Στρατοί, χρυσός, σημαίες και ιστορίες | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Στρατοί, χρυσός, σημαίες και ιστορίες

Τι μας έχει διδάξει το Game of Thrones σχετικά με την λαϊκή κουλτούρα και τις διεθνείς υποθέσεις
Περίληψη: 

Αν το Game of Thrones μάς διδάσκει ότι οι ιστορίες έχουν σημασία, τότε η κοινότητα των εξωτερικών υποθέσεων πρέπει να πάρει στα σοβαρά την πολιτική φαντασία, όχι ως θιασώτες και λογοτεχνικοί κριτικοί, αλλά ως πολιτικοί αναλυτές.

Η CHARLI CARPENTER είναι καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης-Amherst και συγγραφέας τριών βιβλίων για το πώς οι πολιτιστικές πεποιθήσεις διαμορφώνουν την ανθρώπινη ασφάλεια και τις παγκόσμιες πολιτικές.

Το οκταετούς διάρκειας πολιτισμικό φαινόμενο του Game of Thrones του HBO κορυφώθηκε στις 18 Μαΐου με τη πύρινη καταστροφή του Σιδηρού Θρόνου και τον θάνατο της προηγουμένως αγαπημένης βασίλισσας Daenerys. Η τελική σεζόν της σειράς προκάλεσε μια έκρηξη σχολίων για το τι σημαίνουν όλα αυτά. Ποια είναι η κατάλληλη βάση για την πολιτική εξουσία; Μπορεί η Daenerys να είναι ταυτόχρονα μια φεμινιστική ηρωίδα και μια εγκληματίας πολέμου; Μπορεί η ισχύς να δημιουργεί δίκαιο; Θα έπρεπε, σε μια εποχή πολέμου;

28052019-1.jpg

Σε μια προβολή του τελικού επεισοδίου του Game of Thrones στη Μόσχα, στην Ρωσία, τον Μάιο του 2019. MAXIM SHEMETOV / REUTERS
-----------------------------------------------------------------------

Μεταξύ της διανοούμενων της διεθνούς πολιτικής, και γενικότερα της κοινωνίας, η ερμηνεία του Game of Thrones (και η σειρά βιβλίων του George R. R. Martin, στην οποία βασίζεται η σειρά) έχει γίνει βιομηχανία. Κάθε πολιτικός αναλυτής, ιστορικός ή θεωρητικός έχει την δική του εκδοχή για το ποια μαθήματα μπορούν να αντληθούν από την ιστορία για την εξωτερική πολιτική στον πραγματικό κόσμο. Αυτός ο ενθουσιασμός μάς λέει κάτι για τις πολιτικές επιπτώσεις της σειράς: Οι οπαδοί και οι συγγραφείς φιλονικούν επί του Game of Thrones ακριβώς επειδή υπάρχει ισχύς στο πώς ερμηνεύεται μια ιστορία για να στηριχτούν τα επιχειρήματα κάποιου σχετικά με το τι είναι σωστό και ποιος πρέπει να επιλέγει.

Το 2012, συμμετείχα κι εγώ σε αυτήν την φιλονικία, υποστηρίζοντας σε αυτές τις σελίδες [1] ότι το γενικό αφηγηματικό τόξο του Game of Thrones ευνοούσε μια κονστρουκτιβιστική [εποικοδομητική] αντί για μια ρεαλιστική άποψη της παγκόσμιας πολιτικής, με το ότι έσπαζε τις παλιές φόρμουλες, ευνοούσε τους περιθωριοποιημένους, και δίδασκε ότι η εξουσία εξαρτάται από την προσοχή στην δικαιοσύνη. Η κατάληξη της σειράς επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό αυτήν την ανάγνωση. Εκείνοι που έχουν απομείνει όρθιοι μπορεί να συμπεριλαμβάνουν γυναίκες, ακρωτηριασμένους, νόθους και «δειλούς». Ουσιαστικές και απαραίτητες θεσμικές αλλαγές μπορεί να προκύψουν από την παγκόσμια συλλογική δράση. Η κτηνώδης δύναμη δεν μπορεί να κερδίσει τελικά εν τη απουσία ηθικού ερείσματος.

Πάνω απ’ όλα, το Game of Thrones περιέχει ένα ακόμα βαθύτερο κονστρουκτιβιστικό μήνυμα σχετικά με την δύναμη που έχει το αφήγημα στο να οδηγεί ή να παραπλανά. Το μήνυμα του Tyrion προς τις ελίτ της [φανταστικής ηπείρου] Westeros στο φινάλε της σεζόν συνοψίζει αυτό το μάθημα του σήριαλ: «Τι είναι αυτό που ενώνει τους ανθρώπους; Στρατοί; Χρυσός; Σημαίες;» Η ρεαλιστική απάντηση στην ερώτηση του Tyrion θα ήταν οι στρατοί: Ο πόλεμος κάνει έθνη και τα έθνη κάνουν πολέμους. Αλλά αυτός ο ισχυρισμός αμφισβητείται ξανά και ξανά σε όλη την διάρκεια της σειράς. Η φιλελεύθερη απάντηση θα ήταν ο χρυσός, αλλά αυτό το επιχείρημα δεν έχει πολλή ζωή, παρά τα καταπληκτικά καμέα [στμ: κοσμήματα που παρουσιάζουν ανάγλυφα προφίλ ανθρώπων] από τον Bronn και τους Σιδηρούς Τραπεζίτες. Ο ρηχός κονστρουκτιβιστής θα είχε δώσει έμφαση στις σημαίες, μαζί με άλλα σύμβολα, κανόνες, και συνθήματα, αλλά αυτά τελικά έκαναν περισσότερα για να ενδύσουν το Game of Thrones παρά να καθοδηγήσουν την πλοκή του.

Ωστόσο, η απάντηση του Tyrion είναι ότι «δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο πιο ισχυρό από μια καλή ιστορία». Το επιχείρημά του βασίζεται σε έναν βαθύτερο κριτικό κονστρουκτιβισμό που δίνει έμφαση στην παραγωγική ισχύ του πολιτικού αφηγήματος. Η διήγηση μιας ιστορίας, θα έλεγε επίσης ένας κριτικός θεωρητικός, έχει το νόημα της πολιτικής πραγματικότητας, κατασκευάζει πολιτική κοινότητα, προξενεί εξεγέρσεις, υποδαυλίζει γενοκτονίες, και προλαμβάνει πολέμους. Στην έναρξη του Game of Thrones , η δύναμη ενός ψεύδους, που ειπώθηκε και ξαναειπώθηκε, οδηγεί στην ανατροπή του βασιλιά Aerys στο Trident και θέτει σε κίνηση τον Πόλεμο των Πέντε Βασιλέων. Και στο τέλος της σειράς, η δύναμη του αφηγήματος του Tyrion σώζει το Westeros και «σπάει τον κύκλο» των ατελείωτων πολέμων ανάμεσα στους μεγάλους οίκους.

Σε όλη την διάρκεια της σειράς, οι συγγραφείς του Game of Thrones χρησιμοποίησαν την διήγηση ιστοριών τόσο ως θέμα όσο και ως μηχανισμό πλοκής, ενθαρρύνοντας τους θεατές να σκεφτούν το πώς οι ιστορίες επηρεάζουν την προθυμία μας να ανεχθούμε την πολιτική βία. Στον τέταρτο κύκλο [της σειράς], ο Tyrion είπε στον αδελφό του Jaime μια ιστορία για το πώς, σαν παιδί, προσπαθούσε απελπισμένα να καταλάβει την εμμονή του εξαδέλφου τους, του Orson, με το να σκοτώνει σκαθάρια. Ο μονόλογος του Tyrion για να βγάλει νόημα από την τρέλα προοιωνίστηκε την εμπειρία του κοινού κατά την διάρκεια της εβδομάδας μεταξύ των δύο τελικών επεισοδίων του όγδοου κύκλου, όταν οι θεατές αφέθηκαν να βγάλουν νόημα για την προθυμία της Daenerys στην [πρωτεύουσα των Επτά Βασιλείων] King’s Landing να θερίσει αθώους πολίτες σαν να ήταν τόσα πολλά έντομα.