Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα δεν μπορούν να τα πάνε καλά μεταξύ τους

Νωρίτερα φέτος, η Ιαπωνία απείλησε να απαντήσει περιορίζοντας τις βίζες για τους Νοτιοκορεάτες και αυξάνοντας τους δασμούς στις εισαγωγές της Νότιας Κορέας. Στην συνέχεια, τον Ιούλιο, ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Shinzo Abe, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να περιορίσει την εξαγωγή τριών χημικών προϊόντων που χρειάζονται οι εταιρείες της Νότιας Κορέας προκειμένου να παράγουν ημιαγωγούς για οθόνες και κινητά τηλέφωνα. Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, απείλησε να απομακρύνει τη Νότια Κορέα από την λευκή λίστα των χωρών στις οποίες η Ιαπωνία επιβάλλει ελάχιστους εμπορικούς περιορισμούς. Το Τόκιο ανέφερε λόγους εθνικής ασφάλειας για την κίνηση αυτή, αλλά η Σεούλ την χαρακτήρισε ως «οικονομικά αντίποινα» [10] για τις πρόσφατες αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου και στις 19 Ιουλίου απείλησε να αποσυρθεί [11] από την συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών με την Ιαπωνία. Επιπλέον, η Νότια Κορέα δεσμεύθηκε να αναζητήσει νέους εξαγωγικούς εταίρους και να μειώσει την εξάρτησή της από την Ιαπωνία για εξαρτήματα υψηλής τεχνολογίας.

Διαδηλωτές σκίζουν μια ιαπωνική σημαία με τον ανατέλλοντα ήλιο έξω από την ιαπωνική πρεσβεία στην Σεούλ, τον Ιούλιο του 2019. Heo Ran / Reuters
----------------------------------------------------

ΕΜΠΡΗΣΤΙΚΗ ΡΗΤΟΡΙΚΗ

Το διπλωματικό ρήγμα πυροδότησε το δημόσιο αίσθημα και στις δύο χώρες, καθιστώντας δύσκολο σε αμφότερες τις κυβερνήσεις να αποκλιμακώσουν. Περίπου τα δύο τρίτα των Νοτιοκορεατών υποστηρίζουν το αναπτυσσόμενο κίνημα για να μποϋκοτάρουν [12] τα ιαπωνικά προϊόντα, τις συναλλαγές, και τον τουρισμό. Περισσότερο από το 80% [13] δεν εμπιστεύονται τον Abe. Στην Ιαπωνία, μια έρευνα [14] διαπίστωσε ότι το 71% των Ιαπώνων υποστηρίζει τους εξαγωγικούς περιορισμούς του Abe, ενώ μόνο το 17% αντιτίθεται σε αυτούς.

Οι Ιάπωνες σχολιαστές έχουν αναφέρει [15] εκτεταμένη «κορεατική κόπωση» -την αίσθηση ότι οι ηγέτες της Νότιας Κορέας συνεχίζουν να βυθοσκοπούν στο παρελθόν για πολιτικό κέρδος. Ακόμη και πριν από την διαμάχη αυτού του καλοκαιριού, μια δημοσκόπηση [13] διαπίστωσε ότι περίπου οι μισοί Ιάπωνες ερωτηθέντες είχαν αρνητικές απόψεις για τη Νότια Κορέα. Από το μισό αυτό, σχεδόν το 70% αποδίδει τις αρνητικές του απόψεις στην συνεχιζόμενη κριτική της Σεούλ κατά της Ιαπωνίας σχετικά με την ιστορία.

Στο παρελθόν, οι επιχειρηματικές κοινότητες της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας βοήθησαν στην εξουδετέρωση των εντάσεων για την ιστορία ή τα εδάφη. Όμως, οι επιχειρηματίες και οι πολιτικοί ηγέτες της Νότιας Κορέας είναι ενωμένοι στην αντίθεση τους ως προς την κίνηση του Τόκιο και ο Moon έχει συμβουλέψει [16] επιχειρήσεις να προετοιμαστούν για να κάνουν χωρίς ιαπωνικά εξαρτήματα. Ο Άμπε, εν τω μεταξύ, ζήτησε εθνική ενότητα ενόψει πιθανών οικονομικών επιπτώσεων, όπως απώλειες για τους Ιάπωνες εξαγωγείς. Ίσως να συμβούν: Οι ιαπωνικές εταιρείες φοβούνται ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της Νότιας Κορέας έχει ανοίξει τους κρουνούς για απαιτήσεις αποζημιώσεων. Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 1.300 ενάγοντες έχουν καταθέσει περίπου 20 αγωγές σε δικαστήρια της Νότιας Κορέας εναντίον περισσότερων από 70 ιαπωνικών επιχειρήσεων, αν και ορισμένες από αυτές τις υποθέσεις κατατέθηκαν πριν από το περασμένο φθινόπωρο.

ΤΙ ΕΠΙΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ;

Η έριδα Ιαπωνίας-Νότιας Κορέας πρέπει να αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο χωρών θα μπορούσε να βλάψει την οικονομία των ΗΠΑ, δεδομένης της σημασίας [17] των κατασκευαστών ηλεκτρονικών ειδών της Νότιας Κορέας στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού. Όμως, ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η κανονικοποίηση της χρήσης της εμπορικής πολιτικής για την επίλυση διασυνοριακών διαφορών. Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να καταγγείλει τους περιορισμούς των εξαγωγών και τα μποϊκοτάζ και να ενθαρρύνει και τις δύο πλευρές να συμβιβαστούν στο ζήτημα των αποζημιώσεων του πολέμου. Δυστυχώς, η οπλοποίηση της εμπορικής πολιτικής από τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump, του δίνει ελάχιστη αξιοπιστία από αυτή την άποψη.

Ωστόσο, το ρήγμα μεταξύ Σεούλ και Τόκιο δεν μπορεί να παραμείνει αναπάντητο, διότι υπονομεύει την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να επιδιώκει μια συνεκτική στρατηγική προς την Βόρεια Κορέα. Οποιαδήποτε επιτυχής διαπραγμάτευση μεταξύ Ουάσιγκτον και Πιονγκγιάνγκ θα απαιτήσει από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα να συνεργαστούν με τις Ηνωμένες Πολιτείες -και μεταξύ τους- για θέματα όπως η επιβολή κυρώσεων κατά της Βόρειας Κορέας. Η απειλή της Σεούλ να αποσυρθεί [18] από την συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών με το Τόκιο είναι ιδιαίτερα ανησυχητική από αυτή την άποψη, καθώς η απώλεια του συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών στην Ανατολική Ασία θα έκανε την παρακολούθηση κοινών απειλών, όπως οι βορειοκορεατικές δοκιμές πυραύλων [19], πολύ δύσκολη για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα είναι οι ισχυρότερες άγκυρες του αμερικανικού συστήματος συμμαχιών στην Ασία. Εάν δεν είναι σε θέση να συνεργαστούν και να παρουσιάσουν ένα ενωμένο μέτωπο κατά της Κίνας και της Βόρειας Κορέας, το Πεκίνο θα έχει μια χρυσή ευκαιρία να αυξήσει την περιφερειακή επιρροή του και η Πιονγκγιάνγκ ίσως να εκμεταλλευτεί τους διχασμούς [20] μεταξύ των εταίρων των ΗΠΑ. Για τον λόγο αυτό, η επίλυση της διαφωνίας μεταξύ των δύο χωρών θα πρέπει να αποτελέσει υψηλή προτεραιότητα για την διοίκηση Trump κατά την επιδίωξη της ευρύτερης στρατηγικής της [21] να «διατηρήσει την σταθερότητα και την ευημερία» και να ενισχύσει μια «τάξη βασισμένη σε κανόνες» στην περιοχή Ινδο- Ειρηνικού.