Πώς θα νικηθεί το Πεκίνο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς θα νικηθεί το Πεκίνο

Η σκληρότητα στο εμπόριο είναι μόνο το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της Κίνας

Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέβαλαν στην οικοδόμηση και στην προστασία ενός διεθνούς συστήματος σε αρμονία με τέτοιες αρχές. Με το να βοηθούν στην διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και σταθερότητας, επιτρέποντας την ελεύθερη μετακίνηση δια θαλάσσης και αέρος σε όλο τον κόσμο και δημιουργώντας παγκόσμια επικοινωνία και δίκτυα υπολογιστών, οι Ηνωμένες Πολιτείες οδήγησαν την παγκόσμια οικονομία σε θεαματική ανάπτυξη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έπαιζαν αυτόν τον ηγετικό ρόλο, η ζωή θα ήταν πολύ χειρότερη για τους Αμερικανούς και για αμέτρητους άλλους. Η ζωή μας θα ήταν πιο περιορισμένη και λιγότερο ασφαλής. Οι ελευθερίες μας θα βρίσκονταν πίεση. Η Κίνα επιθυμεί να σφετεριστεί τον ηγετικό ρόλο της χώρας μας, ασφαλώς στην Ασία και προφανώς και στον υπόλοιπο κόσμο.

Ο,ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΜΜΑ, ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΑ

Μόλις πριν από λίγες δεκαετίες, η Κίνα ήταν μια φτωχή, ανεπτυγμένη χώρα. Στην συνέχεια, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, άρχισε να μεταρρυθμίζει την οικονομία της. Το Πεκίνο παρακολούθησε την επιτυχία των οικονομιών της αγοράς και εφάρμοσε τα μαθήματά τους με εκπληκτικά αποτελέσματα: Το 1980, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Κίνας ήταν 200 δισεκατομμύρια δολάρια. Πέρυσι ήταν 70 φορές μεγαλύτερο -πάνω από 14 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ως αποτέλεσμα αυτής της εκπληκτικής έκρηξης, άλλες αναπτυσσόμενες χώρες άρχισαν να βλέπουν την Κίνα ως μοντέλο. Οι θαυμαστές επαινούσαν τον συνδυασμό [4] των επιλεκτικών πρακτικών ελεύθερης αγοράς και της κεντρικής καθοδήγησης από μια κυβέρνηση αποφασιστική και προνοητική. Συχνά, αυτοί οι θαυμαστές παραβλέπουν την ένταση του αυταρχισμού στην Κίνα. Φυσικά, είναι πιο εύκολο για τους δικτάτορες απ’ όσο για τους ηγέτες των δημοκρατικών χωρών να ενεργούν αποφασιστικά και να βλέπουν μακροπρόθεσμα.

Όσο εντυπωσιακή κι αν είναι και η ανάπτυξή της, η Κίνα αντιμετωπίζει τώρα σοβαρές δυσκολίες. Έχει προκαλέσει περιβαλλοντικές καταστροφές και δημιούργησε τεράστια κοινωνική αποδιάρθρωση που θα μπορούσε τελικά να πυροδοτήσει πολιτικές αναταραχές. Τεράστιος αριθμός ανθρώπων μετακινήθηκε από την ύπαιθρο σε επικίνδυνα μολυσμένες πόλεις, αλλά η κυβέρνηση δεν τους επέτρεψε να βρουν στέγη ή εκπαίδευση. Η οικονομία της Κίνας έχει επίσης επιβραδυνθεί. Το 2018, ο επίσημος ρυθμός ανάπτυξης ήταν ο χαμηλότερος σε σχεδόν 30 χρόνια και το επίσημο ποσοστό πιθανότατα υπερεκτιμά τον πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης.

Οι αυταρχικοί ηγέτες της Κίνας φοβούνται ότι οι ελεύθεροι Κινέζοι θα τους έδιωχναν από την εξουσία, όπως οι ελεύθεροι άνθρωποι έχουν κάνει σε όλο τον κόσμο. Ένας τρόπος που οι Κινέζοι ηγέτες διαχειρίζονται την απειλή κατά της κυβέρνησής τους είναι με το να προκαλούν κρίσεις στο εξωτερικό και να επικαλούνται τον εθνικισμό του λαού τους. Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος καταστολής και πιθανής αστάθειας που κάνει τον κόσμο πιο επικίνδυνο. Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο οι ηγέτες της Κίνας διαχειρίζονται την απειλή για την κυριαρχία τους είναι η δημιουργία ενός Οργουελιανού κράτους επιτήρησης: Ο Xi έχει συγκεντρώσει άνευ προηγουμένου εξουσία στα χέρια του, χρησιμοποιώντας την αναγνώριση προσώπου και τεχνολογίες μεγάλων δεδομένων (big data) για την παρακολούθηση τεράστιων μαζών ανθρώπων. Για τον ίδιο λόγο, η κυβέρνησή του επιδιώκει τώρα παγκόσμια ηγεσία στα δίκτυα 5G και την τεχνητή νοημοσύνη.

Οι ηγέτες της Κίνας δεν επιδιώκουν πρωτίστως την βελτίωση του λαού τους, αλλά την διατήρηση της εξουσίας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ). Για αυτούς, η πολιτική υπερισχύει όλων των άλλων θεμάτων. Πολλοί Αμερικανοί το βρήκαν δύσκολο να κατανοήσουν αυτή την πραγματικότητα, επειδή δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε την δική μας χώρα. Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας μας λέει ότι ο ανώτατος στόχος της κυβέρνησης είναι να διασφαλίζει τα δικαιώματα των ατόμων στην ζωή, την ελευθερία και την επιδίωξη της ευτυχίας. Η πολιτική στις Ηνωμένες Πολιτείες υπηρετεί -και είναι υφιστάμενη από- την ελευθερία, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής ελευθερίας. Στην Κίνα, είναι το αντίστροφο. Τα οικονομικά εξυπηρετούν την πολιτική και ο πολιτικός στόχος είναι να ενισχυθεί η ισχύς της κυβέρνησης στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

ΟΧΙ ΠΙΑ «BUSINESS AS USUAL»

Τις τελευταίες δεκαετίες, οι στρατηγιστές του ΚΚΚ συζήτησαν τα πλεονεκτήματα [5] διαφόρων οδών προς το εθνικό μεγαλείο. Ορισμένοι υποστήριξαν πολιτικές που «καταναλώνουν τον χρόνο» και που ενθαρρύνουν την ιδιωτική ανάπτυξη και δίνουν έμφαση στην ενσωμάτωση της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία. Ο απώτερος στόχος τους ήταν να αυξήσουν την ισχύ του κόμματος και του στρατού, αλλά να το κάνουν με τέτοιο τρόπο ώστε η ανάκαμψη της Κίνας να φαίνεται μη απειλητική προς τον υπόλοιπο κόσμο. Άλλοι στρατηγιστές τάχθηκαν υπέρ μιας πιο δυναμικής, εθνικιστικής και στρατιωτικής προσέγγισης.

Υπό την ηγεσία του Xi, η τελευταία προσέγγιση έχει επικρατήσει σαφώς. Η κυβέρνησή του έχει καταλάβει νησιά στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας και έχει κατασκευάσει στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε αυτά, παραβιάζοντας υποσχέσεις προς τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, (μεταξύ άλλων) να μην στρατιωτικοποιήσει. Έχει τιμωρήσει το Βιετνάμ, τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία σε θαλάσσιες διαμάχες, κόβοντας τα υποβρύχια ακουστικά καλώδιά τους και επιτιθέμενη στους αλιευτικούς τους στόλους. Έχει παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Ταϊβάν και απήγαγε αντιφρονούντες και επικριτές στην Ταϊλάνδη, την Ταϊβάν και το Χονγκ Κονγκ. Αυτοί που απήχθησαν περιλαμβάνουν πολίτες της Σουηδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.