Καλώς ήλθατε στο μέλλον των ΗΠΑ – Μοιάζει πολύ με το ουκρανικό παρελθόν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Καλώς ήλθατε στο μέλλον των ΗΠΑ – Μοιάζει πολύ με το ουκρανικό παρελθόν

Ο εκβιασμός του Trump κάνει την Ουάσιγκτον άλλον έναν διαφθορέα
Περίληψη: 

Ο κόσμος του 2019 είναι ένας κόσμος στον οποίο μια χώρα που υποφέρει από ξένη εισβολή δεν μπορεί να υπολογίζει στην αυτόματη διεθνή αλληλεγγύη εναντίον εκείνων που παραβιάζουν τους κανόνες. Αντίθετα, για ένα τέτοιο έθνος, η βοήθεια εξαρτάται από το πόσο χρήσιμοι μπορούν να γίνουν οι ηγέτες του στο να μπορέσουν να βγάλουν βρωμιά για μια ξένη εκλογική διαδικασία.

Ο MAKSYM ERISTAVI είναι δημοσιογράφος και ερευνητικός συνεργάτης στο Atlantic Council.

Η έρευνα για μομφή κατά του Αμερικανού προέδρου, Donald Trump, έσυρε την πατρίδα μου, την Ουκρανία, στο προσκήνιο, και περισσότεροι Αμερικανοί μιλούν γι' αυτήν από όσο ποτέ άλλοτε. Ωστόσο, λίγοι την βλέπουν καθαρά. Κάποιοι εξακολουθούν να την αποκαλούν -λανθασμένα- «the Ukraine» [1] και λίγοι φαίνεται να είναι πρόθυμοι να συλλαβίσουν το όνομα της πρωτεύουσάς μας με τον τρόπο που το κάνουμε εμείς, που είναι «Kyiv» [2]. Άλλοι υιοθετούν σοβαρές παρανοήσεις σχετικά με τον πολλών αιώνων αγώνα της Ουκρανίας κατά της ρωσικής αποικιοκρατίας [3] ή για τον συνεχιζόμενο πόλεμό της ενάντια στην ρωσική εισβολή [4].

Πολλοί Αμερικανοί μού επισημαίνουν ότι το σκάνδαλο που αφορά την παράτυπη συμπεριφορά του Trump σε μια τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Volodymyr Zelenskyy, δεν πρόκειται ποτέ να αφορά πραγματικά στην Ουκρανία: Πρόκειται για την ακεραιότητα της δημοκρατίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Διαφωνώ. Αυτό το σκάνδαλο αφορά τελείως στην Ουκρανία, αλλά όχι με τον τρόπο που περιμένουν οι περισσότεροι Αμερικανοί.

16102019-1.jpg

Αστυνομικοί φρουρούν κατά την διάρκεια μιας διαδήλωσης κατά της διαφθοράς μπροστά στο κοινοβούλιο της Ουκρανίας, στο Κίεβο, τον Οκτώβριο του 2016. Valentyn Ogirenko / Reuters
-------------------------------------------------------------------

Από τότε που δημοσιοποιήθηκε η τηλεφωνική συνομιλία Trump-Zelenskyy, πολλοί Αμερικανοί έχουν φτάσει να χρησιμοποιούν την λέξη «Ουκρανία» εναλλακτικά με την «διαφθορά». [5] Ας δούμε σωστά τα γεγονότα: Η Ουκρανία δεν είναι το πιο διεφθαρμένο μέρος στην γη. Σύμφωνα με τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (Corruption Perceptions Index) της Transparency International, [6] τουλάχιστον 60 χώρες τα πάνε πολύ χειρότερα από την Ουκρανία. Μεταξύ αυτών είναι η Ρωσία, το Μεξικό, η Νιγηρία και το Ιράν. Επιπλέον, η Ουκρανία πρόσφατα πραγματοποίησε σημαντικές μεταρρυθμίσεις κατά της διαφθοράς και εξέλεξε νέα ηγεσία [7] με την πιο σκληρή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην ιστορία της χώρας.

Ωστόσο, η πατρίδα μου ήταν φοβερά διεφθαρμένη. Τόσο διεφθαρμένη ώστε να κλέψει οποιαδήποτε ευκαιρία για μια αξιοπρεπή ζωή από ολόκληρη την γενιά των γονιών μου. Η διαφθορά έκλεψε και από εμένα τις ευκαιρίες, επίσης. Αλλά δεν είμαι εδώ για να σας κάνω να νοιαστείτε για την πολλών δεκαετιών πάλη της Ουκρανίας με την διαφθορά. Αντίθετα, πιστεύω ότι η κατανόηση ορισμένων χαρακτηριστικών του διεφθαρμένου ουκρανικού παρελθόντος θα μπορούσε να ρίξει φως στην πολιτική διαφθορά στις σημερινές Ηνωμένες Πολιτείες.

Όταν κοίταξα αυτό το διαβόητο ανάγνωσμα [8] του τηλεφωνήματος μεταξύ Zelenskyy και Trump, ένιωσα μια ισχυρή αναδρομή στο παρελθόν μου στην ανατολική Ουκρανία την δεκαετία του 1990. Ο Τραμπ είχε βάλει τον Ουκρανό ηγέτη σε μια απίθανη θέση: Ο Zelenskyy είχε την επιλογή είτε να παραβεί τους εσωτερικούς νόμους προκειμένου να κατασκευάσει πολιτική βρωμιά για έναν αντίπαλο του προέδρου των ΗΠΑ είτε να αποξενώσει τον Λευκό Οίκο, πράγμα που θα σήμαινε ότι θα έλεγε αντίο στην βοήθεια που η Ουκρανία έχει μεγάλη ανάγκη για την καταπολέμηση της εισβολής της Ρωσίας. Η Ουκρανία πιέστηκε ανάμεσα σε δύο κακές επιλογές και το σενάριο μου υπενθύμισε ακριβώς το πώς οι απατεώνες συνήθιζαν για να εκβιάζουν τον πατέρα μου.

Ο πατέρας μου, ένας Ουκρανός οδηγός φορτηγού που μισθοδοτείτο από το κράτος, έμεινε κυριολεκτικά με το τίποτα μετά την κατάρρευση του σοβιετικού καθεστώτος το 1991. Για να σώσει την οικογένειά μας από την πείνα, έπρεπε να φτιάξει σύντομα μια μικρή αυτοσχέδια επιχείρηση. Ωστόσο, η Ουκρανία στις αρχές της δεκαετίας του 1990 δεν είχε ούτε κράτος δικαίου ούτε κατάλληλο τραπεζικό σύστημα, οπότε η πίστωση ήταν δύσκολη. Και έτσι η μαφία παρενέβη. Μια συμμορία εκφόβισε τον πατέρα μου για να δεχτεί μια «πίστωση» που έμοιαζε περισσότερο με παγίδα χρέους. Μια άλλη συμμορία προσέφερε προστασία από την πρώτη συμμορία. Και οι δύο απειλούσαν να πάρουν το μόνο φορτηγό του αν αρνιόταν τις προσφορές τους. Η μικρή του επιχείρηση ήταν σε αδιέξοδο. Αργότερα, συνέκρινε την ιστορία του με εκείνη άλλων θυμάτων εκβιασμού και διαπίστωσε ότι οι λεγόμενοι fixers (αυτοί που έκαναν τις διευθετήσεις) από τις δύο συμμορίες είχαν συντονίσει τους εκβιασμούς τους.

Ο fixer είναι ο χαρακτήρας που συνδέει την ιστορία του πατέρα μου με εκείνη του Zelenskyy. Στις δοσοληψίες του με την Ουκρανία, ο Trump εργάστηκε πρώτα μέσω του (τώρα φυλακισμένου) βοηθού του, Paul Manafort, και, αργότερα, μέσω του δικηγόρου του, Rudy Giuliani. Με την σειρά του, ο Giuliani χρησιμοποίησε τους δικούς του fixers: Τους πρόσφατα συλληφθέντες επιχειρηματικούς συνεργάτες Lev Parnas και Igor Fruman. Για όσους από εμάς ζούσαμε στην άγρια δεκαετία του '90 και του 2000 στην ανατολική Ευρώπη, αυτή η ισχυρή εξάρτηση από τους σκοτεινούς fixers είναι πολύ γνωστή. Κάθε εκβιασμός ευδοκιμεί σε μια ραγδαία αναμόρφωση. Και κάθε εκβιαστής ασκεί τις δραστηριότητές του μέσω των fixers. Στα αγγλικά μπορείτε να τους ονομάσετε επίσης «άνδρες της μαφίας» (mob’s men)˙ στην Ιταλία ονομάζονται consiglieri˙ και στην Ουκρανία τους αποκαλούμε reshaly.