Τράπεζες ερμητικά κλειστές

Τέλος, το «κοινωνικά άδικο» οριζόντιο κούρεμα ενός σημαντικού μέρους των οφειλών (υιοθετώντας το ρητό, ο γέγονε, γέγονε), σαν μια ύστατη λύση για την επανεκκίνηση της οικονομίας, σκόνταψε στους δυσαρεστημένους μετόχους οι οποίοι καλούνται να τοποθετήσουν επιπλέον κεφάλαια, καθώς η δεύτερη και η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση κόστισαν στους ιδιώτες 13,6 δισ. ευρώ (8,3 δισ. ευρώ η δεύτερη, και 5,4 δισ. ευρώ η τρίτη).

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΜΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΜΕΝΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ

Φθάνοντας στο σήμερα, η επιτήρηση των NPLs καθώς και οι πολιτικές για την μείωσή τους από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (Single Supervisory Mechanism-SSM), έχουν ενταθεί θέτοντας στόχο τη μείωση από 85 δισ. ευρώ σήμερα στα 35 δισ. ευρώ το 2021, το οποίο σε όρους Δείκτη επί των Συνολικών Δανείων (ή αλλιώς του δείκτη NPLs/Total loans) μεταφράζεται σε πτώση από το 45% στο 20%.

-------------------------------------------------------------------------------------------

Η προσπάθεια αυτή όπως αποτυπώνεται στον Πίνακα 2 ενδεικτικά για το έτος 2019, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Ειδικότερα, η επιθετική πολιτική μείωσης για το τρέχον έτος, μέσα από ένα σύνολο διαγραφών, πωλήσεων και ρευστοποιήσεων της τάξης των 33 δισ. περίπου, είναι 10 φορές μεγαλύτερη από την αναμενόμενη θετική επίδραση της κανονικής αποπληρωμής δανείων (μόλις 3,5 δισ.). Επιπλέον το σενάριο για το 2019, βασίζεται στην ηρωική παραδοχή ότι τα Νέα Μη-Εξυπηρετούμενα Δάνεια (Νέα NPLs) θα υπερκαλυφθούν από τα δάνεια που βρίσκονται (ή θα μπουν) σε διαδικασία ίασης (Cured NPLs) καθώς επίσης και ότι οι πωλήσεις δανείων θα είναι υψηλότερες από τις όποιες διαγραφές.

Οι λύσεις-πλαίσιο που συζητούνται για να οριστικοποιηθεί ο τρόπος που θα επιτευχθεί η μείωση αυτή είναι οι εξής :

-Η ίδρυση μιας άτυπης Βad Βank μέσω οχήματος ειδικού σκοπού (Special Purpose Vehicle – SPV), στο οποίο θα μεταφερθεί μέρος των κόκκινων δανείων μαζί με την αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση, και ταυτόχρονη έκδοση ομολόγων με στόχο την δημιουργία υπεραξίας από την διάθεσή τους σε θεσμικούς επενδυτές.

-Την δημιουργία ενός Asset Protection Scheme - APS, το οποίο προβλέπει την χορήγηση κρατικών εγγυήσεων στα senior κομμάτια τιτλοποιημένων χαρτοφυλακίων Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων τα οποία θα πωληθούν από τις τράπεζες, στην ονομαστική τους αξία.

- Την λύση μιας Asset Management Company (AMC) η οποία θα συγκεντρώσει καταγγελμένα δάνεια των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, λαμβάνοντας παράλληλα τα μισά από τα κεφάλαιά τους που συνιστούν αναβαλλόμενο φόρο.

-Εναλλακτικά, συζητείται ένα σχήμα κρατικής επιδότησης για τα στεγαστικά δάνεια, το οποίο θα προσφέρει βοήθεια από τον κρατικό προϋπολογισμό σε ένα στοχευμένο (βάσει εισοδηματικών και οικονομικών κριτηρίων) πλήθος δανειοληπτών που έχουν δανειστεί με εξασφάλιση την πρώτη κατοικία τους, όπως, επίσης, και η τιτλοποίηση και πώληση μέρους του «κόκκινου» χαρτοφυλακίου.

Η ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών είναι δεδομένη, ανεξάρτητα από την όποια τεχνική λύση επιλεγεί, αφού οι προβλέψεις που έχουν συνυπολογιστεί στους ισολογισμούς τους δεν επαρκούν για να καλύψουν την ζημιά από την πώληση ή μεταφορά δανείων σε τιμή χαμηλότερη της ονομαστικής. Παράλληλα, το σύνολο των λύσεων εμπλέκει και την κρατική βοήθεια με μορφή εγγυήσεων για τα ομόλογα (τα οποία θα είναι πολύ χαμηλής διαβάθμισης) που θα διατεθούν στις διεθνείς αγορές.

Σύμφωνα μα τα συμπεράσματα της ανάλυσής μας για τη μείωση των NPLs κατά περίπου 50 δισ. ευρώ (από 85 δισ. σε 30 δισ.), έως το 2021, και ανεξάρτητα από το πλαίσιο της τεχνικής λύσης (ή συνδυασμό αυτών) που θα επιλεγεί, προκύπτει ότι οι ανάγκες κεφαλαιακής ενίσχυσης των τραπεζών κυμαίνονται μεταξύ 5,4 δισ. και 12,6 δισ. ευρώ. (βλέπε Πίνακα 3).

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Ειδικότερα όσον αφορά τα επιχειρηματικά δάνεια, που δεν επιδέχονται καμία μορφή ίασης (εγγυήσεις χαμηλής αξίας, παρωχημένα επιχειρηματικά μοντέλα χωρίς προοπτικές ανάπτυξης ή επαναφοράς σε συνθήκες κανονικότητας) θα πρέπει να απομακρυνθούν οριστικά από τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Το ποσοστό των δανείων της κατηγορίας αυτής που διαθέτει εξασφαλίσεις ή προοπτικές επαναφοράς σε συνθήκες λειτουργικής κανονικότητας, θα πρέπει να πωληθεί σε πλατφόρμες ή να ρυθμιστεί με κούρεμα, σε περίπτωση που το όφελος για την τράπεζα σε όρους Παρούσας Αξίας είναι μεγαλύτερο. (Η συνολική ζημιά για τις τράπεζες στην περίπτωση αυτή υπολογίζεται από 3,4 δισ. έως 7,7 δισ. ευρώ, θεωρώντας ότι η μέση τιμή εκποίησης ή νέας εγγραφής σε όρους Παρούσας Αξίας από αναχρηματοδότηση θα είναι από 20-35%).

Τα καταναλωτικά δάνεια, αφού εξαιρεθούν αυτά τα οποία δεν έχουν εγγύηση την 1η κατοικία, θα πρέπει να πωληθούν στο σύνολό τους σε σημαντικά χαμηλότερες τιμές σε σχέση με την ονομαστική τους αξία, όπως εν πολλοίς έχει προεξοφληθεί από τις αυξημένες προβλέψεις (η συνολική ζημιά για τις τράπεζες στην περίπτωση αυτή υπολογίζεται από 0,8 δισ. έως 1,4 δισ. ευρώ).

Αναφορικά τώρα με την ευαίσθητη (από κάθε άποψη) κατηγορία των στεγαστικών δανείων, προκρίνουμε ένα συνδυασμό ευνοϊκών ρυθμίσεων για τις κατηγορίες της 1ης κατοικίας και πωλήσεων σε επενδυτικά σχήματα για τα δάνεια στα οποία το ύψος των εμπράγματων εξασφαλίσεων είναι υψηλότερο (η συνολική ζημιά για τις τράπεζες στην περίπτωση αυτή υπολογίζεται από 1,1 δισ. έως 3,6 δισ. ευρώ, θεωρώντας ότι η μέση τιμή εκποίησης ή νέας εγγραφής σε όρους Παρούσας Αξίας θα είναι μεταξύ 45-60%).