Η απουσία καινοτομίας στην ελληνική αμυντική βιομηχανία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η απουσία καινοτομίας στην ελληνική αμυντική βιομηχανία

Πώς οι πελατειακές πρακτικές του ελληνικού κράτους υπονομεύουν την βιωσιμότητά του

Σχεδόν διακόσια χρόνια μετά, ελάχιστα έχουν αλλάξει οι δομές και αξίες στο νεοελληνικό κράτος. Ο κρατισμός παραμένει η κυρίαρχη πολιτική, ιδεολογία και πρακτική. Αφού πέρασε από χονδροειδείς μονοπωλιακές πρακτικές όπως το μονοπώλιο στο αλάτι, τα σπίρτα, την ζάχαρη, το πετρέλαιο, το οινόπνευμα και τον καπνό, σήμερα κρατά πιο ευαίσθητους μονοπωλιακούς στόχους όπως η ανώτατη παιδεία, μάλιστα, με συνταγματική απαγόρευση των ιδιωτικών πανεπιστημίων.

-Δύο λεπτά του ευρώ οφειλή προς το κράτος αρκούν για να μην εκδοθεί φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα σε ιδιωτική εταιρεία προκειμένου να συμμετάσχει σε διαγωνισμό του Δημοσίου ή να εισπράξει χρήματα από το Δημόσιο. Την ίδια στιγμή παραβιάζεται το Σύνταγμα και η Βουλή των Ελλήνων νομοθετεί ώστε οι κρατικές εταιρείες να λαμβάνουν φορολογικές και ασφαλιστικές ενημερότητες παρά την οφειλή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

-Η παρακράτηση εσόδων ιδιωτικών εταιρειών από το Δημόσιο λόγω οφειλών είναι το καθεστώς, ενώ με νομοθετική ρύθμιση κρατικές εταιρείες εισπράττουν το 80% ή και όλο το ποσό.

-Πέλεκυς βαρύς αν δεν καταβληθούν φόροι και ασφαλιστικές εισφορές από ιδιωτική εταιρεία, καθώς είναι ποινικό αδίκημα, αλλά συσσώρευση χρεών στις κρατικές εταιρείες αδιαφορώντας για τις συνέπειες αφού σύντομα κεφαλαιοποιούνται τα χρέη, δηλαδή πληρώνονται από τους φορολογούμενους.

-Διαρκείς προσλήψεις προσωπικού με κριτήρια όχι τις πραγματικές ανάγκες των κρατικών εταιρειών και την αξιοκρατία αλλά τις προεκλογικές ανάγκες των τοπικών υποψηφίων βουλευτών. Διοικήσεις προερχόμενες από αποστράτους των Ενόπλων Δυνάμεων την εντιμότητα των οποίων δεν την κρίνω, πλην όμως την ικανότητα να διαβάζουν και αναλύουν το ισολογισμό μιας Ανωνύμου Εταιρείας την αμφισβητώ σφόδρα.

-Διαγωνισμοί με διαστημικές απαιτήσεις για τις ιδιωτικές εταιρείες, αλλά απευθείας αναθέσεις έναντι οιουδήποτε κόστους στις κρατικές, με βασικό μοχλό πίεσης τον έντιμο, νουνεχή και κυρίως παντελώς ανεξάρτητο από τα κόμματα συνδικαλισμό.

-Βαρύτατες ρήτρες υπερημερίας για καθυστέρηση παραδόσεων ιδιωτικών εταιρειών, αλλά πλήρης ατιμωρησία για τις κρατικές.

-Πλήρης απαρέσκεια στην εφαρμογή των νόμων από τον κρατικό μηχανισμό και βιομηχανία ερμηνειών των Νόμων κατά το δοκούν του εκάστοτε «χειριστή» θεμάτων. Πολυνομία που επιτρέπει τις «ερμηνείες», τη διαπλοκή και την διαφθορά.

Χαρακτηριστικά το Υπουργείο Άμυνας προμηθεύεται μεμονωμένα ανταλλακτικά πτητικών του μέσων και υπηρεσίες με τον Ν.4412/16 αλλά όταν χρειάζεται μόνιμο ανάδοχο παροχής ανταλλακτικών για το ίδιο αντικείμενο, δηλαδή, διεξάγει διαγωνισμό με τον Ν.3978/11 γιατί δεν έχει βρει τον χρόνο και τα μέσα να προσαρμοστεί ακόμη η γενική Διεύθυνση Αμυντικού Εξοπλισμού και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ).

Η συντριπτική πλειοψηφία των διαγωνισμών δεν τελεσφορεί λόγω της πολυνομίας και εξωγήινων προδιαγραφών που δεν πληροί κανείς, αλλά επιτρέπουν στον κάθε συγγραφέα να επαίρεται ότι έκανε το καθήκον του έναντι της πατρίδος. Το καθήκον αυτό έχει οδηγήσει σε τραγικά χαμηλές διαθεσιμότητες όλων των μέσων των Ενόπλων Δυνάμεων, πράγμα που αφήνει παγερά αδιάφορους τους κρατικούς λειτουργούς. Κυριαρχεί η κατάπτυστη λογική ότι «δεν κάνω τίποτα για να μην πάω φυλακή», αγνοώντας επιδεικτικά ότι στην φυλακή πηγαίνουν οι παρανομούντες και όχι αυτοί που κάνουν την δουλειά τους. Άλλοι κρατικοί λειτουργοί έχουν πιο στρατηγική προσέγγιση η οποία εκφράζεται μέσα από το ρητό: «Σιγά μην κάνω τον τάδε μάγκα», προτιμώντας να βλέπουν πτητικά ή άλλα μέσα να σαπίζουν χρόνια στο έδαφος. Ή ακόμη πιο κατάπτυστη λογική και σε ηγετικά κλιμάκια ότι «εγώ έδωσα τα αεροπλάνα στην Χ κρατική εταιρεία για συντήρηση και αμαρτίαν ουκ έχω!». Τα αποτελέσματα γνωστά: Σοβαρές εργασίες που ιδιωτική εταιρεία εκτελεί σε 4 με 6 μήνες χρειάζονται 4 με 6 χρόνια σε κρατικές εταιρείες και συνήθως με υπερδιπλάσιο κόστος.
Από κοντά και η Δικαιοσύνη. Δέκα με δεκαπέντε έτη για την απονομή δικαιοσύνης! Ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης είναι συστατικό στοιχείο της ίδιας της έννοιας της δικαιοσύνης. Η δικαιοσύνη που δεν απονέμεται σε εύλογο χρονικό διάστημα δεν είναι δικαιοσύνη αλλά εκδίκηση ή ατιμωρησία.

04062020-2.jpg

Το καινοτόμο μη-επανδρωμένο αεροσκάφος (UAS), DELAER RX-3, που σχεδίασε και κατασκεύασε το Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ. Φωτογραφία, Αλίκη Γιαννικοπούλου για λογαριασμό του περιοδικού Πτήση & Διάστημα.
-------------------------------------------------------------------------

Από την άλλη πλευρά οι λεγόμενες ιδιωτικές εταιρείες αμυντικού χαρακτήρα, όσες και αν ήταν και όσες έχουν απομείνει, έχουν προσαρμοσθεί άψογα στον κρατισμό. Κρατική και ιδιωτική αμυντική βιομηχανία παραμένουν κρατικοδίαιτες, εσωστρεφείς και προσκολλημένες σε πρακτικές του παρελθόντος. Η κρατική «επιβιώνει» με απευθείας αναθέσεις έργων και «γκρίζα» χρηματοδότηση, και η ιδιωτική -όση δεν έχει κλείσει και δεν έχει εμπλοκές με την δικαιοσύνη- με προγράμματα «ουρές» του παρελθόντος. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ιδιωτικών εταιρειών είναι μικρού μεγέθους και λειτουργούσαν παρασιτικά δίπλα στις «μεγάλες» αντλώντας έργο κυρίως ως υποκατασκευαστές των «μεγάλων», εκλιπαρώντας μέρος της πίτας με μόνο στόχο την επιβίωση. Δημιουργούν μύθους και κολακεύουν τις κρατικές εταιρείες με πομφόλυγες του τύπου «η Χ κρατική εταιρεία, με σχεδόν δύο δισεκατομμύρια αρνητική θέση, θα πρέπει να λειτουργεί ως εθνικός πρωταθλητής», μπερδεύοντας τον πρωταθλητή με τον… εκδότη για να το πω ευγενικά.