Η αδυναμία του αυταρχικού | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η αδυναμία του αυταρχικού

Οι αρπαγές της εξουσίας από τον Πούτιν και τον Xi ίσως προμηνύουν καλά για το μέλλον της δημοκρατίας

Το μονοκομματικό κράτος της Κίνας, μέχρι πρόσφατα, φαινόταν να προσφέρει μια τέτοια αντίπαλη ιδεολογία. Το Πεκίνο φάνηκε να έχει αναπτύξει ένα σύστημα [20], στο οποίο τα όρια των θητειών γίνονταν σεβαστά και ένας κύκλος ελίτ θα μπορούσε να επιδιώξει το εθνικό συμφέρον με τρόπο που να συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της καπιταλιστικής ευελιξίας με αυταρχικό συγκεντρωτισμό. Αντί για ανταγωνιστικές ομάδες που θα εναλλάσσονται στην εξουσία, ένα μοναδικό σώμα θα αντιπροσωπεύει την βούληση του λαού. Με αυτόν τον τρόπο, υποσχέθηκε να αποφύγει το αδιέξοδο της πολυκομματικής δημοκρατίας, να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης, και να διασφαλίσει την κυριαρχία της χώρας ενάντια στις διεισδύσεις της υπό την ηγεσία των ΗΠΑ παγκόσμιας τάξης.

Οι προσωποπαγείς ηγέτες μπορούν να δώσουν τις ίδιες υποσχέσεις με τα προεξάρχοντα κυβερνώντα κόμματα. Αλλά οι υποσχέσεις των προσωποπαγών ηγετών υποστηρίζονται από την δύναμη του χαρίσματός τους και των προσωπικών τους πιστών, όχι από θεσμικούς μηχανισμούς. Ως αποτέλεσμα, η ικανότητά τους να κυβερνούν είναι πιο περιορισμένη από ό, τι φαίνεται. Πιο προβληματικά, η ισχύς των διακηρύξεών τους εξαρτάται από τις συλλογικές εκτιμήσεις για το πόσο καιρό θα παραμείνουν στην εξουσία. Καθεστώτα που όταν δεν αμφισβητούνται φαίνονται σταθερά και ιδιαίτερα αποδοτικά, αρχίζουν να φαίνονται εύθραυστα και κούφια μόλις απειλούνται.

Μια πρόσφατη υπεράσπιση [21] του επιχειρήματος του Francis Fukuyama σχετικά με το τέλος της ιστορίας σημείωσε ότι ο κεντρικός ισχυρισμός του -ότι «δεν υπάρχει κανένας πιθανός ιδεολογικός αντίπαλος για την φιλελεύθερη δημοκρατία» - παραμένει αληθής και σήμερα. Η Κίνα, η Ρωσία, το Ισλαμικό Κράτος (ή ISIS), ο εθνικισμός: Κανείς δεν προσφέρει ένα «ολοκληρωμένο σύνολο πολιτικών και οικονομικών ιδεών που να μπορούν να σταθούν ως ανταγωνιστικές της φιλελεύθερης δημοκρατίας με καθολικά ιδανικά και παγκόσμια ελκυστικότητα». Παρόλο που το μονοκομματικό κράτος, υποβοηθούμενο από την κατανομή της εξουσίας και την θεσμοποιημένη διαδοχή, θα μπορούσε να γίνει αυτός ο αντίπαλος, τούτο φαίνεται τώρα όλο και πιο απίθανο.

Αυτός δεν είναι λόγος για να είμαστε αισιόδοξοι σχετικά με την άνοδο των αυταρχικών. Η κίνηση προς τον περσοναλισμό μπορεί να είναι αυτοκαταστροφική μακροπρόθεσμα, αλλά, όπως είπε ο John Maynard Keynes, μακροπρόθεσμα θα είμαστε όλοι νεκροί. Τα προσωποπαγή καθεστώτα ξεκινούν περισσότερους πολέμους [22] και κάνουν την ζωή μίζερη για τον λαό τους [23]. Ούτε τα προσωποπαγή καθεστώτα είναι ανίκανα για προσαρμογή: Τόσο η Κίνα όσο και η Σοβιετική Ένωση υποβλήθηκαν σε περιόδους έντονου περσοναλισμού [3] (υπό τον Μάο και τον Στάλιν) αλλά κατάφεραν να ανακάμψουν και να επανέλθουν στην μονοκομματική κυριαρχία.

Ωστόσο, ακόμη και σε μια εποχή εκτεταμένης απογοήτευσης με την δημοκρατία, δεν έχει ακόμη προκύψει μια καθολικά ελκυστική εναλλακτική λύση. Η στροφή προς τον περσοναλισμό, με όλα τα δυνητικά προβλήματα που θέτει, μόνο ενισχύει αυτή την πραγματικότητα. Οι αυταρχικοί μπορεί να γίνονται ισχυρότεροι, αλλά η ιδεολογία που χρησιμοποιείται για να στηρίξει την διακυβέρνησή τους, όχι.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2020-03-23/weakness-strongman