Πώς να κερδηθεί η μάχη για τα δεδομένα

Τα τελευταία χρόνια, πολλές αυταρχικές κυβερνήσεις άρχισαν να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τα data (δεδομένα). Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, και ο Κινέζος ηγέτης, Xi Jinping, πιστεύουν ότι ο 21ος αιώνας ανήκει στα έθνη που ελέγχουν τις πλατφόρμες επικοινωνίας, καταστέλλουν τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και κυριαρχούν στην ανάπτυξη τεχνολογιών που βασίζονται σε δεδομένα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Αυτά τα καθεστώτα απομονώνουν τον εγχώριο ιντερνετικό χώρο τους και αποκλείουν τους πολίτες τους από τις παγκόσμιες ροές πληροφοριών, ενώ υπονομεύουν παράλληλα τις αντίπαλες χώρες μέσω εκστρατειών παραπληροφόρησης και hacking (ηλεκτρονικής πειρατείας). Οι αυταρχικές κυβερνήσεις προσπαθούν να κλέψουν την πνευματική ιδιοκτησία και τις βάσεις δεδομένων από ξένους οργανισμούς, αλλά κλειδώνουν τις ξένες επιχειρήσεις έξω από τους δικούς τους πλούσιους σε data τομείς.

Ένα κέντρο δεδομένων (data center) στην Lulea, στην Σουηδία. David Levene / eye vine / Redux
-----------------------------------------------------------------------

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί σε αυτή την πάλη της πληροφόρησης. Οι κυβερνο-στρατηγιστές των ΗΠΑ δίνουν προτεραιότητα στην υπεράσπιση των φυσικών υποδομών –δρομολογητών (routers), εξυπηρετητών (servers) και συσκευών τελικού σημείου (endpoint) όπως οι φορητοί υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα (smartphones)- αλλά υποτιμούν με συνέπεια την οικονομική και πολιτική σημασία των πληροφοριών που μεταφέρονται με τις εν λόγω υποδομές. Ο ιδιωτικός τομέας των ΗΠΑ, ο οποίος σπάνια ενεργεί για τα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα, είναι κυρίως υπεύθυνος για την προστασία των πλατφορμών δεδομένων και πληροφοριών.

Μπορεί να είναι δύσκολο να δημιουργηθούν κανονισμοί και πολιτικές εθνικής ασφάλειας για τα δεδομένα και την τεχνολογία τα οποία δεν έρχονται σε αντίθεση με τις δημοκρατικές και καπιταλιστικές αξίες. Μια εθνική στρατηγική πληροφόρησης μπορεί να ακούγεται, ή όντως να γίνει, Οργουελιανή χωρίς την σωστή πολιτική ηγεσία. Αλλά για να ευδοκιμήσουν οι δημοκρατίες στον εικοστό πρώτο αιώνα, πρέπει τώρα να βάλουν τις πληροφορίες στο επίκεντρο της εσωτερικής πολιτικής, της πολιτικής ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής.

ΔΙΕΥΘΕΤΩΝΤΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Η παρέμβαση της Ρωσίας στις εκλογές στις ΗΠΑ μπορεί να είναι η πιο γνωστή περίπτωση ενός κράτους που χρησιμοποιεί ευαίσθητες πολιτικές και κοινωνικές πληροφορίες για να επιτεθεί σε ένα άλλο, αλλά δεν είναι το μόνο παράδειγμα. Το 2014, Κινέζοι χάκερ έκλεψαν τις προσωπικές πληροφορίες περισσότερων από 22 εκατομμυρίων ατόμων που συνδέονται με τις διαδικασίες αδειοδότησης ασφαλείας των ΗΠΑ. Αυτή η παραβίαση δεν απέδειξε μόνο την ευπάθεια των κυβερνητικών συστημάτων των ΗΠΑ σε εχθρικούς δρώντες, αλλά επίσης παρείχε στην Κίνα έναν τεράστιο πόρο. Η Κίνα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα κλεμμένα δεδομένα για να σκιαγραφήσει το προφίλ και να στοχεύσει αξιωματούχους των ΗΠΑ και τις οικογένειές τους. Θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει τα «καθαρά» και εξαιρετικά δομημένα δεδομένα για να εκπαιδεύσει τους αλγόριθμους που ενεργοδοτούν τα έργα στρατιωτικής τεχνητής νοημοσύνης, ακονίζοντας τα όπλα στο δικό της κυβερνο-οπλοστάσιο.

Για παρόμοιους λόγους, η Κίνα υποστηρίζει την κλοπή εμπορικών δεδομένων. Αξιωματούχοι της ασφάλειας πιστεύουν ότι η παραβίαση των δεδομένων που έπληξε τον γίγαντα των εκθέσεων πιστώσεων Equifax το 2017 –από τον οποίο οι χάκερ έκλεψαν τις οικονομικές και προσωπικές πληροφορίες περίπου 147 εκατομμυρίων Αμερικανών- προέρχονταν από την Κίνα. Αυτές οι κλεμμένες πληροφορίες από τις ΗΠΑ μπορούν να αντισταθμίσουν τα κενά στα σύνολα δεδομένων (datasets) της Κίνας. Παρόλο που οι καταναλωτές παρέχουν πολλά στοιχεία σε κινεζικούς γίγαντες του ηλεκτρονικού εμπορίου, οι χρηματο-οικονομικές και υγειονομικές βιομηχανίες της Κίνας είναι ασήμαντες σε σχέση με τους ομολόγους τους από τις ΗΠΑ. Η επιχείρηση Equifax παρείχε στους Κινέζους λεπτομερείς, οργανωμένες πληροφορίες για σχεδόν το ήμισυ του αμερικανικού πληθυσμού. Τα καθαρά, εύκολα αναζητήσιμα δεδομένα, ανεξαρτήτως του πώς έχουν αποκτηθεί, είναι ζωτικής σημασίας για τις επιχειρήσεις ώστε να εκπαιδεύουν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης τόσο για στρατιωτική όσο και για εμπορική χρήση.

Καμία προηγμένη οικονομία δεν μπορεί να υπερηφανεύεται για μια εθνική στρατηγική τεχνητής νοημοσύνης περισσότερο μερκαντιλιστική από την Κίνα. Το Πεκίνο επιδιώκει να ηγηθεί του κόσμου σε αυτόν τον τομέα μέχρι το 2030. Το δόγμα του Xi για την πολιτικο-στρατιωτική σύντηξη συσπειρώνει τις ερευνητικές προσπάθειες ιδιωτικών επιχειρήσεων, της στρατιωτικής βιομηχανικής βάσης της Κίνας, και των υπηρεσιών πληροφοριών του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (People’s Liberation Army, PLA). Η Κίνα προσυπογράφει το μηδενικού αθροίσματος ήθος στον ανταγωνισμό των data˙ τα κράτη επιθυμούν να αποκτήσουν data από άλλους, περιορίζοντας παράλληλα την πρόσβαση στα δικά τους data. Για τον σκοπό αυτό, η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία και άλλες χώρες έχουν θεσπίσει αυστηρούς νόμους για την τοπικοποίηση (localization) των δεδομένων, προκειμένου να εμποδίσουν τις επιχειρήσεις να πηγαίνουν ορισμένα είδη πληροφοριών πέρα από τα εθνικά σύνορα.

Στον ιδιωτικό τομέα, η πρόσβαση στα δεδομένα τείνει να δημιουργήσει έναν ενάρετο κύκλο: Περισσότερα δεδομένα επιτρέπουν στις εταιρείες να δημιουργήσουν καλύτερες εφαρμογές (applications), γεγονός που τις καθιστά πιο επικερδείς και τους επιτρέπει να συλλέγουν και να εκμεταλλεύονται ακόμα περισσότερα δεδομένα. Η δυναμική εξηγεί γιατί οι γίγαντες πληροφοριών, όπως η Alibaba, η Amazon, το Facebook, η Google και η Tencent είναι μονοπώλια. Αλλά αυτή η εμπορική λογική ωθεί επίσης τα κράτη να σκέφτονται με όρους μηδενικού αθροίσματος.