Η στρατηγική της Σουηδίας για τον κορωνοϊό δεν πρέπει να γίνει παγκόσμια | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η στρατηγική της Σουηδίας για τον κορωνοϊό δεν πρέπει να γίνει παγκόσμια

Αλλά πτυχές της αξίζει να μελετηθούν
Περίληψη: 

Παρά τις επίσημες διακηρύξεις, δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι η Σουηδία διαθέτει σήμερα ένα ιδιαίτερα ευρύ επίπεδο ανοσίας του πληθυσμού.

Ο JOSH MICHAUD είναι αναπληρωτής διευθυντής για την Παγκόσμια Πολιτική Υγείας στο Kaiser Family Foundation και επίκουρος καθηγητής στην Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.

Καμία χώρα δεν έχει επαινεθεί και επικριθεί ταυτόχρονα όσο η Σουηδία για την αντίδρασή της στον νέο κορωνοϊό. Κάθε μέρα φέρνει μια νέα συζήτηση, εν πολλοίς ζωηρή, για τα πλεονεκτήματα του σουηδικού μοντέλου. Σε γενικές γραμμές, οι απόψεις εμπίπτουν σε ένα από τα δύο στρατόπεδα: Εκείνοι που λένε ότι η χώρα έχει βρει έναν μοναδικά αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της πανδημίας (όπως υποστηρίζουν οι Nils Karlson, Charlotta Stern και Daniel B. Klein [1] σε αυτό το περιοδικό) και εκείνοι που λένε βρήκε έναν μοναδικά απερίσκεπτο [2] τρόπο που θέτει σε κίνδυνο [3] την υγεία των ανθρώπων της. Σε αυτό που συμφωνούν και οι δύο πλευρές είναι ότι η σουηδική εμπειρία περιέχει διδάγματα για άλλους, είτε ως πρότυπο που πρέπει να μιμηθούν είτε ως μια προειδοποιητική ιστορία. Στο τέλος της ημέρας, ωστόσο, τα δύο στρατόπεδα μιλάνε κυρίως για διαφορετικά πράγματα.

22052020-1.jpg

Άνθρωποι κάθονται κοντά σε ένα πάρκο στο Nytorget, στην Σουηδία, τον Απρίλιο του 2020. Ake Ericson / Redux
------------------------------------------------------------------

Ενώ υπάρχει κάποια συζήτηση σχετικά με το τι είναι πραγματικά το «σουηδικό μοντέλο», πολλοί θα συμφωνούσαν ότι υπάρχουν δύο βασικές διαφορές μεταξύ της αντίδρασης αυτής της χώρας και των αντιδράσεων άλλων Δυτικών χωρών. Η μια είναι ότι η σουηδική κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μια εξαιρετικά φιλελεύθερη [στμ: με την έννοια ότι αφήνεται στους πολίτες να αποφασίσουν πώς πρέπει να αντιδράσουν ο καθένας ξεχωριστά] προσέγγιση για την διαχείριση της πανδημίας -μια προσέγγιση από την οποία άλλες χώρες θα μπορούσαν να μάθουν καθώς προετοιμάζονται για μια μακρά και δύσκολη πορεία. Το άλλο χαρακτηριστικό που διακρίνει την αντίδραση της Σουηδίας είναι ο αδήλωτος αλλά ευρέως αναγνωρισμένος στόχος της επίτευξης ανοσίας αγέλης. Εδώ, άλλες κυβερνήσεις θα έκαναν καλά να προσέξουν τα προειδοποιητικά σημάδια και να είναι επιφυλακτικές στο να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Σουηδίας.

ΕΝΑ ΕΛΑΦΡΥΤΕΡΟ ΑΓΓΙΓΜΑ

Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες επέβαλαν lockdown και άλλα καταναγκαστικά μέτρα για να επιβραδύνουν την εξάπλωση του ιού -αλλά όχι η Σουηδία. Αντί να επιβάλει υποχρεωτικούς περιορισμούς στην κοινωνική ή την οικονομική δραστηριότητα, η σουηδική κυβέρνηση ανέθεσε την ευθύνη για τη μείωση του κινδύνου στα άτομα και τις επιχειρήσεις. Η κυβέρνηση δημοσίευσε οδηγίες και συστάσεις [4] σχετικά με το πώς τα άτομα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην εξομάλυνση της καμπύλης με το πλύσιμο των χεριών, την φυσική απόσταση, και την αποφυγή μη απαραίτητων μετακινήσεων. Ωστόσο, δεν απείλησε με κυρώσεις ή φυλάκιση εάν δεν τηρηθούν οι προτάσεις της. Δεν υπήρχαν διαταγές «καλυφθείτε στο σπίτι σας» και καμιά ανάγκη να καθοριστεί ποιοι εργαζόμενοι ήταν «απαραίτητοι» και ποιοι «μη απαραίτητοι». Τα παιδιά παρέμειναν στα σχολεία (αν και τα πανεπιστήμια έκλεισαν) και οι άνθρωποι συνέχισαν να συγκεντρώνονται σε εστιατόρια, πάρκα και άλλους δημόσιους χώρους.

Ακόμα και χωρίς σοβαρές απειλές από την κυβέρνηση, οι άνθρωποι στην Σουηδία ακολούθησαν ως επί το πλείστον τις συστάσεις και άλλαξαν την συμπεριφορά τους. Τα αρχεία της Google για την κινητικότητα [5] δείχνουν ότι οι άνθρωποι στην ύπαιθρο που περιβάλλει την πρωτεύουσα, Στοκχόλμη, έχουν μειώσει τις επισκέψεις τους σε καταστήματα λιανικής και ψυχαγωγίας κατά 20% έως 40% και την χρήση της δημόσιας συγκοινωνίας κατά 30% έως 40% στην διάρκεια της πανδημίας, περίπου ισοδύναμη με τις μειώσεις που παρατηρούνται στις γειτονικές χώρες. Η κυβέρνηση βλέπει αυτήν την πιο χαλαρή, λιγότερο καταναγκαστική πολιτική ως πιο συνετή και ανθεκτική, επειδή οι Σουηδοί έχουν αποφύγει σε μεγάλο βαθμό την κόπωση και το άγχος που υπέστησαν οι πολίτες άλλων εθνών υπό το lockdown. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Σουηδών υποστηρίζει την διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνησή τους μέχρι στιγμής, και εκφράζουν την εκτίμησή τους για το ότι μπορούν να διατηρήσουν κάποια ομαλότητα στην ζωή τους.

Αντίθετα, εκείνοι που έχουν υποστεί μακρές περιόδους lockdown σε άλλες χώρες αντιμετωπίζουν ένα αυξανόμενο κοινωνικό και συναισθηματικό κόστος. Η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά που προκύπτουν από τα μέτρα αποστασιοποίησης μπορούν να επιδεινώσουν θέματα ψυχικής υγείας [6]. Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση [7] σε Αμερικανούς ενήλικες από το Kaiser Family Foundation, το 45% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι η ψυχική υγεία τους είχε υποφέρει από το άγχος που σχετίζεται με την πανδημία. Σε χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες [8] και το Ηνωμένο Βασίλειο [9], πολλοί αναγνωρίζουν την ανάγκη της κοινωνικής αποστασιοποίησης αλλά εκφράζουν επίσης αυξανόμενη κόπωση με τους περιορισμούς. Οι πολιτικές που βοηθούν στην ανακούφιση αυτών των πιέσεων χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την δημόσια υγεία αξίζουν σοβαρού προβληματισμού.

Ένας τρόπος με τον οποίο ορισμένες χώρες που βρίσκονται σε lockdown μπορούν να ακολουθήσουν με ασφάλεια το παράδειγμα της Σουηδίας είναι να επιτρέψουν στους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε [10] δημόσια πάρκα και άλλους ανοιχτούς χώρους. Οι Σουηδοί απολαμβάνουν επίσης υπαίθρια καθίσματα σε εστιατόρια, με επαρκή φυσική απόσταση -μια άλλη δραστηριότητα χαμηλού κινδύνου που μπορεί να αναπαραχθεί υπεύθυνα. Συνολικά, υπάρχει μια αυξανόμενη συναίνεση ότι διαφορετικά περιβάλλοντα [11] έχουν διαφορετικά προφίλ κινδύνου για τη μετάδοση του κορωνοϊού, οπότε μέρη που δεν βρίσκονται στη μέση μιας ανεξέλεγκτης επιδημίας μπορούν να εξετάσουν με ασφάλεια μια πιο ευέλικτη προσέγγιση [12] –μια προσέγγιση που να χαλαρώνει τους περιορισμούς ενώ ενθαρρύνει τις υγιεινές συμπεριφορές όπως η χρήση μάσκας ή ασπίδων προσώπου δημοσίως.