποίου η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ορίζει τις FTO υπήρξε ένα βασικό εργαλείο για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών ομάδων. Παρέχει στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών εξουσία [επιβολής] κυρώσεων για το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων των τρομοκρατών στις Ηνωμένες Πολιτείες και την μόχλευση να επιμένουν ώστε να ακολουθήσουν και άλλες χώρες. Παρέχει επίσης την βάση για την δίωξη ατόμων για την υποστήριξη τρομοκρατικών ομάδων.

Ο χαρακτηρισμός ως FTO μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο. Η τρομοκρατία δεν κοστίζει πολλά χρήματα, οπότε το πάγωμα, για παράδειγμα, 7 εκατομμυρίων δολαρίων από τα κεφάλαια της Al Qaeda στις τράπεζες των ΗΠΑ, όπως έκαναν οι Ηνωμένες Πολιτείες από το 1999, οπισθοδρομεί σημαντικά την ομάδα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διώξει [ποινικά] πολλά άτομα με κατηγορίες υλικής υποστήριξης -συμπεριλαμβανομένων επίδοξων ξένων μαχητών του Ισλαμικού Κράτους (επίσης γνωστού ως ISIS), οι οποίοι εμποδίστηκαν να ταξιδέψουν στο Ιράκ και την Συρία λόγω της νομοθεσίας. Μια αξιοσημείωτη υπόθεση αφορούσε τον Λίβυο τρομοκράτη Ahmed Abu Khattala, ηγέτη της Ansar al-Sharia Bengazi, την οποία το Στέιτ Ντιπάρτμεντ όρισε ως FTO μετά την συμμετοχή της στην δολοφονία του πρέσβυ Christopher Stevens και άλλων τριών Αμερικανών στην Βεγγάζη. Οι Ειδικές Δυνάμεις των ΗΠΑ συνέλαβαν τον Abu Khattala το 2014 και κατηγορήθηκε για σειρά εγκλημάτων, μεταξύ των οποίων και η δολοφονία. Τελικά, η κατηγορούσα Αρχή δεν μπόρεσε να κάνει τις περισσότερες από τις κατηγορίες να σταθούν επειδή δεν διέθετε αποδείξεις ότι ο Abu Khattala ήταν παρών κατά την διάρκεια της επίθεσης. Αλλά καταδικάστηκε σε υλική επιβάρυνση και τώρα εκτίει ποινή 22 ετών.

Πάνω απ’ όλα, η δύναμη του καθεστώτος καθορισμού προέρχεται από την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να συμπαρατάξουν υποστήριξη από άλλες κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς. Όταν η Ουάσινγκτον συγκεντρώνει [στοιχεία για] μια εύλογη περίπτωση για τον ορισμό μιας ομάδας που συνδέεται με την Αλ Κάιντα, για παράδειγμα, τα Ηνωμένα Έθνη ακολουθούν σχεδόν πάντα και εντάσσουν την ομάδα στο καθεστώς της Επιτροπής Κυρώσεων για την Αλ Κάιντα. Το καθεστώς αυτό είναι δεσμευτικό για όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, πράγμα που σημαίνει ότι υποχρεώνονται να παγώσουν τα περιουσιακά στοιχεία συγκεκριμένων ομάδων ή ατόμων, να τους αποτρέψουν από το να ταξιδεύουν, και να εξασφαλίσουν ότι δεν μπορούν να αποκτήσουν όπλα. Το αμερικανικό σύστημα έχει θέσει τις βάσεις για άλλα, μικρότερα κράτη να διαχειριστούν τρομοκρατικές απειλές εντός των συνόρων τους. Το 2008, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαρακτήρισε [ως FTO] το Κίνημα Rajah Solaiman με έδρα τα Φιλιππίνες, μια αντάρτικη ομάδα με συνδέσεις με το αποσχιστικό Ισλαμικό Μέτωπο Απελευθέρωσης Moro, το οποίο διεξήγαγε μια δεκαετή εκστρατεία εναντίον της κυβέρνησης της Μανίλα. Επίσης, με επιτυχία άσκησε πίεση στον ΟΗΕ για να εντάξει την οργάνωση. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν λάβει τα μέτρα αυτά, η κυβέρνηση των Φιλιππίνων δεν θα είχε την βάση να ακολουθήσει τις πρωτοβουλίες επιβολής του νόμου και τις οικονομικές πρωτοβουλίες καταπολέμησης της τρομοκρατίας που αποδυνάμωσαν την ομάδα και τελικά την νίκησαν το 2009.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει πολλά με τους δικούς της χαρακτηρισμούς τρομοκρατικών [οργανώσεων] βάσει των αμερικανικών προσδιορισμών. Το 2013, μετά από μια συντονισμένη προσπάθεια άσκησης πίεσης (lobbying) από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η ΕΕ όρισε την στρατιωτική πτέρυγα της Χεζμπολάχ ως τρομοκρατική οργάνωση. Η κίνηση ήταν μια μόνο μερική επιτυχία -οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ορίσει ολόκληρο τον οργανισμό και ήλπιζαν ότι η ΕΕ θα έκανε το ίδιο- αλλά ωστόσο εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό επίτευγμα που έκοψε την ικανότητα της Χεζμπολάχ να αντλεί κεφάλαια και να αγοράζει υλικά από την Ευρώπη. Η ευρωστία του συστήματος των ΗΠΑ προσδίδει επίσης νομιμοποίηση στους ορισμούς από την ΕΕ. Για παράδειγμα, το 2018, η Χαμάς έχασε μια δικαστική υπόθεση που αμφισβητούσε τον ορισμό της [ως FTO από την] ΕΕ εν μέρει επειδή το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το αμερικανικό σύστημα (το οποίο παραθέτει έχει χαρακτηρίσει την Χαμάς) ήταν αξιόπιστο και παρείχε επαρκή διαδικασία.

20052019-2.jpg

Ο Trump και ο Sisi στον Λευκό Οίκο, στις 9 Απριλίου 2019. KEVIN LAMARQUE / REUTERS
----------------------------------------------------

Σε περίπτωση που η διοίκηση του Trump επιδιώξει τον ορισμό της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, θα εξαλείψει την πειστική δύναμη χαρακτηρισμού [ως FTO] από τις ΗΠΑ. Άλλες χώρες θα θεωρήσουν την κίνηση ως ιδιοτροπία, και θα μπορούσε να υπονομεύσει τους υφιστάμενους ορισμούς της ΕΕ που βασίζονται στις προσπάθειες των ΗΠΑ. Η παγκόσμια ηγεσία των ΗΠΑ στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας έχει ήδη πληγεί από την απόφαση της διοίκησης Trump να ορίσει την Ισλαμική Επαναστατική Φρουρά του Ιράν τον περασμένο μήνα -η πρώτη φορά που ένα νομικό εργαλείο το οποίο σχεδιάστηκε για την αντιμετώπιση μη κρατικών δρώντων εφαρμόστηκε σε τμήμα ενός εχθρικού κράτους. Η κίνηση αποδυνάμωσε την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών δείχνοντας ότι η κυβέρνηση είναι πρόθυμη να κάμψει τους κανόνες προκειμένου να απειλήσει τους εχθρούς της. Ο ορισμός της Μουσουλμανικής Αδελφότητας θα επιταχύνει απλώς την απώλεια της επιρροής των ΗΠΑ.

Η ασφάλεια του καθεστώτος των ορισμών είναι οι κυρώσεις του. Οι κυρώσεις λειτουργούν καλύτερα όταν βασίζονται σε συμπαγή επιχειρήματα -συνήθως υποστηριζόμενα από τις πληροφορίες των ΗΠΑ- που άλλα κράτη μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να δικαιολογήσουν το ότι ακολουθούν την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι κυρώσεις χάνουν την αξία τους όταν μοιάζουν περισσότερο με εκφράσεις προεκλογικού πικαρίσματος ή εύνοιας σε άλλους κυβερνώντες. Η προσέγγιση της διοίκησης του Trump στην υπόθεση του Ιράν με το να χρησιμοποιήσει κάθε πιθανό και απίθανο επιχείρημα βλάπτει ήδη τη νομιμοποίηση των αμερικανικών κυρώσεων και δημιουργεί δυσαρέσκεια μεταξύ των παραδοσιακών εταίρων των ΗΠΑ. Η αποδυνάμωση του καθεστώτος των ορισμών -και κατά συνέπεια η αύξηση της πιθανότητας ότι η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ δεν θα υποστηριχθεί από άλλες χώρες- θα ήταν λάθος.

Η τζιχαντιστική τρομοκρατία έχει επισκιαστεί σε μεγάλο βαθμό τελευταία από τις ειδήσεις για επιθέσεις λευκών ρατσιστών, αλλά εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή απειλή. Ωστόσο, η αμερικανική πολιτική για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη -γεγονός που απεκρύβη από τους τρομολάγνους πολιτικούς και σχολιαστές- και το σύστημα καθορισμού και επιβολής κυρώσεων στις FTO είναι ένας σημαντικός λόγος [για αυτή την επιτυχία]. Η φθορά του καθεστώτος αυτού είναι μια κακή ιδέα.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2019-05-17/muslim-brotherhood-no...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/reviews/review-essay/2018-08-14/muslim-br...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2018-10-22/stop-sisi...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition