Οι πανδημίες προωθούν την ειρήνη;

Ακόμη και η Κίνα, η οποία επιβράδυνε την εξάπλωση της ασθένειας και ξεκίνησε να ανοίγει εκ νέου την οικονομία της, θα είναι πληγωμένη στα επόμενα χρόνια. Δέχθηκε ένα τεράστιο χτύπημα στο ΑΕΠ της το πρώτο τρίμηνο του 2020, το οποίο τερμάτισε 40 χρόνια σταθερής ανάπτυξης. Και οι εμπορικοί της εταίροι, έχοντας καεί από την εξάρτησή τους από την Κίνα για μεγάλο μέρος του εξοπλισμού που απαιτείται για την καταπολέμηση του COVID-19, σίγουρα θα μειώσουν τις εισαγωγές τους. Μια εξαγωγικά εξαρτώμενη Κίνα θα πρέπει να βασίζεται περισσότερο στην εγχώρια αγορά της, κάτι που προσπαθεί εδώ και χρόνια με περιορισμένη επιτυχία. Δεν είναι λοιπόν περίεργο το γεγονός ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει [3] βραδύτερη ανάπτυξη στην Κίνα φέτος από ό, τι οποιαδήποτε άλλη στιγμή από την δεκαετία του 1970.

Ακόμη και αφότου ένα εμβόλιο αναπτυχθεί και διατεθεί ευρέως, τα οικονομικά προβλήματα ενδέχεται να παραμείνουν για χρόνια. Τα κράτη θα βγουν από αυτήν την κρίση με τεράστια χρέη. Θα περάσουν χρόνια πληρώνοντας για τα πακέτα διάσωσης και τόνωσης [της οικονομίας] που χρησιμοποίησαν για να προστατεύσουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις τους από τις οικονομικές συνέπειες της κοινωνικής αποστασιοποίησης (social distancing). Τα στραγγισμένα ταμεία θα τους δώσουν έναν ακόμη λόγο να είναι απαισιόδοξοι σχετικά με την στρατιωτική τους ισχύ.

ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΛΙΓΟΤΕΡΕΣ ΠΡΟΣΤΡΙΒΕΣ

Πόσο καιρό είναι πιθανό να διαρκέσει η ειρηνική επίδραση της απαισιοδοξίας; Εάν ένα εμβόλιο αναπτυχθεί γρήγορα, επιτρέποντας μια σχετικά γρήγορη οικονομική ανάκαμψη, η διάθεση αυτή μπορεί να αποδειχθεί βραχύβια. Αλλά είναι εξίσου πιθανό ότι η κρίση του κορωνοϊού θα διαρκέσει αρκετά για να αλλάξει τον κόσμο με σημαντικούς τρόπους, μερικοί από τους οποίους πιθανώς θα μειώσουν την όρεξη για σύγκρουση για κάποιο χρονικό διάστημα -ίσως έως πέντε ή δέκα χρόνια. Σε τελική ανάλυση, ο κόσμος βιώνει τόσο τη μεγαλύτερη πανδημία όσο και τη μεγαλύτερη οικονομική ύφεση σε έναν αιώνα.

Οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν έχουν καλυφθεί με δόξα διαχειριζόμενες την πανδημία, και ακόμη και οι πιο αυταρχικές ανησυχούν για την λαϊκή υποστήριξη. Κατά τα επόμενα χρόνια, οι άνθρωποι θα θέλουν αποδείξεις ότι οι κυβερνήσεις τους εργάζονται για να τους προστατεύσουν από ασθένειες και από την οικονομικές αποδιάρθρωση. Οι πολίτες θα βλέπουν τον εαυτό τους ως εξαρτώμενο από το κράτος, και θα έχουν λιγότερη διάθεση να υποστηρίξουν περιπέτειες στο εξωτερικό.

Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις πιθανότατα θα προσπαθήσουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από εισαγωγές κρίσιμων υλικών, έχοντας παρακολουθήσει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού να καταρρέουν κατά την διάρκεια της πανδημίας. Το αποτέλεσμα πιθανότατα θα είναι το μειωμένο εμπόριο, κάτι που οι φιλελεύθεροι διεθνιστές βλέπουν ως κακό. Όμως, τα τελευταία πέντε χρόνια περίπου, το εμπόριο δεν βοήθησε στην βελτίωση των σχέσεων μεταξύ κρατών αλλά μάλλον πυροδότησε την δυσαρέσκεια. Λιγότερο εμπόριο θα μπορούσε να σημαίνει λιγότερες προστριβές μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, μειώνοντας έτσι την ένταση των αντιπαλοτήτων τους.

Στο κινεζικό γενικότερο πλαίσιο, το λιγότερο διεθνές εμπόριο θα μπορούσε να έχει θετικές αλυσιδωτές επιπτώσεις. Επικεντρωμένο στην ανάπτυξη της εγχώριας οικονομίας και επιβαρυμένο από μεγάλους λογαριασμούς λόγω της καταπολέμησης του ιού, το Πεκίνο θα μπορούσε να αναγκαστεί να αναβάλει την Πρωτοβουλία Ζώνη και Οδός (Belt and Road Initiative), ένα φιλόδοξο εμπορικό και επενδυτικό σχέδιο που έχει εκνευρίσει τα κατεστημένα της εξωτερικής πολιτικής των μεγάλων και μεσαίων δυνάμεων. Η αναβολή της BRI θα καταπραΰνει τους φόβους εκείνων που την βλέπουν ως ένα εργαλείο για κινεζική παγκόσμια κυριαρχία.

Οι διακρατικοί πόλεμοι έχουν γίνει σχετικά σπάνιοι μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σοβιετική Ένωση ενεπλάκησαν σε έναν Ψυχρό Πόλεμο τεσσάρων δεκαετιών, ο οποίος περιελάμβανε μια έντονη κούρσα πυρηνικών και συμβατικών εξοπλισμών, αλλά δεν πολέμησαν ποτέ ο ένας τον άλλον άμεσα, ακόμη και με συμβατικά όπλα. Οι θεωρητικοί συζητούν τους λόγους [που βρίσκονται] πίσω από την συνεχιζόμενη σπανιότητα των συγκρούσεων μεταξύ μεγάλων δυνάμεων. Τείνω να πιστεύω ότι ο κίνδυνος κλιμάκωσης προς μια πυρηνική αντιπαράθεση είναι απλώς πολύ μεγάλος. Η [ασθένεια] COVID-19 δεν κάνει τίποτα για να μετριάσει αυτούς τους κινδύνους για τους παγκόσμιους ηγέτες -και κάνει ιδιαιτέρως πολλά για να τροφοδοτήσει την λογική απαισιοδοξία τους για την πιθανή έκβαση ακόμη και ενός συμβατικού πολέμου.

Copyright © 2020 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.realcleardefense.com/articles/2020/04/15/the_plas_exploitati...
[2] https://www.cnn.com/2020/04/07/asia/coronavirus-china-us-military-south-...
[3] https://www.youtube.com/watch?v=Oz56lV17s9o

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2020-04-23/do-pandemics-pr...