Ο επόμενος Διευθυντής Εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών

Στα τέλη Ιουλίου, ο Dan Coats, ο Διευθυντής Εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών (Director of National Intelligence, DNI) των ΗΠΑ, ανακοίνωσε την παραίτησή του. Όταν εγκαταλείψει το αξίωμά του στις 15 Αυγούστου, η αμερικανική κοινότητα πληροφοριών θα απομείνει με δύο κρίσεις για να αντιμετωπίσει. Η μια είναι προφανής και άμεση: Πώς να προστατευθεί η αντικειμενικότητα και ο επαγγελματισμός των υπηρεσιών πληροφοριών από την αυξανόμενη παλίρροια της πολιτικοποίησης από τον Λευκό Οίκο. Η δεύτερη είναι πιο κρυμμένη και πιο μακροπρόθεσμη, αλλά εξίσου σημαντική: Πώς να μετασχηματιστούν αυτές οι υπηρεσίες για να αντιμετωπίσουν τις επικίνδυνες τεχνολογικές προόδους που, όπως υποστηρίξαμε ο Michael Morell κι εγώ σε ένα δοκίμιο σε αυτό το περιοδικό νωρίτερα φέτος ("Spies, Lies, and Algorithms" [2]), ενισχύουν τους αντιπάλους των ΗΠΑ. Ο επόμενος DNI πρέπει να αντιμετωπίσει και τις δύο κρίσεις ώστε να προστατεύσει το έθνος.

Ο Coats καταθέτει στην ακρόαση της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας στην Ουάσιγκτον, τον Ιανουάριο του 2019. Joshua Roberts / Reuters
------------------------------------------------------------------------------

Μέχρι στιγμής, κυριαρχεί στους τίτλους [των εφημερίδων] η πολιτική αμφισβήτηση. Ο πρόεδρος Donald Trump έχει συγκρίνει [3] αξιωματούχους μυστικών πληροφοριών με τους Ναζί. Έχει κατηγορήσει [4] το FBI ότι έχει «κατασκοπεύσει» την εκστρατεία του. Έχει επικρίνει αναφορές πληροφοριών που καταλήγουν σε άβολα συμπεράσματα, όπως το γεγονός ότι το Ιράν ακολουθούσε την πυρηνική συμφωνία ακόμα και μετά την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από αυτήν, και ότι η Βόρεια Κορέα ήταν απίθανο να εγκαταλείψει τα πυρηνικά όπλα. Πιο πρόσφατα, δήλωσε κατηγορηματικά [5] ότι αναζητούσε έναν ηγέτη της κοινότητας πληροφοριών ο οποίος θα μπορούσε να «κυριαρχήσει σε αυτήν πραγματικά», με το οποίο φαίνεται ότι σηματοδοτούσε ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών θα έπρεπε να αρχίσουν να συμφωνούν μαζί του περισσότερο, ανεξάρτητα από το τι λένε τα γεγονότα.

Αυτό είναι σίγουρα το μήνυμα που απηύθυνε ο Trump με την βραχύβια υποψηφιότητα του John Ratcliffe, ενός Ρεπουμπλικανού αντιπροσώπου από το Τέξας, για να αντικαταστήσει τον Coats. Η κύρια ιδιότητα του Ratcliffe ώστε να γίνει DNI φαίνεται να ήταν η προθυμία του να ξεκινήσει μια τηλεοπτική κομματική επίθεση εναντίον του ειδικού συμβούλου Robert Mueller επειδή απέτυχε να απαλλάξει τον Trump από την έρευνα σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ της [προεκλογικής] εκστρατείας του Trump και της ρωσικής κυβέρνησης. Ένας πρώην δήμαρχος μικρής πόλης του Τέξας, ο Ράτκλιφ είναι επί τρεις θητείες μέλος του Κογκρέσου, ο οποίος είναι γνωστός για το ότι δεν κάνει την δουλειά του ενώ υπηρετεί στην Επιτροπή Πληροφοριών του Σώματος. Όπως δήλωσαν οι συνάδελφοί του [6] στην [εφημερίδα] Washington Post, ο Ratcliffe κέρδισε την φήμη του ότι παραλείπει να διαβάσει, κάνοντας φευγαλέες εμφανίσεις σε διαβαθμισμένες συνεδρίες, και μένοντας σπίτι του αντί να πηγαίνει στα ταξίδια της επιτροπής στο εξωτερικό για να μάθει το πώς πραγματικά λειτουργούν οι υπηρεσίες πληροφοριών.

Επιπλέον, ενώ η πιο σημαντική δουλειά του DNI είναι να λέει την αλήθεια στην εξουσία, ο Ratcliffe φάνηκε να έχει πρόβλημα να λέει την αλήθεια σχετικά με τον εαυτό του. Ίσως επιδιώκοντας να καλύψει το αδύναμο βιογραφικό του, ισχυριζόταν επιτεύγματα –ότι έβαλε τρομοκράτες στην φυλακή και επέβλεψε έρευνες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας- που προέκυψε ότι είναι κατασκευασμένα. Μέσα σε λίγες μέρες, η υποψηφιότητα κατέρρευσε, αφήνοντας την ηγεσία της κοινότητας πληροφοριών σε νομικό και πολιτικό κενό, καθώς οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου και οι νομικοί εμπειρογνώμονες μάχονται σχετικά με το ποιος θα μπορούσε να ενεργήσει ως υπηρεσιακός DNI.

ΣΚΛΗΡΗ ΔΟΥΛΕΙΑ

Η ιστορία δείχνει ότι η εξειδίκευση είναι απαραίτητη για την επιτυχία του DNI. Αυτό δεν είναι δουλειά για νεόκοπους, κόλακες ή λιποβαρείς. Και οι πέντε από τους προηγούμενους διευθυντές είχαν εκτεταμένη εμπειρία στις πληροφορίες ή στην εξωτερική πολιτική: Ο John Negroponte ήταν τέσσερις φορές πρεσβευτής των ΗΠΑ, ο John McConnell και ο Dennis Blair ήταν ναύαρχοι στο Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών, ο James Clapper ήταν πτέραρχος της Αεροπορίας των ΗΠΑ και αξιωματούχος καριέρας στις πληροφορίες και ο Coats υπηρέτησε ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Γερμανία και πέρασε σχεδόν τρεις δεκαετίες στο Κογκρέσο. Παρά τα διαπιστευτήρια αυτά, οι επιδόσεις κάθε διευθυντή ήταν μικτές. Ενώ μερικοί το πάλεψαν πολύ περισσότερο από άλλους, ο καθένας πολέμησε μια ανηφορική μάχη για να ενώσει επιτυχώς και να μεταρρυθμίσει την κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών. Γιατί; Επειδή ακόμα και στις καλύτερες περιστάσεις, η δουλειά είναι από τις πιο δύσκολες στην Ουάσινγκτον.

Ένα μεγάλο μέρος της δυσκολίας έγκειται στην διαχείριση μιας εκτεταμένης γραφειοκρατίας από 17 διαφορετικές ομοσπονδιακές υπηρεσίες πληροφοριών, με την κάθε μια να προστατεύει αγρίως το έδαφός της, την κουλτούρα και την αποστολή της. Ο DNI έχει επίσης ως καθήκον να εποπτεύει έναν προϋπολογισμό ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αρκετά μεγάλο για να αναδείξει μη ρεαλιστικές προσδοκίες, αλλά πολύ μικρό για να καλύψει επαρκώς κάθε πιθανή απειλή σε όλο τον κόσμο. Και ο διευθυντής πρέπει να υπηρετήσει ως επικεφαλής σύμβουλος πληροφοριών στον πρόεδρο, μια άχαρη δουλειά που συχνά σημαίνει να του λέει πράγματα που [ο πρόεδρος] πρέπει να γνωρίζει αλλά που δεν θέλει να ακούσει.

Έχοντας δημιουργηθεί με νόμο το 2004, ως αντίδραση στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, στην θέση αυτή δόθηκαν μεγάλες ευθύνες για τον συντονισμό και την εναρμόνιση της ευρέως διασπαρμένης κοινότητας πληροφοριών, αλλά όχι μεγάλη εξουσία για να γίνει η δουλειά. Με ελάχιστη ικανότητα να προσλαμβάνει και να απολύει και περιορισμένη εξουσία πάνω στα οικονομικά, η δουλειά θεωρήθηκε τόσο λίγο ελκυστική ώστε ο πρόεδρος Τζωρτζ Μπους έπρεπε να ζητήσει από πολλούς ανθρώπους πριν ο Negroponte συμφωνήσει τελικά να την αναλάβει. Χρόνια αργότερα, ο Leon Panetta, ο πρώτος διευθυντής της CIA του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, απέρριψε επίσης [7] την δουλειά, επιλέγοντας να μείνει στο Langley αντί να δεχτεί αυτό που τεχνικά αποτελεί μια προαγωγή.

Σημειώνεται ότι οι επιτυχίες του DNI τα τελευταία 15 χρόνια προέρχονται περισσότερο από ανεπίσημες διευθετήσεις παρά από τις επίσημες εξουσίες του. Όπως έγραψε κάποτε ο Hayden, που ηγήθηκε της CIA από το 2006 έως το 2009, [8], «ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί η αδελφοκτονία» μεταξύ του DNI και του διευθυντή της CIA «ήταν να μας χωρίζουν σε διαφορετικά υψόμετρα», με τον πρώτο να πετά ψηλότερα να καθορίζει την πολιτική, να προσφέρει γενική κατεύθυνση και να διαχειρίζεται τις συγκρούσεις, και τον δεύτερο να παραμένει πιο κοντά στο έδαφος για να επικεντρώνεται στις επιχειρήσεις και την εκτέλεσή τους.

Σήμερα, το γραφείο του DNI διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην επίλυση προβλημάτων σε ολόκληρη την κοινότητα [των πληροφοριών], τα οποία οι μεμονωμένοι οργανισμοί [πληροφοριών] δεν μπορούν να -ή δεν θα- αντιμετωπίσουν μόνοι τους -για παράδειγμα, στον εκσυγχρονισμό της αρχιτεκτονικής της τεχνολογίας των πληροφοριών. Ο DNI εξελίχθηκε επίσης στο να αναλάβει την ηγεσία στις επικοινωνίες, να δημιουργεί άμυνες για τις υπηρεσίες πληροφοριών από την κριτική, ακόμα και όταν η κριτική αυτή προέρχεται από το Γραφείο Οβάλ. Ο Coats κέρδισε διακομματικό έπαινο γιατί παραστάθηκε στην αποστολή της κοινότητας των μυστικών υπηρεσιών να αποκαλεί τα πράγματα όπως τα βλέπει, αντί να τα απεικονίζει με τον τρόπο του προέδρου.

Επίσης, η προσωπικότητα ήταν ουσιαστική, με τους αποτελεσματικούς DNI να λειτουργούν λιγότερο ως διοικητές που εκδίδουν διαταγές από όσο ως διευκολυντές που φέρνουν τις υπηρεσίες κοντά. Όπως το έθεσε ο Robert Gates [9], ο οποίος ήταν διευθυντής της CIA από το 1991 έως το 1993 και υπουργός Άμυνας από το 2006 έως το 2011, ένας επιτυχημένος DNI πρέπει να έχει μια «εποικοδομητική, θετική χημεία με τους άλλους ηγέτες στην κοινότητα των πληροφοριών» αντί να ενεργεί ως «ισχυρό εκτελεστικό μεγάλο αφεντικό».

Ο ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

Αλλά αυτό που χάνουν οι τίτλοι [των ειδήσεων] από την υπόθεση Ratcliffe είναι ότι ο επόμενος DNI αντιμετωπίζει μια ακόμη πιο δύσκολη δουλειά από τους προηγούμενους DNI. Έχοντας περάσει τον Ψυχρό Πόλεμο πολεμώντας κατά της Σοβιετικής Ένωσης και μετά δύο δεκαετίες προσαρμοζόμενες στην τρομοκρατική απειλή, οι υπηρεσίες πληροφοριών πρέπει τώρα να μετασχηματιστούν ξανά. Αυτή την φορά, η κύρια πρόκληση δεν είναι ένα ενιαίο εθνικό κράτος, μια ομάδα, ούτε μια ιδεολογία· είναι η τεχνολογία.

Οι γρήγορες τεχνολογικές εξελίξεις -η επανάσταση των ανοιχτών πηγών που ενεργοποιήθηκε από το Διαδίκτυο, η τεχνητή νοημοσύνη, η κβαντική υπολογιστική, η βιοτεχνολογία, η νανοτεχνολογία και πολλά άλλα- ενισχύουν τους αντιπάλους διαβρώνοντας την πρωτοπορία των Ηνωμένων Πολιτειών στις πληροφορίες, και αυξάνουν ολοένα τις απαιτήσεις από τις υπηρεσίες πληροφοριών να διαχωρίζουν την αλήθεια από την εξαπάτηση και να παρέχουν αξιόπιστες γνώσεις στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων με την «ταχύτητα της σχετικότητας» [στμ: speed of relevance, ένας όρος που εισήγαγε ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Τζιμ Μάττις, εννοώντας προφανώς με την υψηλή ταχύτητα που αρμόζει στα θέματα αυτά]. Όπως γράψαμε ο Morell κι εγώ, η κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών βρίσκεται αντιμέτωπη με μια στιγμή υπολογισμού, όπου πρέπει να προσαρμοστεί σε αυτές τις ανακαλύψεις αλλιώς κινδυνεύει να μείνει επικίνδυνα πίσω.

Στην πραγματικότητα, η πρώτη καταστροφή αυτής της νέας τεχνολογικής εποχής έχει ήδη συμβεί: Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν κατάφεραν γρήγορα και πλήρως να κατανοήσουν το μέγεθος της επιχείρησης της Ρωσίας να οπλοποιήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις προεδρικές εκλογές του 2016, μια επιχείρηση που πιθανώς ξεκίνησε το 2014, ίσως και νωρίτερα. Η ανάμιξη της Ρωσίας στις εκλογές πρέπει να χρησιμεύσει ως κλήση αφύπνισης. Ήδη, οποιοσδήποτε με σύνδεση στο Internet μπορεί να ακολουθήσει τις ταχέως κινούμενες εξελίξεις στο Twitter, να δει δορυφορικές εικόνες από το διάστημα, και ακόμη και να συλλέξει πληροφορίες για τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία απλά ελέγχοντας αναρτήσεις στα μέσα [κοινωνικής δικτύωσης]. Τα μυστικά εξακολουθούν να έχουν σημασία, αλλά αυτός είναι ένας εντελώς νέος κόσμος, ένας [κόσμος] στον οποίο ο χώρος των πληροφοριών γίνεται πιο ισορροπημένος -και όχι σε καλή κατεύθυνση.

Ο επόμενος DNI πρέπει να αγκαλιάσει αμφότερα το παρελθόν και το μέλλον, υπερασπιζόμενος άγρια την διαχρονική αξία των αντικειμενικών πληροφοριών και να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική ώστε να ανακτήσει το πλεονέκτημα του έθνους στις πληροφορίες σε μια νέα τεχνολογική εποχή. Μια τέτοια στρατηγική ξεκινά με βάση τα μοναδικά πλεονεκτήματα των Ηνωμένων Πολιτειών: Τους συμμάχους τους, οι οποίοι επεκτείνουν την παγκόσμια εμβέλεια της χώρας· τον εθνοτικά διαφορετικό πληθυσμό τους, ο οποίος προσφέρει ένα φυσικό πλεονέκτημα όσον αφορά την συλλογή πληροφοριών από ανθρώπους· τις δημοκρατικές τους αξίες, οι οποίες έχουν ενθαρρύνει από παλιά ξένες χώρες και άτομα να ενταχθούν στον αμερικανικό σκοπό· και την τάση τους για καινοτομία, η οποία είναι ασύγκριτη. Μια επιτυχημένη στρατηγική απαιτεί επίσης μια ευρεία προσπάθεια που θα εμπλέκει τις υπηρεσίες σε όλη την κοινότητα των πληροφοριών, καθώς και εταιρείες τεχνολογίας, την κοινωνία των πολιτών και τον ακαδημαϊκό κόσμο. Το Κογκρέσο θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή, αλλά αυτό που θα είναι πιο σημαντικό είναι η ηγεσία από έναν νέο DNI. Και την τρέχουσα στιγμή, αυτή η δουλειά πρόκειται να γίνει μόνο πιο δύσκολη.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2019-08-09/next-director-nationa...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.amazon.com/Spying-Blind-CIA-FBI-Origins/dp/0691120218/ref=sr...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/2019-04-16/spies-lies-and-algori...
[3] https://www.nytimes.com/2017/01/11/us/donald-trump-nazi-comparison.html
[4] https://twitter.com/realDonaldTrump/status/1129343742748569601
[5] https://www.cnn.com/2019/07/30/politics/trump-ratcliffe-rein-in-us-intel...
[6] https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=2ahU...
[7] https://www.wsj.com/articles/SB10001424052748704032704575268900961554536
[8] https://www.jstor.org/stable/27870300
[9] http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/06/06/AR201006...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition