Πώς να αντιμετωπιστεί η Τουρκία

Η πιο σοβαρή διαφορά των Ηνωμένων Πολιτειών με την Τουρκία είναι η συμμαχία της δεύτερης με το Ιράν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και η Δύση γενικότερα, βλέπουν τις εξελίξεις στον κόλπο του Ορμούζ ως καθοριστικές των σχέσεών τους με το Ιράν, και ετοιμάζονται να κτυπήσουν στρατιωτικά για να εξασφαλίσουν την ασφαλή διέλευση των πετρελαιοφόρων και γενικώς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου προς την Δύση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ ποτέ δεν απεδέχθησαν την απομάκρυνση του Ιράν από το Δυτικό στρατόπεδο μετά την πτώση του Σάχη και την άνοδο του θεοκρατικού καθεστώτος.

Η Τουρκία όπως και η Ρωσία, είναι ήδη δεσμευμένες να στηρίξουν τον σύμμαχό τους στην Συρία, το Ιράν. Το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, τα Εμιράτα πλην του Κατάρ μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες προετοιμάζουν το έδαφος και αναζητούν μια εύλογη δικαιολογία για να επιτεθούν στο Ιράν μετά τις επιθέσεις στον Κόλπο του Ορμούζ και μετά την αναγγελία ότι το Ιράν προχωρεί ολοταχώς στην παρασκευή εμπλουτισμένου ουρανίου που θα του επιτρέψει την κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Εν όψει των εξελίξεων αυτών, τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα με τις διευκολύνσεις και τα logistics που διαθέτουν, είναι απαραίτητες για την Δυτική συμμαχία. Στο χέρι μας είναι να προβάλουμε και να διαπραγματευθούμε την στρατηγική μας θέση και τα «προσόντα» μας στις εξελίξεις αυτές. Ο Ελληνισμός υπήρξε το ανάχωμα της Δύσης κατά των Περσών από αρχαιοτάτων χρόνων –η γεωπολιτική αυτή πραγματικότητα δεν πρέπει να αγνοείται.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Ένα τελευταίο ζήτημα που απασχολεί και αντανακλά στις διαφορές μας με την Τουρκία είναι η δεινή οικονομική κατάσταση που έχει περιέλθει η Ελλάδα και η υποχρέωση που ανέλαβε, αφ’ ενός να πωλήσει τις εταιρείες της που κατείχαν μεγάλο μερίδιο αγοράς στις βαλκανικές χώρες και που προσέδιδαν αξιόλογη «ήπια ισχύ» (τις αγόρασαν Γερμανοί και Αυστριακοί), αφ’ ετέρου η υποθήκευση του πλούτου της Ελλάδος για σχεδόν έναν αιώνα στους δανειστές της. Αυτό σημαίνει ότι η οικονομία μας είναι αυστηρώς ελεγχόμενη για όλο αυτό το διάστημα. Λογικώς, οι εξοπλιστικές διαφορές με την Τουρκία θα βαίνουν διαρκώς διευρυμένες.

Αλλά υπάρχει και μια νότα αισιοδοξίας. Στα νότια της Κρήτης, στο Ιόνιο και στην περιοχή μεταξύ Κάσου–Καρπάθου–Ρόδου–Καστελόριζου, τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου πιθανολογείται ότι ανέρχονται σε τριπλάσια ποσότητα από αυτά που έχουν βρεθεί στην Κύπρο, Αίγυπτο και Ισραήλ.

Εφ’ όσον εξαγγείλουμε την ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης και δεν αφήσουμε την Τουρκία να διασπάσει την Λιβύη ούτως ώστε να την διαφεντεύει και να περιέλθει σε συμφωνία με το ανατολικό κομμάτι της Κυρηναϊκής για να ενώσει την ΑΟΖ της με την ΑΟΖ της Λιβύης, περιορίζοντας την ελληνική ΑΟΖ κατά πολύ, θα δικαιούμεθα να κάνουμε τους ακόλουθους υπολογισμούς.

Το Εθνικό Χρέος ανέρχεται σήμερα σε ποσό μεγαλύτερο των 342 δισ. ευρώ, ενώ ο ετήσιος προϋπολογισμός είναι στα 52 δισ. ευρώ. Οι μελέτες για τα πιθανά κοιτάσματα της ελληνικής ΑΟΖ ανέρχονται σε 27 τρισ. m3 χωρίς να έχουν ακόμη υπολογισθεί τα κοιτάσματα νότια των νήσων Κάσου, Καρπάθου-Ρόδου, Καστελόριζου, Ιονίου και Θερμαϊκού. Με τις τρέχουσες τιμές αγοράς, εφ’ όσον επαληθευθούν τα κοιτάσματα της Ελληνικής ΑΟΖ, τότε θα έχουμε έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σε διάστημα 10 χρόνων περίπου 7 τρισ. ευρώ

Πρέπει να χαραχθεί χωρίς καθυστέρηση μια εθνική ενεργειακή στρατηγική για να εκμεταλλευτούμε την μοναδική ευκαιρία που δίδεται στην Ελλάδα να πάρει την θέση που της αξίζει.

Η ενδεικνυόμενη λύση -εφ’ όσον αποκλειστεί ο πόλεμος- είναι να διασφαλίσουμε την συναίνεση των άλλων ενδιαφερομένων χωρών που συνορεύουν με την ελληνική ΑΟΖ και να προβούμε σε άμεση ανακήρυξή της. Εάν η Τουρκία διαφωνεί, τότε να πιεστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες να υπογράψει συνυποσχετικό και να σταλεί η διαφορά είτε στο Διεθνές Δικαστήριο είτε σε Διεθνή Διαιτησία.

Οποιαδήποτε εγκατάλειψη της πάγιας θέσης τήρησης του Δικαίου της Θάλασσας και αποδοχή λύσης καθ’ υπέρβαση, θα μηδενίσει την αξιοπιστία μας και θα απολεσθεί η στήριξη της διεθνούς κοινότητας. Η προτεινόμενη αυτή λύση αφορά αποκλειστικά την Ελλάδα και όχι την Κύπρο.

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι η μόνη που δικαιούται ΑΟΖ πέριξ της νήσου. Οποιαδήποτε επέμβαση σε οποιοδήποτε σημείο που δικαιωματικά τής ανήκει είναι παράνομη και καταδικαστέα άνευ ετέρου.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

[1] Αιγιαλίτιδα ζώνη – ΑΟΖ – Υφαλοκρηπίδα: Προσοχή τώρα. Κώστας Σημίτης. Καθημερινή 09/06/2019.
[2] Ντενίζ Μπουλούκμπασι: 34 χρόνια στο Υπουργείο. 2011, 600 σελ. Εκδότης Doğan Kitap. Κεφάλαιο με τίτλο: Η διαδικασία μυστικών διαπραγματεύσεων περί θεμάτων Αιγαίου. Στην τουρκική. Καθημερινή 17/06/2019.
[3] Eastern Mediterranean Security and Energy Partnership Act of 2019 (the Menendez-Rubio Act).
[4] CAATSA: Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act – Public Law 115-44.
[5] TRAO – Turkiye Petrolleri Anonim Ortagligi. Ιδρύθηκε το 1954, διεξάγει έρευνες στον Εύξεινο Πόντο, εκμεταλλεύεται πηγές φυσικού αερίου στην Ανατολική Θράκη, έχει εγκαταστήσει τον αγωγό φυσικού αερίου Baku-Tsiblisi-Ceyhan.
[6] Εκτίθεται στο βιβλίο του “The Art of the Deal”. Αρχίζει με μαξιμαλιστικές απαιτήσεις και απειλές και καταλήγει να είναι διαλλακτικός και αφήνει να αιωρείται η ελπίδα ότι οι συνομιλητές θα «τα βρούνε». 1η έκδοση 1987.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.