Ένας θερμός κόσμος | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ένας θερμός κόσμος

Γιατί η κλιματική αλλαγή έχει σημασία περισσότερο από οτιδήποτε άλλο

Οι εξελίξεις αυτές θα μεταβάλουν θεμελιωδώς την παγκόσμια πολιτική. Πολλές μεγάλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών, έχουν μεγάλους πληθυσμούς και πολύτιμες υποδομές που είναι ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή. Οι κυβερνήσεις τους θα βρεθούν να εκτρέπουν πόρους για την διενέργεια επιχειρήσεων διάσωσης και την ανασυγκρότηση κατεστραμμένων πόλεων και οικισμών. Αυτό θα απαιτήσει μεγάλο αριθμό στρατιωτών και στρατιωτικού υλικού μακριά από την προετοιμασία για συγκρούσεις με ξένους αντιπάλους.

Το 2017, όταν τρεις τεράστιες καταιγίδες σφυροκόπησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες γρήγορα η μια μετά την άλλη, οι Αρχές των πολιτικών καταστροφών έπρεπε να υποστηριχθούν από τον στρατό για να αποφευχθούν τεράστιες απώλειες ζωής. Δεκάδες χιλιάδες μέλη της Εθνικής Φρουράς κινητοποιήθηκαν για την διάσωση ανθρώπων, την παροχή ανακουφιστικών προμηθειών και την αποκατάσταση βασικών υπηρεσιών και του κράτους δικαίου. Η τρίτη καταιγίδα, ο τυφώνας Μαρία, προκάλεσε περίπου 1.000 θανάτους και άφησε ολόκληρο το νησί του Πουέρτο Ρίκο χωρίς ηλεκτρισμό. Η κυβέρνηση χρειάστηκε μήνες για να αποκαταστήσει την ηλεκτρική ενέργεια στα 3,5 εκατομμύρια Αμερικανούς που ζουν εκεί. Μετά την καταιγίδα, περισσότεροι από 100.000 Πορτορικανοί αναχώρησαν για τις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, το συνολικό κόστος αυτών των καταιγίδων και άλλων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με τον καιρό το 2017 ήταν 300 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η Κίνα έχει τα δικά της προβλήματα [3]. Στη νότια ακτή της, αρκετές τεράστιες πόλεις, όπως η Guangzhou και η Σαγκάη, είναι ευάλωτες στις πλημμύρες. Στον βορρά, στην βιομηχανική καρδιά της χώρας, σε ολόκληρες περιοχές το νερό εξαντλείται, επηρεάζοντας περισσότερα από 500 εκατομμύρια ανθρώπους. Τα τελευταία 25 χρόνια, περίπου 28.000 ποτάμια της Κίνας έχουν εξαφανιστεί. Η επίλυση αυτών των προβλημάτων δεν θα είναι φθηνή. Ένα και μόνο φιλόδοξο έργο υποδομής για τη μεταφορά νερού από το νότο προς τον βορρά έχει ήδη κοστίσει στην κινεζική κυβέρνηση τουλάχιστον 48 δισεκατομμύρια δολάρια. Το έργο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά η Κίνα υποστηρίζει ότι έχει βελτιώσει την ασφάλεια του Πεκίνου και έχει ωφελήσει 50 εκατομμύρια ανθρώπους. Για να αντιμετωπίσει τις πλημμύρες σε μέρη όπως η Σαγκάη, η Κίνα έχει ξεκινήσει μια πρωτοβουλία «πόλεων σφουγγαριών» (sponge cities) για να ενισχύσει την φυσική αποστράγγιση. Από το 2015, η Κίνα έχει επενδύσει 12 δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτή την προσπάθεια, και το κόστος τελικά θα φθάσει τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια.

09062019-2a.jpg

Ο τυφώνας Irma κατευθύνεται προς την Φλόριντα περνώντας το ανατολικό άκρο της Κούβας σε αυτή την δορυφορική εικόνα GOES-16 της NASA, η οποία λήφθηκε περίπου στις 0800 EDT στις 8 Σεπτεμβρίου 2017. COURTESY NOAA NATIONAL WEATHER SERVICE NATIONAL HURRICANE CENTER / REUTERS
-------------------------------------------------------------------------

Τόσο η Κίνα όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αρκετά πλούσιες ώστε πιθανότατα θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν αυτές τις δαπάνες. Αλλά οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις φτωχότερες χώρες θα δημιουργήσουν παγκόσμια προβλήματα. Κάθε χρόνο, οι μουσώνες φέρνουν πλημμύρες στον Ινδό ποταμό στο Πακιστάν. Αλλά το 2010, οι πλημμύρες έλαβαν επικές διαστάσεις, εκτοπίζοντας μέχρι και 20 εκατομμύρια ανθρώπους και σκοτώνοντας σχεδόν 2.000. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν άμεσες χρηματοδοτήσεις βοήθειας ύψους 390 εκατομμυρίων δολαρίων και ο αμερικανικός στρατός παρείχε περίπου 10 εκατομμύρια κιλά προμηθειών. Το 2013, περισσότεροι από 13.000 Αμερικανοί στρατιώτες κινητοποιήθηκαν για την ανακούφιση από καταστροφές μετά το χτύπημα του τυφώνα Haiyan στις Φιλιππίνες.

Οι μεμονωμένες καταιγίδες κάνουν τεράστια ζημιά, αλλά οι κοινότητες συνήθως συνέρχονται. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει πιο μόνιμα προβλήματα. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, οι έντονες καταιγίδες τις οποίες επιδεινώνει και η εισβολή αλμυρού νερού, θέτουν υπαρξιακές απειλές σε ορισμένες νησιωτικές χώρες. Το 2017, όταν ο τυφώνας Irma έπληξε την Μπαρμπούντα, ολόκληρος ο πληθυσμός αυτού του νησιού της Καραϊβικής -περίπου 1.800 άνθρωποι- έπρεπε να εκκενωθεί. Το Κιριμπάτι, μια συστάδα νησιών στον Ειρηνικό, τα περισσότερα από τα οποία υψώνονται μόλις λίγα μέτρα πάνω από την στάθμη της θάλασσας, αγόρασε γη στα γειτονικά Φίτζι ως έσχατη λύση απέναντι στις ανερχόμενες θάλασσες.

Ακόμη και καθώς μερικές χώρες κατακλύζονται από ύδατα, άλλες υποφέρουν από την έλλειψή τους. Τα τελευταία χρόνια, οι ξηρασίες τόσο στο Κέρας της Αφρικής όσο και στις νότιες χώρες της ηπείρου έχουν θέσει εκατομμύρια ανθρώπους σε κίνδυνο δίψας ή πείνας. Το 2011, η Σομαλία, που έχει ήδη καταστραφεί από δεκαετίες πολέμου, γνώρισε ξηρασία και επακόλουθο λιμό που οδήγησε σε 260.000 θανάτους. Νωρίτερα φέτος, το Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, μια πόλη περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων, κατάφερε να αποφύγει την εξάντληση του νερού μόνο μέσω ηρωικών μέτρων εξοικονόμησης. Οι κλιματικές αλλαγές, λόγω των αυξανόμενων θερμοκρασιών και των μεταβολών των μοτίβων των βροχοπτώσεων, θα υποβάλλουν ορισμένες περιοχές σε ανεπαρκείς και αντικανονικές βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα αποτυχίες σε συγκομιδές και την ανεπαρκή παροχή νερού για ανθρώπινες ανάγκες.