Το διογκούμενο κράτος παρακολουθήσεων της Ινδίας

Οι υποστηρικτές αυτών των μέτρων ισχυρίζονται ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών μπορούν να εκτελούν τις εργασίες τους πολύ πιο αποτελεσματικά εάν η επιτήρηση είναι συγκεντρωμένη και αυτοματοποιημένη παρά περισσότερο διάσπαρτη, ομοσπονδοποιημένη και χειρωνακτική. Αλλά η επέκταση των βάσεων δεδομένων επιτήρησης και η συγκέντρωση των πληροφοριών θέτουν πραγματικούς κινδύνους. Συγκεκριμένα, η διανομή πληροφοριών σχετικά με άτομα σε διαφορετικές βάσεις δεδομένων καθιστά δυνατή την δημιουργία προφίλ, του είδος της συνολική προβολής της ζωής των ανθρώπων, κάτι που δημιουργεί την δυνατότητα τεράστιας κατάχρησης από κρατικούς και μη κρατικούς οργανισμούς. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα έμφορτο ζήτημα στην Ινδία, όπου στο παρελθόν κακοήθεις δρώντες χρησιμοποίησαν καταλόγους ψηφοφόρων και άλλες πηγές πληροφοριών για την ταυτότητα, για να στοχεύσουν [10] άτομα και κοινότητες κατά τις περιόδους κοινοτικών ταραχών και βίας.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΟΥ AADHAAR

Η πιο διαδεδομένη μορφή κρατικής επιτήρησης στην Ινδία δεν έχει τη μορφή μιας μυστικής βάσης δεδομένων αλλά μιας κάρτας. Μια κυβέρνηση του Κόμματος του Κογκρέσου ξεκίνησε το πρόγραμμα Aadhaar το 2009 με τον επιδιωκόμενο στόχο να δώσει σε κάθε Ινδό μια σαφή και σταθερή μορφή αναγνώρισης -πολλοί Ινδοί στερούνται επίσημα έγγραφα όπως τα πιστοποιητικά γέννησης, και επομένως αγωνίζονται για πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες ή παροχές κοινωνικής πρόνοιας. Πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι τώρα εγγεγραμμένοι στο Aadhaar, καθιστώντας το, το μεγαλύτερο βιομετρικό σύστημα αναγνώρισης στον κόσμο. Από τότε που εφαρμόστηκε, οι επόμενες κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Modi, έχουν επεκτείνει την εφαρμογή του. Αν και οι αρχές χαρακτήρισαν το Aadhaar ως μέσο για την καλύτερη παροχή δημόσιων υπηρεσιών, το σύστημα είχε άλλες, πιο επικίνδυνες χρήσεις. Μιλώντας πριν από μια δεκαετία, ο πρώην αξιωματικός πληροφοριών (και σημερινός Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας) Ajit Doval [11] αποκάλυψε ότι το Aadhaar «προοριζόταν να αποβάλει αλλοδαπούς και μη εξουσιοδοτημένους ανθρώπους». Η κυβέρνηση Modi προσπάθησε να καταστήσει υποχρεωτική την εγγραφή στο Aadhaar για τραπεζικές συναλλαγές και συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας, αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε [12] αυτές τις προϋποθέσεις το 2018. Παρόλα αυτά, το Aadhaar εξακολουθεί να είναι απαραίτητο για την πληρωμή φόρου εισοδήματος και την παροχή κοινωνικής πρόνοιας.

Οι δημιουργοί του Aadhaar επέλεξαν μια κεντρική βάση δεδομένων -σε αντίθεση με μια πιο κατακερματισμένη, ομοσπονδιακή μορφή που θα καθιστούσε [13] δυσκολότερη την ευρεία παρακολούθηση και την δημιουργία προφίλ- και ανέπτυξαν ολόκληρο το πρόγραμμα χωρίς συνοδευτική νομοθεσία προκειμένου να παρακάμψουν τις προκλήσεις˙ σε μια συνέντευξη στο Forbes το 2013, ο ιδρυτής του Aadhaar, ο επιχειρηματίας Nandan Nilekani που έγινε πολιτικός, πρότεινε [14] ότι εάν η κυβέρνηση υλοποιούσε γρήγορα το Aadhaar, η αντίθεση στο σύστημα θα ήταν αδύνατο να εδραιωθεί. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τελικά το 2016 έναν νόμο [15] που επιβάλλει κυρώσεις στο Aadhaar (πέντε χρόνια μετά την έναρξη των εγγραφών). Μια μεγάλη ομάδα δικηγόρων -στην οποία ήμουν μέλος μετά το 2016- αμφισβήτησε την συνταγματική ισχύ του Aadhaar, αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε [16] το πρόγραμμα το 2018 στην βάση του ότι όσοι αισθάνονταν ότι τα δεδομένα τους είχαν συλλεγεί λανθασμένα θα μπορούσαν πάντα να «επιλέξουν την έξοδο» (“opt-out”) από το σύστημα. (Το σκεπτικό του δικαστηρίου δεν είχε λογική, επειδή η εγγραφή στο Aadhaar είχε ήδη γίνει υποχρεωτική για την πρόσβαση στις επιδοτήσεις και για την πληρωμή του φόρου εισοδήματος). Το Ανώτατο Δικαστήριο όντως κατήργησε μια διάταξη του νόμου του 2016 που επέτρεπε στις ιδιωτικές εταιρείες να χρησιμοποιούν την βάση δεδομένων του Aadhaar, αλλά λίγους μήνες αργότερα, το Κοινοβούλιο επανέφερε την διάταξη αυτή σχεδόν με τον ίδιο τρόπο (μια διαρρεύσασα συζήτηση στις αρχές του 2019 μεταξύ των λόμπι βιομηχανίας και ενός αξιωματούχου που εργάστηκε στο πρόγραμμα Aadhaar υπονοούσε [17] ότι οι ιδιωτικές εταιρείες προσπαθούσαν να πείσουν την κυβέρνηση να επανεξετάσει την απόφαση του δικαστηρίου και να επιτρέψει στον ιδιωτικό τομέα να έχει πρόσβαση στη βάση δεδομένων).

Οι απειλές που το Aadhaar θέτει στα ατομικά δικαιώματα είναι τεράστιες. Ήδη οι Αρχές ισχυρίστηκαν ότι χρησιμοποίησαν τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν μέσω του Aadhaar για την παράνομη εκκαθάριση καταλόγων ψηφοφόρων [18] σε ορισμένα κρατίδια. Μια άλλη απειλή πηγάζει από το αμφισβητούμενο Εθνικό Μητρώο Πολιτών, μια διαδικασία καταλογογράφησης που αποσκοπεί στον εντοπισμό παράνομων μεταναστών στο συνοριακό κράτος Ασσάμ η οποία ταξινόμησε πάνω από τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους που φέρεται ότι ζούσαν παράνομα στην Ινδία. Η κυβέρνηση μπορεί να συγχρονίσει τις βιογραφικές πληροφορίες αυτών των «μη πολιτών» με την βάση δεδομένων του Aadhaar για να διασφαλίσει ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε παροχές κοινωνικής πρόνοιας οπουδήποτε στην χώρα. Επομένως, οι Αρχές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το Aadhaar ως μια μορφή εισαγωγής ανθρώπων σε «μαύρη λίστα» και «λευκή λίστα» -μια ανησυχητική πιθανότητα που οι δικηγόροι έθεσαν ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις ακροάσεις του 2018, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Εξουσιοδοτημένη να απενεργοποιεί μονομερώς το Aadhaar του κάθε ατόμου, η κυβέρνηση έχει την εξουσία να καθιστά αυτό το πρόσωπο «πολιτικά νεκρό» ή ανίκανο να λειτουργήσει μέσα στην κοινωνία.