Η Κίνα έχει σχέδια για την δημοκρατία στη Νοτιοανατολική Ασία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Κίνα έχει σχέδια για την δημοκρατία στη Νοτιοανατολική Ασία

Η βάση στην Καμπότζη είναι μόνο η αρχή
Περίληψη: 

Μια κινεζική στρατιωτική παρουσία στην ακτή της Καμπότζης θα επέκτεινε σημαντικά την ικανότητα της Κίνας να προβάλλει ισχύ στην περιοχή, και υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία που δείχνουν ότι η Κίνα επιδιώκει κρυφά αυτόν τον στρατηγικό στόχο, μέσω έργων διπλής χρήσης.

Ο SAM RAINSY είναι ο προσωρινός ηγέτης του Εθνικού Κόμματος Διάσωσης της Καμπότζης.

Τον Ιανουάριο του 2019, ο Dan Coats, τότε διευθυντής εθνικών πληροφοριών των ΗΠΑ, προειδοποίησε [1] την Επιτροπή Πληροφοριών της Γερουσίας ότι η «διολίσθηση της Καμπότζης προς τον αυταρχισμό» θα μπορούσε να επιτρέψει στην Κίνα να δημιουργήσει στρατιωτική παρουσία στην χώρα. Μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε σοβαρή απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα και την πολιτική ανεξαρτησία πολλών εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Μια ένοπλη κινεζική παρουσία στο έδαφος της Καμπότζης θα παραβίαζε το σύνταγμα της Καμπότζης, καθώς και τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Παρισιού του 1991 που τερμάτισαν τον μακρό εμφύλιο πόλεμό της. Βεβαίως, το Πεκίνο είναι η μεγαλύτερη πηγή βοήθειας, πιστώσεων και επενδύσεων της Καμπότζης και το διεφθαρμένο, αυταρχικό καθεστώς του Καμποτζιανού πρωθυπουργού, Hun Sen, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην κινεζική προστασία. Όμως, το να επιτραπούν τα κινέζικα στρατεύματα στην Καμπότζη είναι μια πολιτική «κόκκινη γραμμή» που δεν μπορεί ο Χουν Σεν να διακινδυνεύσει να την περάσει, τουλάχιστον δημόσια.

11062020-1.jpg

Σύμβουλοι του κινεζικού στρατού περπατούν με αποφοίτους του Ινστιτούτου του Στρατού του Καμπότζης κατά την διάρκεια τελετής αποφοίτησης στο Kampong Speu, στην Καμπότζη, τον Μάρτιο του 2015. Samrang Pring / Reuters
-----------------------------------------------------------------

Αξιωματούχοι της άμυνας της Καμπότζης χλεύασαν την δήλωση του αρχηγού των [υπηρεσιών] πληροφοριών των ΗΠΑ ως «ψεύτικες ειδήσεις». [2] Ο Χουν Σεν, επίσης, εξέδωσε σφοδρές διαψεύσεις, διακηρύσσοντας επανειλημμένα ότι το σύνταγμα της Καμπότζης απαγορεύει ξένες βάσεις –ως σαν η ίδια η ύπαρξη της απαγόρευσης να έκανε αδύνατη την παρουσία κινεζικών στρατευμάτων. Ωστόσο, πρόσφατες αναφορές έδειξαν ότι οι δύο χώρες έχουν υπογράψει μια μυστική συμφωνία [3] που δίνει στον κινεζικό στρατό αποκλειστική πρόσβαση στη ναυτική βάση Ream της Καμπότζης, και ένα έγγραφο που διέρρευσε [4] περιγράφει λεπτομερώς μια προηγούμενη μη κοινοποιηθείσα επίσκεψη που έκανε μια ομάδα κινεζικών στρατιωτικών επιθεωρητών στην Καμπότζη.

Οι κυβερνήσεις της Καμπότζης και της Κίνας συνεχίζουν να υπερασπίζονται τα τεράστια έργα επενδύσεων και υποδομών της Κίνας στην Καμπότζη ως ειρηνικές προσπάθειες για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης, της απασχόλησης και του εμπορίου. Ωστόσο, μια στρατιωτική παρουσία στην ακτή της Καμπότζης θα επέκτεινε σημαντικά την ικανότητα της Κίνας να προβάλλει ισχύ στην περιοχή, και υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία που δείχνουν ότι η Κίνα επιδιώκει κρυφά αυτόν τον στρατηγικό στόχο, μέσω έργων διπλής χρήσης. Πράγματι, η τεράστια κλίμακα ορισμένων κινεζικών κατασκευαστικών έργων που βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη στην Καμπότζη -όπως ο νέος διάδρομος [αεροδρομίου] και το λιμάνι βαθέων υδάτων στην επαρχία Koh Kong και το νέο θέρετρο στο νησί Koh Rong [5]- υπονοεί εντόνως ότι σχεδιάστηκαν με γνώμονα τις ανάγκες του στρατού της Κίνας, και όχι της τουριστικής βιομηχανίας της Καμπότζης.

ΜΙΑ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Το ιστορικό της Κίνας δίνει στον κόσμο λόγους ανησυχίας για τις προθέσεις της στην Καμπότζη. Όταν ο πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, παρουσίασε την κινεζική πρωτοβουλία Belt and Road Initiative (BRI) το 2013, την προώθησε ως προσπάθεια οικοδόμησης ήπιας ισχύος διεθνώς μέσω μεγάλων έργων υποδομών και δανείων προς αναπτυσσόμενες χώρες. Ωστόσο, ο Xi έκτοτε έχει επικεντρώσει την προσοχή του σε μια στρατηγική στρατιωτικο-πολιτικής συγχώνευσης [6] που έχει συστηματικά διαγράψει την απόσταση μεταξύ των εγχώριων τομέων εμπορίου και άμυνας της Κίνας. Με αυτόν τον τρόπο, η πολιτική αυτή έχει επίσης διαβρώσει την [διαχωριστική] γραμμή μεταξύ της κινεζικής ήπιας ισχύος και της σκληρής ισχύος στο εξωτερικό.

Ως αποτέλεσμα των νόμων που θέσπισε η κυβέρνηση Xi το 2015 και το 2016, τα κινεζικά φορτηγά πλοία πρέπει τώρα να κατασκευάζονται σύμφωνα με στρατιωτικά πρότυπα, και οι κινεζικές πολιτικές εταιρείες που ασχολούνται με την διεθνή ναυτιλία υποχρεούνται να παρέχουν προμήθειες σε κινεζικά στρατιωτικά πλοία όταν χρειάζεται. Στα αμφισβητούμενα ύδατα της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, ακόμη και τα κινεζικά αλιευτικά σκάφη [7] χρησιμοποιήθηκαν για την επιβολή των εδαφικών ισχυρισμών της Κίνας.

Οι επενδύσεις της BRI, εν τω μεταξύ, προσφέρουν στο Πεκίνο όχι μόνο οικονομικές συνεργασίες με κυβερνήσεις αλλά επίσης ένα πλαίσιο στρατιωτικής συνεργασίας. Το Κέντρο Προηγμένων Αμυντικών Μελετών (Center for Advanced Defense Studies) [8] διαπίστωσε το 2017 ότι η Κίνα, με το να επενδύει σε εμπορικά λιμάνια στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, τακτικά τοποθετεί τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας σε υψηλότερη προτεραιότητα από την οικονομική ανάπτυξη. Και όπως σημείωσε το Ίδρυμα Brookings [9] τον Σεπτέμβριο του 2019 για τις επενδύσεις της κινεζικής BRI, «Αυτά τα έργα υποδομής είναι ταχύτερα στην κατασκευή τους, ευκολότερα να τεθούν σε λειτουργία από όσο οι κανονικές στρατιωτικές βάσεις, πολύ λιγότερο ακριβά για να εγκατασταθούν και να συντηρούνται και, πέρα απ’ όλα αυτά, ουσιαστικά κινεζικής ιδιοκτησίας».

Μέσω των επενδυτικών έργων της BRI, ιδίως σε λιμάνια και παράκτιες περιοχές, η κινεζική κυβέρνηση κατασκευάζει μια ισχυρή υποδομή σε στρατηγικές ξένες τοποθεσίες, ακόμη και όταν εύλογα αρνείται ότι αυτές οι προσπάθειες εξυπηρετούν οποιοδήποτε στρατιωτικό σκοπό. Επιπλέον, λόγω των επενδύσεων, η Κίνα έχει πλέον εκτεταμένα οικονομικά συμφέροντα για να προστατεύσει -και για τα οποία χρειάζεται και μπορεί να δικαιολογήσει την ανάπτυξη εγγύς αμυντικών δυνατοτήτων. Από εκεί, η ανάπτυξη επιθετικών δυνατοτήτων θα απαιτήσει σχετικά μικρή επιπλέον επένδυση. Καθώς η Κίνα επεκτείνει την παρουσία της στο εξωτερικό, αυτά τα αυτοενισχυόμενα βήματα γίνονται ένα καθιερωμένο μοτίβο.