Κίνδυνος-φάντασμα στην Αρκτική

Μια παρόμοια αναντιστοιχία υπάρχει όταν πρόκειται για την αεροπορική ισχύ στην Αρκτική. Οι κινδυνολόγοι υπερβάλουν για την απειλή που δημιουργούν περίπου δώδεκα «αεροπορικές βάσεις» που έχει κατασκευάσει [15] ή άνοιξε ξανά η Ρωσία μετά από 20 χρόνια εγκατάλειψης. Αλλά αυτά τα φυλάκια περιγράφονται καλύτερα ως διάδρομοι απο-προσγείωσης. Στελεχωμένα από μικρά πληρώματα, κανένα από αυτά δεν είναι ικανό να φιλοξενήσει ούτε μια μοίρα μαχητικών αεροσκαφών. Αντ' αυτού, υποστηρίζουν κυρίως αντιαεροπορικές και κατά πλοίων συστοιχίες –δηλαδή, ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης και πυραύλους μικρής εμβέλειας που έχουν σχεδιαστεί για να αμύνονται έναντι προσεγγίσεων στην ρωσική επικράτεια. Τα ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη εξακολουθούν να αναπτύσσονται από τις ίδιες μακρινές ηπειρωτικές βάσεις όπως έκαναν πριν από 30 χρόνια και, λόγω μιας μέτριας ικανότητας ανεφοδιασμού στον αέρα, έχουν περιορισμένη ακτίνα μάχης. Ως αποτέλεσμα, η ρωσική πολεμική αεροπορία προσφέρει μια τρομερή άμυνα ενάντια σε κάθε εισβολέα, αλλά δεν είναι ούτε δομημένη ούτε βασίζεται σε μεγάλες επιθετικές επιχειρήσεις.

Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ μπορούν να καλέσουν αρκετές εκατοντάδες μαχητικά F-22 και F-35 [16] για Αρκτικές αποστολές μεγάλης εμβέλειας. Η Ρωσία, από την πλευρά της, δεν έχει ακόμα μαχητικά stealth με παρόμοια ικανότητα να διεισδύουν στις αεράμυνες. Τόσο στον αέρα όσο και στην θάλασσα, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους που διαθέτουν τη μεγαλύτερη ικανότητα προβολής ισχύος στην Αρκτική.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ψυχροπολεμικής εποχής διόγκωση των απειλών καθοδηγείται από την πίστη σε μια αδυσώπητη στρατηγική του Κρεμλίνου για παγκόσμια κυριαρχία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποτίμησαν αποδείξεις ότι μέχρι την δεκαετία του 1970, η σοβιετική ηγεσία είχε γίνει βαθιά συντηρητική -φοβισμένη από την στρατιωτική και τεχνολογική ισχύ των ΗΠΑ, επιδιώκοντας όχι να προωθήσει αλλά απλώς να στηρίξει τις κλονιζόμενες παγκόσμιες θέσεις της- προς χάριν των τρομακτικών εκτιμήσεων περί της σοβιετικής ετοιμότητας να ξεκινήσει έναν μεγάλο πόλεμο [17]. Σήμερα, η πίστη στην αδυσώπητη εχθρότητα του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν τροφοδοτεί μια μεγαλοποίηση της ισχύος και του επιθετικού σχεδιασμού της Ρωσίας.

Οι κινδυνολόγοι σκιάζουν με συνέπεια τα γεγονότα ώστε να ταιριάζουν σε αυτό το αφήγημα: ρωσικά βομβαρδιστικά [18] που αναχαιτίζονται από μαχητικά του ΝΑΤΟ κοντά στην Αλάσκα ή τον νορβηγικό εναέριο χώρο κάνουν επιδρομές βομβαρδισμών [19], ενώ τα αμερικανικά βομβαρδιστικά [20] παρεμποδιζόμενα από ρωσικά μαχητικά κοντά στον ρωσικό εναέριο χώρο στην Βαλτική ή τη Μαύρη Θάλασσα [21] βρίσκονται σε «εκπαιδευτικές αποστολές» [22]. Οι ρωσικές αμφίβιες ασκήσεις στην Αρκτική είναι επιθετικές, αλλά παρόμοιοι αμερικανο-ΝΑΤΟϊκοί ελιγμοί είναι αμυντικοί. Μερικοί βλέπουν ακόμη και μια ρωσική επίθεση στην Βαλτική [23] ή τη Νορβηγία [24] -ουσιαστικά αδιανόητη, καθώς θα έφερνε γρήγορη στρατιωτική αλλά και πολιτική και οικονομική καταστροφή- ως μια ρεαλιστική πιθανότητα. Αυτή η υπερβολή με την σειρά της τροφοδοτεί τον κύκλο συσσώρευσης και αντισυσσώρευσης [εξοπλισμών] [25].

Μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση για την αξιολόγηση της Αρκτικής πολιτικής της Ρωσίας δεν αγνοεί την πρόσφατη στρατιωτική συσσώρευση της Ρωσίας, αλλά την τοποθετεί στο γενικότερο πλαίσιο [26]. Αυτό σημαίνει, πρώτα απ' όλα, να αναγνωρίσουμε ότι η ισορροπία δυνάμεων εξακολουθεί να ευνοεί την Δύση. Αυτή η προσέγγιση αναγνωρίζει επίσης 25 χρόνια ρωσικής συνεργασίας στην Αρκτική, συμπεριλαμβανομένου του εποικοδομητικού ρόλου της Μόσχας στο Αρκτικό Συμβούλιο και της τήρησης της αρχής ότι οι εδαφικές διαφορές μπορούν να επιλυθούν μόνο μέσω της διαδικασίας του Δίκαιου της Θάλασσας του ΟΗΕ. (Το μόνο Αρκτικό έθνος που δεν έχει προσχωρήσει στον Δίκαιο της Θάλασσας είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες). Πάνω απ’ όλα, οι ρεαλιστές εκτιμούν το συναισθηματικό και οικονομικό στοίχημα της Ρωσίας ως ένα Αρκτικό έθνος και καταλαβαίνουν ότι οι κομπασμοί που απευθύνονται σε ένα εγχώριο κοινό δεν αντικατοπτρίζουν την ισχύ αλλά την ανασφάλεια [ 27].

ΨΥΧΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΞΑΝΑ

Η κινδυνολογία περί την Αρκτική ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία με φόβους για ρωσική «αρπαγή» [28] του υποθαλάσσιου πλούτου του Βόρειου Πόλου. Σήμερα, αυτός ο συναγερμός έχει μετατοπιστεί σε φόβους για την ικανότητα της Ρωσίας να σπρώξει το ΝΑΤΟ έξω από την περιοχή. Οι παράκτιες άμυνες της Ρωσίας [29] περιγράφονται σε αναλύσεις δεξαμενών σκέψης (think tank) ως «βασικά συστατικά ενός θόλου anti-access/area denial (αντιπρόσβασης/άρνησης περιοχής)», ενώ οι ναυτικές τους αναπτύξεις θέτουν [30] «άμεση πρόκληση για τις διατλαντικές θαλάσσιες γραμμές επικοινωνίας που είναι απαραίτητες για την συμμαχική ενίσχυση της Ευρώπης σε περίπτωση μεγάλης σύγκρουσης». Πρόκειται για ψυχροπολεμικού στυλ μεγαλοποίηση της απειλής, καθώς τα ραντάρ και οι πύραυλοι της αεράμυνας της Ρωσίας απλώς δεν πλησιάζουν μια τέτοια ικανότητα [31]. Η πιθανότητα ο μικροσκοπικός στόλος της Ρωσίας να ορμήσει στον Βόρειο Ατλαντικό για να επιτεθεί στις ενισχύσεις του ΝΑΤΟ κατά την διάρκεια ενός μεγάλου πολέμου είναι αυτοκτονική, μεγαλειωδώς απομακρυσμένη.