Μια ευαίσθητη εκεχειρία στον αμερικανο-κινεζικό εμπορικό πόλεμο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μια ευαίσθητη εκεχειρία στον αμερικανο-κινεζικό εμπορικό πόλεμο

Τι πρέπει να κάνουν και οι δύο πλευρές για να σφυρηλατήσουν μια καλύτερη ειρήνη

Οι συνολικές πληρωμές πνευματικής ιδιοκτησίας της Κίνας σε αλλοδαπούς αυξάνονταν κατά μέσο όρο 20% ετησίως από το 2000, ξεπερνώντας κατά πολύ το μέσο ποσοστό ανόδου 9,5% σε όλες τις χώρες, σύμφωνα με μελέτη [2] του Shang-jin Wei, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Columbia. Το βελτιωμένο καθεστώς προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας εξηγεί γιατί η Κίνα προσελκύει περισσότερες ξένες άμεσες επενδύσεις από οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Για εκείνους που παρακολουθούν στενά την Κίνα, η αυξημένη αποτελεσματικότητα της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι ξεκάθαρη. Πεπεισμένη ότι η Κίνα ήταν σοβαρή για την επιβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, η εταιρεία μου, μια ξένη εταιρία ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων με αρκετές επενδύσεις στην Κίνα, έκανε μια μέτρια επένδυση ύψους 60 εκατομμυρίων δολαρίων σε μια κινεζική πλατφόρμα ψηφιακής μουσικής το 2014. Εκείνη την εποχή, το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης ήταν ένα ρεπερτόριο πνευματικών δικαιωμάτων σε στίχους, παρτιτούρες και άλμπουμ, που είχαν αγοραστεί ή είχαν λάβει άδεια από τοπικούς καλλιτέχνες και διεθνείς δισκογραφικές εταιρείες. Η πλατφόρμα αναπτύχθηκε γρήγορα για να γίνει η ραχοκοκαλιά αυτού που είναι τώρα η Tencent Music Entertainment, ο κυρίαρχος πάροχος ψηφιακής μουσικής στην Κίνα. Η TME εισήχθη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης τον Δεκέμβριο του 2018 και τώρα έχει κεφαλαιοποίηση περίπου 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, χάρη στην επιβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στην Κίνα.

ΧΩΡΙΣ ΝΙΚΗΤΕΣ ΣΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ

Ο εμπορικός πόλεμος δεν κατάφερε μέχρι στιγμής να επιτύχει τους καθορισμένους στόχους της Ουάσινγκτον -δηλαδή να φέρει μεταποιητικές θέσεις εργασίας πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες και να περιορίσει το εμπορικό έλλειμμα της χώρας. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019, η βιομηχανία των ΗΠΑ είχε βυθιστεί σε χαμηλό δέκα ετών [3] και από τότε εξακολουθεί να εξασθενεί. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο έχει διογκωθεί από 544 δισεκατομμύρια δολάρια το 2016 σε 691 δισεκατομμύρια δολάρια στους 12 μήνες που έληγαν τον Οκτώβριο.

Οι δασμοί στα κινεζικά προϊόντα έχουν αποτύχει, καθώς οι καταναλωτές από τις ΗΠΑ πλήρωσαν σχεδόν το συνολικό κόστος τους, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη από οικονομολόγους της Federal Reserve Bank της Νέας Υόρκης. Οι δασμοί αναμενόταν να λειτουργήσουν με το να αναγκάσουν τους Κινέζους εξαγωγείς να μειώσουν τις τιμές τους για να ανταγωνιστούν. Ωστόσο, οι εξαγωγικές τιμές της Κίνας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν αλλάξει πραγματικά [4] από τότε που άρχισε ο εμπορικός πόλεμος.

Φυσικά, δεν υπάρχουν νικητές σε αυτόν τον εμπορικό πόλεμο, και το να σκεφτόμαστε διαφορετικά είναι παραληρηματικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι το περιοδικό αυτό διεξήγαγε πρόσφατα έρευνα [5] που πλαισιώνεται γύρω από το ερώτημα όχι του ποια πλευρά κερδίζει την σύγκρουση, αλλά μάλλον ποια χώρα χάνει περισσότερο από όσο η άλλη.

Όσο περισσότερο μαίνεται ο εμπορικός πόλεμος, τόσο μεγαλύτερες ζημιές θα υφίστανται τόσο οι χώρες όσο και η παγκόσμια οικονομία. Ήδη, οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού έχουν διαταραχθεί. Πιο επακόλουθη θα είναι η συνηθισμένη συζήτηση για την «αποσύνδεση» των τεχνολογικών συστημάτων των ΗΠΑ και της Κίνας. Τεχνολογικές εταιρείες συνήθιζαν να κομπάζουν ότι «ο κόσμος είναι η αγορά μας». Οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν να περιορίσουν τις εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας στην Κίνα και έτσι το Πεκίνο καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξαρτάται λιγότερο από τις προμήθειες των ΗΠΑ. Η ρήξη δεν θα βοηθήσει κανέναν.

Η ηγετική θέση των Ηνωμένων Πολιτειών στην τεχνολογία θα ολισθήσει αν κλειστεί έξω από τη μεγαλύτερη και μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές στον κόσμο. Ο Bart van Hezewijk [6], υπεύθυνος καινοτομίας στο Γενικό Προξενείο της Ολλανδίας στην Σαγκάη, θεωρεί ότι οι δέκα μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες ημιαγωγών κερδίζουν συνολικά έσοδα στην Κίνα (79,3 δισεκατομμύρια δολάρια) σχεδόν τριπλάσια από τις πωλήσεις τους στις Ηνωμένες Πολιτείες (28,1 δισεκατομμύρια δολάρια). Όλες αυτές οι επιχειρήσεις προβλέπουν τώρα σημαντικά χαμηλότερες πωλήσεις προς την Κίνα.

14012020-2.jpg

Το λιμάνι Yangshan Λιμάνι κοντά στην Σαγκάη, στην Κίνα, τον Μάιο του 2019. Lam Yik Fei / The New York Times
--------------------------------------------------------------------

ΠΩΣ ΝΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΤΕΙ Η ΦΑΣΗ ΙΙ

Με τόσο πολλά να διακυβεύονται, η συμφωνία της Φάσης Ι μεταξύ των δύο χωρών είναι πράγματι ένα ευπρόσδεκτο, αν και μετριοπαθές, βήμα προς την σωστή κατεύθυνση. Αλλά οι δασμοί και οι άλλοι εμπορικοί περιορισμοί επιμένουν, και συνεχίζουν να προκαλούν σοβαρές ζημίες και στις δύο οικονομίες. Με τις διαπραγματεύσεις της Φάσης ΙΙ ενόψει, ένα μεγάλο χάσμα εξακολουθεί να χωρίζει τις δύο πλευρές σε σημαντικά ζητήματα, και η προοπτική σοβαρού συμβιβασμού παραμένει μακρινή.

Καμιά πλευρά δεν παρείχε συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το τι επιθυμεί να επιτύχει στον επόμενο γύρο διαπραγματεύσεων. Αλλά οι κύριοι στόχοι της Κίνας είναι σαφείς. Το Πεκίνο ζητά από την Ουάσινγκτον να αφαιρέσει όλους τους δασμούς που επιβλήθηκαν από τότε που άρχισε ο εμπορικός πόλεμος και θα είναι έτοιμη να ανταποδώσει σε είδος. Θέλει τις Ηνωμένες Πολιτείες να εγκαταλείψουν τις κυρώσεις τους σε κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας όπως η Huawei, και να χαλαρώσουν τους περιορισμούς στις κινεζικές επενδύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.