Η Ουκρανία χρειάζεται από τις ΗΠΑ κάτι περισσότερο από όπλα

Στην Ουκρανία, το σκάνδαλο της αμερικανικής μομφής έχει επισκιαστεί από τις αξιέπαινες προσπάθειες του Zelensky να προχωρήσει με έναν ειρηνικό διακανονισμό για τις ανατολικές περιοχές. Μέχρι στιγμής, η αναζήτηση μιας λύσης έχει αποτύχει. Τον Σεπτέμβριο του 2014, η Ουκρανία, η Ρωσία, και οι Ουκρανοί αυτονομιστές υπέγραψαν το Πρωτόκολλο του Μινσκ, μετά από συνομιλίες που διευκόλυνε ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Το 12 σταδίων σχέδιο απαιτούσε άμεση κατάπαυση του πυρός, ακολουθούμενη από αυτοδιοίκηση για τις περιοχές που είχαν καταληφθεί από τους αυτονομιστές, με πρόωρες εκλογές. Αλλά καμία από τις δύο πλευρές δεν τήρησε την κατάπαυση του πυρός και υπήρξαν σημαντικές μάχες στους επόμενους μήνες. Τον Φεβρουάριο του 2015, η Ουκρανία, η Ρωσία, η Γαλλία και η Γερμανία συναντήθηκαν ξανά και συμφώνησαν το Μινσκ ΙΙ, το οποίο έμοιαζε πολύ με την πρώτη συμφωνία και αποδείχθηκε εξίσου ανεπιτυχές. Ο Frank-Walter Steinmeier, τότε υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, πρότεινε μια πολύ απλούστερη εκδοχή των συμφωνιών του Μινσκ το 2016. Σύμφωνα με την «φόρμουλα Steinmeier», μόλις καθιερωθεί μια κατάπαυση του πυρός, η Ουκρανία και ο ΟΑΣΕ θα οργανώσουν και θα επιβλέψουν ελεύθερες και δίκαιες εκλογές στα εδάφη που έχουν καταληφθεί από αυτονομιστές, και μετά, τα εδάφη αυτά, θα μπορούν να αποκτήσουν καθεστώς αυτοδιοίκησης εντός της Ουκρανίας.

Την 1η Οκτωβρίου, ο Zelensky ανακοίνωσε ότι είχε υπογράψει την φόρμουλα Steinmeier [14], εξηγώντας ότι η Ουκρανία θα διεξάγει εκλογές στην ανατολή μόνο αφού αποσυρθούν οι ρωσικές δυνάμεις και η Ουκρανία αποκτήσει έλεγχο στα σύνορά της. Υπάρχει προηγούμενο για ειδικό περιφερειακό καθεστώς στην Ουκρανία. Από το 1992 έως την παράνομη προσάρτησή της από την Ρωσία το 2014, η Κριμαία ήταν μια «αυτόνομη δημοκρατία», μια διάκριση που καθιερώθηκε ως αναγνώριση της διφορούμενης σχέσης της Κριμαίας με την Ουκρανία. (Το 1954, ο Χρουστσόφ έδωσε την Κριμαία στην Ουκρανική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία ως δώρο για να τιμήσει την Ρωσο-Ουκρανική φιλία). Οι Κριμαιάτες ήταν Ουκρανοί πολίτες και η Κριμαία ήταν μέρος της Ουκρανίας, αλλά η χερσόνησος είχε έναν βαθμό ανεξαρτησίας. Αν η Ρωσία αληθινά αποσυρθεί από την ανατολική Ουκρανία και αν πραγματικά πραγματοποιηθούν ελεύθερες εκλογές, με την συμμετοχή των πολλών Ανατολικο-ουκρανών που έφυγαν λόγω της σύγκρουσης, οι αυτόνομες ανατολικές περιφέρειες θα μπορούσαν ενδεχομένως να επανενταχθούν σε μια ειρηνική δημοκρατική Ουκρανία. Υπάρχουν πολλοί λόγοι να αμφιβάλλουμε ότι όλες αυτές οι συνθήκες θα επικρατήσουν, αλλά οι εναλλακτικές λύσεις είναι πολύ χειρότερες: Ένας ατελείωτος πόλεμος τριβής ή μια παγωμένη σύγκρουση με τον τρόπο της γειτονικής αποσχισθείσας Μολδαβικής περιοχής της Υπερδνειστερίας.

Αν και η συντριπτική πλειοψηφία των Ουκρανών θέλει να τερματιστεί ο πόλεμος, η απόφαση του Zelensky σύντομα πυροδότησε διαμαρτυρίες από βετεράνους, την υπερεθνικιστική ακροδεξιά, και υποστηρικτές του πρώην προέδρου Poroshenko, του οποίου η αποτυχημένη εκστρατεία για την επανεκλογή του επικεντρώθηκε στα εθνικιστικά και μιλιταριστικά θέματα. Αυτός ο συνασπισμός διοργάνωσε ευμεγέθεις συγκεντρώσεις με το σύνθημα «Καμία Συνθηκολόγηση», υποστηρίζοντας ότι η φόρμουλα Steinmeier θα ισοδυναμούσε με την ήττα στον πόλεμο και τον ενδοτισμό στην Ρωσία. Σε απάντηση, στις 3 Οκτωβρίου, ο Zelensky κυκλοφόρησε ένα βίντεο [15] καθησυχάζοντας το κοινό ότι δεν θα διεξαχθούν άμεσες εκλογές «υπό την απειλή των όπλων» στις ανατολικές περιοχές και ότι δεν είχε σχέδια να προδώσει την χώρα του στην Ρωσία.

«Μπροστά μας έχουμε έναν μακρύ δρόμο για την επίλυση αυτού του προβλήματος και πρέπει να τον περπατήσουμε μαζί», κατέληξε, τονίζοντας ότι η διαδικασία εφαρμογής της φόρμουλας Steinmeier θα είναι ανοικτή και δημοκρατική. Η αποχώρηση των στρατευμάτων έχει αρχίσει, αν και έχουν υπάρξει επανειλημμένες αναβολές λόγω δυσκολίας στην διατήρηση της κατάπαυσης του πυρός στην γραμμή του πυρός.

Η πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας εξακολουθεί να απολαμβάνει αμερικανικής στήριξης, η οποία μεταφράζεται σε στρατιωτική βοήθεια και πωλήσεις όπλων. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ματιά στην Ουκρανία δείχνει ότι αυτό που χρειάζεται ο Zelensky δεν είναι συμβολική θανατηφόρα βοήθεια (πόσω μάλλον προεδρικές προσφορές που δεν μπορεί να αρνηθεί), αλλά μια μελετημένη υποστήριξη στις πεισμώδεις προσπάθειές του για επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας. Η χάβρα της αμερικανικής διαδικασίας μομφής, η έντονη αντιρωσική ρητορική που κυριαρχεί σήμερα στην πολιτική των ΗΠΑ και η συνεχιζόμενη αμερικανική έμφαση στην στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία θα καταστήσουν πιθανότατα ακόμη πιο δύσκολη την αποστολή του Zelensky.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2019-11-08/ukraine-needs...