Ο ιρανικός τρόπος πολέμου άλλαξε στην Συρία

Το 2013, καθώς οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης κέρδισαν δυναμική και οι Δυτικές δυνάμεις κάλεσαν τον Assad να αποχωρήσει, ο δικτάτορας εξαπέλυσε χημικά όπλα και διέπραξε φρικαλεότητες για να ενισχύσει την λαβή του στην εξουσία. Μετά τις επιθέσεις αυτές, η Τεχεράνη άρχισε να αναπτύσσει τα στρατεύματά της στην Συρία, στο πλαίσιο μιας πιο ανοικτής και δυναμικής προσέγγισης. Εκτός από το παραστρατιωτικό Σώμα της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς [12] (Islamic Revolutionary Guard Corps, IRGC), το οποίο η Τεχεράνη συνήθως στέλνει για να διεξάγει τις μυστικές αποστολές του, η χώρα ανέπτυξε μέλη των συμβατικών στρατιωτικών και εθελοντικών πολιτοφυλακών της που είναι γνωστές ως Basij. Ταυτόχρονα, αρκετοί παραδοσιακοί μη κρατικοί εταίροι του Ιράν, ιδιαίτερα η Χεζμπολάχ και κάποιες σιιτικές πολιτοφυλακές του Ιράκ, έστειλαν επίσης δυνάμεις στην Συρία.

Για να ενισχύσει αυτές τις δυνάμεις, η Τεχεράνη στρατολόγησε και ανέπτυξε νέες πολιτοφυλακές αποτελούμενες από Πακιστανούς και Αφγανούς Σιίτες, σε μερικούς από τους οποίους υποσχέθηκε αποζημίωση και διαμονή [13] στο Ιράν σε αντάλλαγμα για την ένταξή τους στον αγώνα. (Το Ιράν εξανάγκασε, επίσης, πρόσφυγες από το Αφγανιστάν που ζούσαν στα σύνορά του για να ενταχθούν σε αυτές τις νέες ομάδες). Οι διοικητές του IRGC επισκέφθηκαν συχνά τις πολιτοφυλακές στις πρώτες γραμμές της Συρίας, βοηθώντας στην διασφάλιση άμεσων διαύλων επικοινωνίας και ελέγχου των μαχητών καθώς πολεμούσαν προς υποστήριξη της κυβέρνησης Assad.

Εξίσου σημαντικό, η Τεχεράνη σταμάτησε να προσπαθεί να κρύψει την εμπλοκή της στην Συρία. Αφού αρχικά αρνήθηκε τις μυστικές επιχειρήσεις εκεί όπως συνέβαινε συνήθως, η Τεχεράνη άρχισε να δημοσιοποιεί τον ρόλο της στην σύγκρουση. Μέχρι το 2016, οι πλατφόρμες κοινωνικών μέσων του IRGC και τα κρατικά δελτία ειδήσεων εξέπεμπαν βίντεο [14] του διοικητή του IRGC, Qassem Soleimani, να επισκέπτεται το μέτωπο, να χαιρετά δια χειραψίας και να αγκαλιάζει ξένους μαχητές. Όταν μαζικές πλημμύρες έπληξαν αρκετές περιοχές στο Ιράν την άνοιξη του 2019, ξένοι μαχητές εισήχθησαν από την Συρία για να βοηθήσουν με δράσεις ανακούφισης των πλημμυρών –δράσεις οι οποίες επίσης δημοσιοποιήθηκαν από τους ειδησεογραφικούς σταθμούς και τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης του IRGC.

Οι ιρανικές δυνάμεις και οι πληρεξούσιοί τους συντονίστηκαν όχι μόνο με το καθεστώς Assad, αλλά και με την ρωσική κυβέρνηση [15], η οποία άρχισε να παρέχει αεροπορική υποστήριξη στην προσπάθεια των Σύρων και του Ιράν το 2015. Αυτό σηματοδότησε μια άλλη σημαντική εξέλιξη. Η Τεχεράνη και η Μόσχα έχουν μια ιστορικά έμφορτη σχέση, η οποία βασίζεται στην συνεργασία έναντι ενός φόντου έντασης και δυσπιστίας [16]. Ο πόλεμος στην Συρία δεν έχει διαγράψει την αμοιβαία καχυποψία, αλλά έχει παράσχει ένα εξαιρετικό παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει η συνεργασία όταν ευθυγραμμιστούν τα συμφέροντα του Ιράν και της Ρωσίας. Η ρωσική αεροπορική υποστήριξη, σε στενό συντονισμό με το IRGC και το δίκτυο ξένων πληρεξουσίων, ήταν κρίσιμη για την επιτυχία των ιρανικών επιχειρήσεων -και για το να παραμείνει ο Assad στην εξουσία.

Η ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ

Ο πόλεμος στην Συρία σηματοδότησε την πρώτη φορά από το τέλος του πολέμου Ιράν-Ιράκ που οι ιρανικές δυνάμεις εκτέθηκαν σε πραγματική μάχη εκτός των συνόρων του Ιράν. Η εμπειρία είχε βαθιά επίδραση στην στρατιωτική σκέψη του Ιράν, αναγκάζοντας την Τεχεράνη να επικαιροποιήσει στρατιωτικά δόγματα και διαδικασίες, να εντείνει την συνοχή της, και να ενισχύσει την ικανότητά της να διεξάγει κοινές επιχειρήσεις με ξένους στρατούς. Η εξέλιξη της προσέγγισης του Ιράν στις πολεμικές επιχειρήσεις θα μπορούσε να έχει πραγματικές συνέπειες για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις ένοπλες δυνάμεις τους: Είτε άμεσα είτε μέσω πληρεξουσίων, οι δύο χώρες είναι πιθανό να συνεχίσουν να συγκρούονται στο προσεχές μέλλον. Οι ιρανικές δυνάμεις και οι δυνάμεις που υποστηρίζονται από το Ιράν επιχειρούν πλέον κοντά στον στρατό των ΗΠΑ και τους συνεργάτες τους στο Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Συρία και τον Περσικό Κόλπο.

Οι συμβατικές δυνατότητες του Ιράν εξακολουθούν να μην μπορούν να συγκριθούν με εκείνες των Ηνωμένων Πολιτειών. Επιπλέον, η Ισλαμική Δημοκρατία εξακολουθεί να μην διαθέτει πυρηνικά όπλα. Αντίθετα, η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες από το Ιράν έγκειται στις δυνατότητες υβριδικών εχθροπραξιών, τις οποίες η Τεχεράνη έχει ακονίσει τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες και τελειοποιήσει στην Συρία. Η Ισλαμική Δημοκρατία διαθέτει πλέον νέες δυνατότητες στρατολόγησης και ένα διευρυμένο δίκτυο πληρεξουσίων, ένα ενισχυμένο ρεπερτόριο στα μέσα ενημέρωσης, και μια οξυμένη ικανότητα συντονισμού με συμβατικά εξοπλισμένους συμμάχους όπως η Ρωσία.

Ως μια πιθανή ένδειξη εμβάθυνσης των σχέσεων με την Ρωσία, οι δύο χώρες υπέγραψαν μια συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Οι λεπτομέρειες δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, αλλά το σύμφωνο φαίνεται να συνεπάγεται ένα σημαντικό ναυτικό στοιχείο [17]. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να αντισταθμίσουν την αυξημένη δραστηριότητα του Ιράν στον Περσικό Κόλπο και στα Στενά του Ορμούζ απέναντι σε ένα φόντο αυξανόμενων εντάσεων, θα έκανε καλό να εξετάσουν το τι έχει μάθει η Τεχεράνη στην Συρία. Η αποτροπή του Άσαντ έχει αλλάξει τον ιρανικό τρόπο πολέμου, αν και δεν είναι ξεκάθαρο ότι κάποιος στην Ουάσινγκτον το έχει παρατηρήσει [18].

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/syria/2019-08-16/syria-changed-i...