Ο Soleimani ήταν πιο πολύτιμος στην πολιτική απ' όσο στον πόλεμο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο Soleimani ήταν πιο πολύτιμος στην πολιτική απ' όσο στον πόλεμο

Η Ισλαμική Δημοκρατία αξιολογεί την απώλειά της

Τουλάχιστον για να σώσει τα προσχήματα, ο Ιρανός ηγέτης θα κάνει ό, τι μπορεί για να δείξει δημόσια ότι ο «εχθρός» δεν κατόρθωσε να υποβαθμίσει την Δύναμη Quds. Από καιρό έδειχνε ότι ασχολείται με την διαχείριση της εικόνας [12] και την προβολή της ισχύος. Τον Νοέμβριο, αρνήθηκε [13] να υποχωρήσει έναντι των λαϊκών διαμαρτυριών και των κοινοβουλευτικών αντιρρήσεων για μια άκαιρη αύξηση των τιμών της βενζίνης που είχε επιβάλει το κράτος. Και έχει επιδιώξει επανειλημμένα να αποδείξει ότι η πολιτική «μέγιστης πίεσης» της κυβέρνησης Τραμπ δεν καταφέρνει να κάμψει την Ισλαμική Δημοκρατία.

Το πρόσφατο μήνυμα συλλυπητηρίων του Χαμενεΐ μεταφέρει μια παρόμοια αποφασιστική πρόθεση. «Ο μάρτυρας Σολεϊμανί είναι μια διεθνής προσωπικότητα της Αντίστασης, και όλοι οι λάτρεις της Αντίστασης είναι τώρα οι εκδικητές του. Αφήστε όλους τους φίλους του -όπως και όλους τους εχθρούς του- να γνωρίζουν ότι η γραμμή της Αντίστασης Τζιχάντ θα συνεχίσει με μεγαλύτερο κίνητρο», δήλωσε ο ηγέτης [14].

Ευτυχώς για τον Khamenei και τον Qaani, το IRGC είναι ένας πολύπλοκος θεσμός με βαθιές ρίζες, κάτι που τον καθιστά όχι ευαίσθητο σε «αποκεφαλισμό της ηγεσίας» [15]. Ο Qaani στερείται του χαρίσματος και της αίσθησης του χιούμορ του Soleimani, και δεδομένου ότι το να ηγείται κάποιος ενός τεράστιου δικτύου ομάδων πολιτοφυλακής εξαρτάται τόσο από τις ανεπίσημες διασυνδέσεις και τις φιλίες, όσο και από την οργανωτική πειθαρχία, ίσως να μην μπορέσει ποτέ να γίνει τόσο βελούδινος και δημοφιλής όπως ο προκάτοχός του. Ωστόσο, αυτή η ανεπάρκεια από μόνη της δεν θα μειώσει ουσιαστικά την αποτελεσματικότητα της Δύναμης Quds υπό την ηγεσία του.

Ο Qaani είχε επίσημα υπηρετήσει [16] ως αναπληρωτής του Soleimani από το 2007. Έχει επιβλέψει άμεσα επιχειρήσεις και έχει συνεργαστεί με παραστρατιωτικές ομάδες σε διάφορα εδάφη. Κατά την διάρκεια των περισσότερων από δύο δεκαετιών συνεργασίας και συντροφικότητας -από τότε που ο Σολεϊμανί διορίστηκε για πρώτη φορά στην ηγεσία της Δύναμης Quds το 1997- ο Qaani και ο διοικητής του ήταν σχεδόν στο ίδιο πολιτικό και ιδεολογικό μήκος κύματος. Και οι δύο στρατηγοί ήταν μεταξύ των υπογραφόντων μιας διαβόητης επιστολής από τους διοικητές του IRGC προς τον μεταρρυθμιστή πρώην πρόεδρο Mohammad Khatami μετά από τις φοιτητικές διαμαρτυρίες στην Τεχεράνη το 1999. Η επιστολή επιτίθετο [17] στην διοίκηση Khatami για συμπάθεια προς τους διαδηλωτές κατά του κατεστημένου, και για ενθάρρυνση των αντιπάλων του Ιράν. Απαιτούσε ο φιλοδυτικός πρόεδρος να αναλάβει δράση εναντίον των αντεπαναστατικών δυνάμεων και να προειδοποιήσει ότι οι υπογράφοντες «χάνουν την υπομονή τους».

Επειδή ο Qaani δεν έχει την ίδια ροπή προς τον πραγματισμό και την ανεξάρτητη δράση που είχε ο Soleimani, θα μπορούσε να καταλήξει να ενεργεί πιο άκαμπτα και σκληρά [18] από τον προκάτοχό του. Επιπλέον, κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου πένθους, πιθανότατα θα βιαστεί να κεφαλαιοποιήσει τις φρέσκες συναισθηματικές πληγές και να ενισχύσει τα αδελφικά αισθήματα των μαχητών των σιιτικών πολιτοφυλακών προκειμένου να εμπνεύσει την συμπάθειά τους και να εξασφαλίσει την προσωπική τους πίστη.

ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ

Το IRGC υποφέρει ένα τραύμα στο οποίο θα πρέπει να προσαρμοστεί ψυχολογικά και επιχειρησιακά. Και η απουσία του Soleimani αφήνει ένα κενό που ο Qaani θα πρέπει να κάνει πραγματική προσπάθεια για να γεμίσει. Κατά πάσα πιθανότητα δεν θα τύχει της διασημότητας του προκατόχου του. Ωστόσο, δεδομένης της εγγύτητας του Qaani προς τον Soleimani, μαζί με την αποφασιστικότητα του Χαμενεΐ να προβάλλει σταθερή εξουσία, η δολοφονία είναι απίθανο να επηρεάσει προς το μετριοπαθέστερο την γενική πολιτική ή τη μεθοδολογία του IRGC, πόσω μάλλον να παρέμβει στην αποτελεσματικότητά του.

Αν μη τι άλλο, η ψυχική αναζήτηση που θα εμπνεύσει η εξάλειψη του στρατηγού μέσα στο μεγαθήριο [το IRGC], θα το ωθήσει να ενεργήσει [19] πιο αδίστακτα και με μεγαλύτερο υπολογισμό. Για την ηγεσία του Ιράν έγινε αναγκαστική μια δαπανηρή κατανόηση, ότι οι κανόνες εμπλοκής που συνήθιζαν να διέπουν την ρύθμιση των σχέσεων με τους αντιπάλους, κυρίως τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν ισχύουν πλέον και δημιουργείται ένας νέος τρόπος λειτουργίας (modus operandi). Αυτό που διακυβεύεται είναι όλο και λιγότερο η υπερηφάνεια και το κύρος της επαναστατικής αιτίας που το κατεστημένο έχει επιφορτιστεί να στηρίξει, και όλο και περισσότερο [διακυβεύεται] ακριβώς η επιβίωση αυτού του κατεστημένου που βρίσκεται στην εξουσία.

Τελικά, η σημαντικότερη απώλεια για την Ισλαμική Δημοκρατία είναι αυτή ενός παγκοσμίου φήμης λαϊκού στρατιωτικού διοικητή με την δυνατότητα να απαλύνει την θρησκευτική ιδεολογία του κράτους στο κύμα του κοσμικού εθνικισμού που έχει διαβρέξει ολόκληρη την κοινωνία, ιδίως μεταξύ των νέων Ιρανών που δεν γνώρισαν ούτε την επανάσταση του 1979 ούτε τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Για τον λόγο αυτό, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης είχαν αρχίσει να τον προωθούν [20] ως ιδανικό υποψήφιο για την προεδρία του Ιράν -και τεράστια πλήθη κάθε είδους προσήλθαν [21] για την κηδεία του σε όλο το Ιράν.

Η Ισλαμική Δημοκρατία δεν έχει περιποιηθεί πολλές τέτοιες προσωπικότητες. Γι' αυτόν τον λόγο, θα νοσταλγεί οδυνηρά τον Soleimani για την διακριτή πολιτική αξία του - περισσότερο, τελικά, από την οξυδερκή ηγεσία του σε ζώνες συγκρούσεων.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2020-01-08/soleimani-was-mo...