Μια επαναστατική αλλαγή στην Ταϊλάνδη

Από τον Φεβρουάριο, οι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους της Ταϊλάνδης για να απαιτήσουν μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος της χώρας. Οι διαδηλώσεις διογκώθηκαν τους τελευταίους μήνες καθώς οι ακτιβιστές έγιναν πιο ανοιχτοί στο να επικρίνουν την κυβέρνηση και τη μοναρχία -έναν θεσμό που παραδοσιακά κρατείτο ιερός. Χιλιάδες διαδηλωτές αντιμετώπισαν την αστυνομία αυτές τις ημέρες μπροστά από την φρουρά ενός στρατιωτικού συντάγματος υπό τον άμεσο έλεγχο του βασιλιά Vajiralongkorn. Σε μια προσπάθεια να εξαλειφθούν οι διαμαρτυρίες, οι Αρχές έχουν αξιοποιήσει τους σαρωτικούς νόμους της Ταϊλάνδης για τις προσβολές, οι οποίοι απαγορεύουν την κριτική προς την βασιλική οικογένεια, ώστε να ασκήσουν κατηγορίες εναντίον πέντε ηγετικών ακτιβιστών.

Ένας φιλο-δημοκρατικός διαδηλωτής στην Bangkok, στην Ταϊλάνδη, τον Σεπτέμβριο του 2020. Jorge Silva / Reuters
------------------------------------------------

Η Ταϊλάνδη έχει βιώσει πολιτικές αναταραχές στο παρελθόν. Τα τελευταία 15 χρόνια, οι διαδηλώσεις στους δρόμους έχουν επιταχύνει την άνοδο και την πτώση δύο κυβερνήσεων, το 2006 και το 2014, αντίστοιχα. Αλλά η τελευταία αναταραχή αποκαλύπτει μια επαναστατική αλλαγή κουλτούρας στην χώρα. Στο παρελθόν, η κύρια μάχη ήταν μεταξύ πολιτικών φατριών που διεκδικούσαν την εξουσία. Σήμερα, οι πολίτες της Ταϊλάνδης αμφισβητούν ανοιχτά τη μοναρχία. Ένας θεσμός που κάποτε ήταν ανέγγιχτος έχει πέσει από το βάθρο του και έχει γίνει υποκείμενος της δημόσιας συζήτησης, περιφρόνησης, ακόμη και αποκήρυξης.

ΝΑΙ ΣΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ

Οι σημερινές διαδηλώσεις ακολουθούν προηγούμενες πολιτικές αναταραχές που συγκλόνισαν την χώρα επί χρόνια. Δύο φατρίες -γνωστές κατ’ ευφημισμό ως τα «κόκκινα πουκάμισα» και τα «κίτρινα πουκάμισα» από τα χρώματα που έχουν επιλέξει- έχουν αγωνιστεί για τον πολιτικό έλεγχο στην Ταϊλάνδη από το 2006. Η διαμάχη τους επέφερε ένα στρατιωτικό πραξικόπημα το 2006, το οποίο ανέτρεψε τον υποστηριζόμενο από τα «κόκκινα πουκάμισα» πρωθυπουργό Thaksin Shinawatra. Τα κόκκινα πουκάμισα διαμαρτυρήθηκαν [1] ενάντια στο πραξικόπημα, το οποίο οδήγησε σε μια βάναυση στρατιωτική καταστολή το 2010. Οι Αρχές διεξήγαγαν εκλογές ξανά το 2011 που οδήγησαν στον διορισμό της αδελφής του Thaksin, την Yingluck Shinawatra ως πρωθυπουργό. Το 2014, μια συντηρητική ομάδα-ομπρέλα που περιλάμβανε τα κίτρινα πουκάμισα πραγματοποίησε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Ο στρατός στην συνέχεια εξανάγκασε ένα άλλο πραξικόπημα [2], εγκαθιστώντας τον Prayuth Chan-ocha, τον αρχηγό του στρατού, ως πρωθυπουργό, φαινομενικά για να εξασφαλίσει μια ομαλή μετάβαση από τον φθίνοντα βασιλιά Bhumibol Adulyadej στον γιο του, Vajiralongkorn.

Αυτή η μετάβαση έχει τελειώσει. Ο Vajiralongkorn ανέλαβε τον θρόνο το 2016 μετά τον θάνατο του πατέρα του. Οι αλλαγές που έγιναν στο σύνταγμα το 2017 [3] εξασφάλισαν ότι ο Prayuth θα παρέμενε πρωθυπουργός μετά τις εκλογές του 2019, ενδεικτικό του βαθμού του ελέγχου που διατηρεί ο στρατός επί των κυβερνητικών οργάνων. Αλλά ο Prayuth δεν ανέμενε την ισχυρή εμφάνιση ενός νέου προοδευτικού πολιτικού κόμματος, του «Μέλλον Μπροστά» (Future Forward), το οποίο κέρδισε την υποστήριξη πολλών νεότερων ψηφοφόρων. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ταϊλάνδης -το οποίο εξυπηρετεί τα συμφέροντα της κυβερνητικής χούντας- διέλυσε το Future Forward και βρήκε τον δημοφιλή ηγέτη του, Thanathorn Juangroongruangkit, ένοχο για παραβίαση των εκλογικών νόμων [4] στις αρχές του 2020. Η καταστολή του κόμματος προκάλεσε ξαφνικές συγκεντρώσεις στα πανεπιστήμια. Έκτοτε, οι διαμαρτυρίες κατά της κυβέρνησης έχουν μόνο αυξηθεί σε μέγεθος και στο πεδίο των αιτημάτων τους για αλλαγή. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες αναταραχές, οι άνθρωποι που καταλαμβάνουν πλέον τους δημόσιους χώρους στις πόλεις της Ταϊλάνδης είναι νέοι -κυρίως ηλικίας λυκείου και πανεπιστημίου- και επιδιώκουν θεμελιώδεις αλλαγές. Πολλά κόκκινα πουκάμισα έχουν ενταχθεί σε αυτούς.

Οι φετινές διαμαρτυρίες δείχνουν μια βαθιά μεταμόρφωση στην κουλτούρα και την πολιτική της Ταϊλάνδης. Ο Bhumibol ανέβηκε στο θρόνο ως έφηβος το 1946 και κυβέρνησε για 70 χρόνια, οπότε οι Ταϊλανδοί πολιτικοί και πολίτες σεβάστηκαν σε μεγάλο βαθμό τη μοναρχία ως σύμβολο σταθερότητας. Αλλά η ανάληψη του θρόνου από τον Vajiralongkorn άλλαξε αυτή την δυναμική. Τον Αύγουστο, ο δικηγόρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα Anon Nampa [5] έκανε έκκληση για μεταρρύθμιση της μοναρχίας σε μια διαδήλωση. Με αυτόν τον τρόπο, έσπασε δημόσια το ταμπού εναντίον του να μιλάει κάποιος επικριτικά για τη μοναρχία. Οι διαδηλωτές έκτοτε εξαπέλυσαν μια πλημμύρα επικρίσεων για τον βασιλιά, κάτι που ήταν αδιανόητο λίγους μήνες νωρίτερα και που οι Αρχές δεν μπόρεσαν να σταματήσουν. Αυτοί οι επικριτές δεν απαιτούν την κατάργηση της μοναρχίας, αλλά απαιτούν μεταρρύθμιση: περισσότερα νομικά όρια στον βασιλιά, οικονομικοί έλεγχοι του πλούτου του, και επιβολή άλλων μορφών εποπτείας στις βασιλικές δραστηριότητες.

ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ