Τι θα χρειαζόταν ώστε ο πρόεδρος του Ιράν να συναντηθεί με τον Τραμπ;

Ο Τραμπ ανέφερε ότι θα ήθελε να συναντηθεί με τον Ρουχανί, καθώς τα έθνη του κόσμου συγκεντρώνονται για τις συναντήσεις της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την προσεχή εβδομάδα. Ίσως να φαντάζεται ότι θα καταλήξει με μια ικανοποιητική φωτογραφία και μια δήλωση ότι είναι ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που συναντήθηκε με τον Ιρανό ομόλογό του από την Επανάσταση του 1979. Αλλά ο Ρουχανί θα χρειαζόταν πολύ περισσότερο από αυτό για να κάνει μια τέτοια συνάντηση (και το ρίσκο που συνεπάγεται) να αξίζει τον κόπο. Ο Ιρανός πρόεδρος θα πρέπει να είναι σε θέση να πει ότι είχε εξασφαλίσει τους στόχους της χώρας του για την αποκλιμάκωση και τον τερματισμό του οικονομικού πολέμου του Τrump -όχι μόνο μια παύση των εχθροπραξιών, αλλά μια επαναφορά.

Μια συνάντηση που δεν θα έχει αυτό το εγγυημένο αποτέλεσμα μπορεί να είναι υπερβολικά επικίνδυνη για τον Ρουχανί. Η Τεχεράνη επιμένει τώρα ότι ο Trump πρέπει να άρει τις κυρώσεις πριν να λάβει χώρα μια συνάντηση: Ο Ρουχανί δεν μπορεί να επιστρέψει στην Τεχεράνη έχοντας κάνει χειραψία με το άτομο που καυχήθηκε για την συντριβή της οικονομίας του Ιράν, απείλησε το Ιράν [4] με εξόντωση [5], και επιδιώκει να αποσταθεροποιήσει την χώρα [6], ιδίως εάν οι αμερικανικές πολιτικές παραμείνουν αμετάβλητες. Η Τεχεράνη κατανοεί ότι το να συμφωνήσει για μια συνάντηση, παρ’ όλα τα ρίσκα που συνεπάγεται, είναι ένα πολύτιμο χαρτί για να παιχτεί και θα είναι προσεκτική ώστε να μην το χάσει.

ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ ΜΟΧΛΕΥΣΗ Ή ΧΑΣΕ ΤΗΝ

Παρ’ όλα αυτά, κάποιο είδος συνάντησης ΗΠΑ-Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη δεν είναι αδιανόητο. Και οι δύο χώρες έχουν και πολιτικό κεφάλαιο και μόχλευση να χάσουν εάν δεν εμπλακούν. Και αμφότεροι οι ηγέτες θα μπορούσαν να πληρώσουν ένα σημαντικό πολιτικό τίμημα εάν θεωρηθούν ότι προκαλούν μια αντιπαράθεση με το να απορρίπτουν ή να κακομεταχειρίζονται μια ευκαιρία για να εξουδετερώσουν τις εντάσεις.

Η οικονομία του Ιράν έχει πληγεί πάρα πολύ από τις κυρώσεις που επέβαλε η διοίκηση του Trump, αλλά υπάρχουν λίγα σημάδια κατάρρευσης. Αντίθετα, η Τεχεράνη άντεξε πολύ περισσότερο στον πόνο από ό, τι φαίνεται να περίμενε ο Trump. Επιπλέον, η ανοιχτή εχθρότητα που έδειξε στο ιρανικό έθνος η διοίκηση Trump -από την απαγόρευση χορήγησης θεωρήσεων που πλήττει δυσανάλογα τους Ιρανούς μέχρι το να επιβάλλει «τις ισχυρότερες κυρώσεις στην ιστορία» ενώ ισχυριζόταν υποκριτικά ότι δεν θα έβλαπταν τον ιρανικό λαό [7]- φαίνεται ότι έχει εξασφαλίσει πως η μομφή για τις κακουχίες της χώρας στοχεύει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο ιρανικός πληθυσμός δείχνει απρόθυμος να προβεί σε μαζικές διαμαρτυρίες κατά της κυβέρνησής του. Στην πραγματικότητα, μια έκθεση του Ισραήλ [8] που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα αποκαλύπτει ότι οι διαμαρτυρίες στο Ιράν μειώθηκαν σημαντικά από τον Οκτώβριο του 2018, παρά την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης.

Αλλά η απόλυση του Μπόλτον από τον Trump και η σχεδόν απεγνωσμένη αποστολή μηνυμάτων ότι θέλει συνομιλίες μπορεί να περιπλέξει τα θέματα για την Τεχεράνη. Εάν δεν πραγματοποιηθούν συνομιλίες, και ο Trump κλιμακώσει περαιτέρω την οικονομική πίεση, ο πληθυσμός θα μπορούσε να καταλήξει -σωστά ή λανθασμένα- στο συμπέρασμα ότι το Ιράν είχε την ευκαιρία για αποκλιμάκωση, αλλά την απέρριψε. Οι Ιρανοί θα μπορούσαν στην συνέχεια να μεταφέρουν την απογοήτευσή τους στο κληρικό κατεστημένο. Και παρόλο που η Τεχεράνη έχει αποδείξει ότι μπορεί να αντέξει τις κυρώσεις του Τραμπ, δεν έχει αποδείξει ότι μπορεί να αντέξει τον θυμό του πληθυσμού εάν μια κρίσιμη μάζα Ιρανών θεωρήσει την ιρανική ηγεσία -και όχι τον Τραμπ- ως την αιτία της οικονομικής μιζέριας της χώρας.

Προκειμένου να μην φαίνεται ότι έχει χάσει την ευκαιρία να αποκλιμακώσει, η κυβέρνηση Rouhani θα μπορούσε να εξετάσει να οργανώσει προσεκτικά κάποια κίνηση προς μια συνάντηση με τον Trump. Πίσω στο 2012, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Ali Akbar Salehi, έκανε έναν παρόμοιο υπολογισμό όταν έθεσε την ιδέα ενός δευτερεύοντος καναλιού [επικοινωνίας] των Ηνωμένων Πολιτειών με τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Το πειστικό επιχείρημα του Salehi ήταν ότι σε περίπτωση που οι εντάσεις οδηγήσουν σε πόλεμο, η ηγεσία του Ιράν χρειαζόταν να δείξει στον ιρανικό λαό ότι είχε κάνει ό, τι μπορούσε για να λύσει την σύγκρουση ειρηνικά. Ο αγιατολάχ Χαμενεΐ έδωσε το πράσινο φως για το δευτερεύον κανάλι, το οποίο ετοίμασε το έδαφος για την πυρηνική συμφωνία.

Βεβαίως, υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι το Ιράν προετοιμάζεται για διαπραγματεύσεις σε κάποιο [χρονικό] σημείο στο μέλλον, με το να οικοδομεί τη μόχλευση του. Τους τελευταίους λίγους μήνες, το Ιράν έχει πάψει να τηρεί ορισμένους περιορισμούς της πυρηνικής συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων των ορίων στα αποθέματά του σε ουράνιο χαμηλού εμπλουτισμού. Μπορεί να είναι ή να μην είναι πίσω από τις επιθέσεις εναντίον πετρελαιοφόρων στον Περσικό Κόλπο, οι οποίες έπληξαν τις αγορές και αύξησαν τον κίνδυνο του πολέμου. Κατέρριψε ένα εξελιγμένο αμερικανικό drone που ισχυρίζεται ότι βρισκόταν σε ιρανικό εναέριο χώρο, επιδεικνύοντας τόσο μια ικανότητα όσο και μια πολιτική βούληση που εξέπληξε τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους. Οι περισσότερες χώρες θα είχαν κλείσει τα μάτια σε ένα αμερικανικό drone που θα περνούσε κρυφίως στην επικράτειά τους. Με το να το καταρρίψει, το Ιράν απέδειξε ότι ήταν έτοιμο για πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες εάν υφίστατο επίθεση.

Και μετά ήρθαν τα πυρά που έπληξαν τα διυλιστήρια πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας. Οι επιθέσεις προκάλεσαν τη μεγαλύτερη πτώση της παραγωγής πετρελαίου στην ιστορία, προκαλώντας άλμα στις τιμές πετρελαίου κατά 19%. Εάν οι τιμές του πετρελαίου αυξηθούν περαιτέρω, ο κόσμος θα πλησιάσει περισσότερο σε μια παγκόσμια ύφεση, η οποία, μεταξύ άλλων, θα μπορούσε να κοστίσει στον Trump την επανεκλογή του. Εάν το Ιράν βρίσκεται πίσω από αυτό, είτε άμεσα είτε έμμεσα, έχει αποδείξει ότι μπορεί να προκαλέσει σημαντικές ζημιές με ολέθριες συνέπειες για όλους.