Μην κάνετε ζημιά στο Χονγκ Κονγκ

Κατά τους μήνες που ακολούθησαν τις μεγάλες διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ τον περασμένο Ιούνιο, οι πολιτικοί κύκλοι των ΗΠΑ παρέμειναν σχετικά ήσυχοι. Όμως, καθώς οι διαδηλώσεις έγιναν βίαιες και διαδόθηκαν οι φήμες για την εξάπλωση της καταστολής από το Πεκίνο, η ανησυχία στην Ουάσιγκτον αυξήθηκε. Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος Donald Trump υπέγραψε τον Νόμο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Δημοκρατία στο Χονγκ Κονγκ, ο οποίος έφτασε στο γραφείο του χωρίς [να του δίδεται η] δυνατότητα βέτο, και από τα δύο σώματα του Κογκρέσου. Η νομοθεσία δίνει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ μια ισχυρότερη εντολή να προσαρμόσει τη νομική της στάση απέναντι στο Χονγκ Κονγκ, προσφέροντας ανανεωμένες εξουσίες για κυρώσεις και μια σαφέστερη έκφραση της στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με το μέλλον της πόλης.

Μια κρατούμενη διαδηλώτρια στο Χονγκ Κονγκ, τον Δεκέμβριο του 2019. Tyrone Siu / Reuters
--------------------------------------------------------------

Ωστόσο, τα μεγαλύτερα ερωτήματα για την πολιτική των ΗΠΑ εξακολουθούν να βρίσκονται ενόψει. Το ζήτημα σήμερα στο Χονγκ Κονγκ δεν είναι απλά το πότε και το πώς θα τελειώσουν οι διαμαρτυρίες. Ακόμη πιο σημαντικό είναι εάν το μοναδικά αυτόνομο καθεστώς του Χονγκ Κονγκ εντός της Κίνας, όπως ορίζεται από το παράδειγμα «μια χώρα, δύο συστήματα», μπορεί να επιβιώσει από την τρέχουσα κρίση. Η πιο σημαντική εστίαση για τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ θα πρέπει να είναι να κάνουν ό, τι μπορούν για να ενισχύσουν αυτό το παράδειγμα, παράλληλα αποφεύγοντας βήματα που θα το υπονόμευαν.

Το status quo στο Χονγκ Κονγκ, με τον υψηλό του βαθμό αυτονομίας, τις εκτεταμένες προσωπικές ελευθερίες και το ισχυρό κράτος δικαίου, παράγει τεράστια οφέλη όχι μόνο για τον λαό του Χονγκ Κονγκ αλλά και για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα. Πάνω απ' όλα, η Ουάσινγκτον πρέπει να θυμάται τι μπορεί και δεν μπορεί να κάνει για να διασφαλίσει ότι αυτό το status quo θα συνεχιστεί. Αν γίνει σωστά, η πολιτική των ΗΠΑ μπορεί να βοηθήσει να κρατηθεί ζωντανό το όνειρο του Χονγκ Κονγκ. Ωστόσο, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος οι Ηνωμένες Πολιτείες αθέλητα να κάνουν τα πράγματα χειρότερα.

ΜΙΑ ΧΩΡΑ, ΔΥΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Από τότε που μεταβιβάστηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Κίνα, το 1997, το Χονγκ Κονγκ απολάμβανε ειδικό καθεστώς εντός της Κίνας. «Μια χώρα, δύο συστήματα» είναι η συντομογραφία που χρησιμοποιείται για να περιγράψει αυτό το καθεστώς -το ως επί το πλείστον ξέχωρο σύστημα νόμων και διακυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ και γενικά οι δυτικοποιημένες επιχειρηματικές πρακτικές, οι οποίες παραμένουν (και ανθίζουν) παρά την συνολική κινεζική κυριαρχία. Το καθεστώς αυτό, βεβαιωθέν σε μια συνθήκη του 1984 μεταξύ Κίνας και Ηνωμένου Βασιλείου και κωδικοποιημένο στον βασικό νόμο που ενέκρινε το Πεκίνο, επέτρεψε στο Χονγκ Κονγκ να συνεχίσει να απολαμβάνει ελευθερίας έκφρασης και κράτους δικαίου, παρά το ότι βρέθηκε κάτω από την σημαία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας μετά το τέλος της βρετανικής αποικιοκρατίας. Αποτελεί επίσης τον κεντρικό παράγοντα της εμπορικής και οικονομικής επιτυχίας του Χονγκ Κονγκ.

Ευρείες διαδηλώσεις ξεκίνησαν τον Ιούνιο, απαντώντας στην ακατανόητη πολιτική πρόταση της κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ να επιτρέψει την έκδοση φυγόδικων προκειμένου να παραπεμφθούν σε δίκη στην Κίνα. Η πραγματική προτεινόμενη αλλαγή ήταν σχετικά περιορισμένη: Θα εφαρμοζόταν μόνο σε ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις κατά τις οποίες υπήρχαν υπόνοιες για παραβίαση συγκεκριμένων νόμων στην ηπειρωτική Κίνα πριν να ταξιδέψουν στο Χονγκ Κονγκ. Το ότι η επιχειρηματική κοινότητα του Χονγκ Κονγκ και το ευρύ κοινό αντιτάχθηκαν τόσο έντονα στη νομοθεσία ήταν μια μαρτυρία της αυξανόμενης δυσπιστίας τους στην κινεζική κυβέρνηση και της μακρόχρονης περιφρόνησής τους προς το άδικο δικαστικό της σύστημα. Όταν η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ αγνόησε αυτήν την αντίθεση, ξέσπασαν μαζικές ειρηνικές διαμαρτυρίες. Περαιτέρω λάθη και ταλαντεύσεις από την κυβέρνηση βοήθησαν να ξεκινήσει ένας κύκλος ολοένα και πιο βίαιων διαδηλώσεων, σκληρής αντίδρασης από την αστυνομία, και εμβάθυνσης της πολιτικής πόλωσης. Οι αρχικές ανησυχίες για την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος έκτοτε επεκτάθηκαν σε ανανεωμένες εκκλήσεις για δημοκρατικές εκλογές για τον επικεφαλής εκτελεστικό της πόλης.

Το ότι η νομοθεσία περί εκδόσεων μπόρεσε να προκαλέσει μια τέτοια αντίδραση υποδεικνύει πόσο έμφορτη και περίπλοκη έχει γίνει η κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ τα τελευταία χρόνια. Εν μέρει, η δυσαρέσκεια προέρχεται από την πικρία για τις ακραίες οικονομικές ανισότητες μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών αλλά και σχετικά με την εισβολή της κινεζικής ενδοχώρας στην κουλτούρα και την κοινωνία του Χονγκ Κονγκ. Οι πραγματικοί μισθοί στο Χονγκ Κονγκ για τους ανθρώπους της μεσαίας τάξης έχουν παραμείνει σταθεροί επί πάνω από μια δεκαετία, ενώ το κόστος στέγασης έχει αυξηθεί. Οι περισσότεροι νέοι ενήλικες ζουν σε μικροσκοπικά, αφόρητα διαμερίσματα και συχνά για την πρόοδό τους ανταγωνίζονται με άτομα από την ηπειρωτική χώρα που διαθέτουν υψηλά προσόντα και αναζητούν εργασία. Οι πολίτες του Χονγκ Κονγκ επίσης ερεθίζονται τον «υπερτουρισμό» των ηπειρωτικών [Κινέζων] και την αυξανόμενη χρήση της μανδαρινικής [διαλέκτου] αντί της παραδοσιακής καντονέζικης.