Ο ανταγωνισμός με την Κίνα θα μπορούσε να είναι σύντομος και οξύς | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο ανταγωνισμός με την Κίνα θα μπορούσε να είναι σύντομος και οξύς

Ο κίνδυνος ενός πολέμου είναι μεγαλύτερος την επόμενη δεκαετία
Περίληψη: 

Η Κίνα έχει εισέλθει σε μια ιδιαίτερα επικίνδυνη περίοδο ως ανερχόμενη δύναμη: έχει αποκτήσει την δυνατότητα να διαταράξει την υπάρχουσα τάξη, αλλά το παράθυρο δράσης της μπορεί να είναι πιο περιορισμένο. Η ισορροπία ισχύος μετατοπίζεται υπέρ του Πεκίνου σε σημαντικούς τομείς του ανταγωνισμού ΗΠΑ-Κίνας, όπως το Στενό της Ταϊβάν και ο αγώνας για τα παγκόσμια δίκτυα τηλεπικοινωνιών. Ωστόσο, η Κίνα αντιμετωπίζει επίσης έντονη οικονομική επιβράδυνση και αυξανόμενη διεθνή αντίδραση.

Ο MICHAEL BECKLEY είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Tufts και επισκέπτης μελετητής στην έδρα Jeane Kirkpatrick στο American Enterprise Institute.
Ο HAL BRANDS είναι διακεκριμένος καθηγητής Παγκόσμιων Υποθέσεων στην έδρα Henry A. Kissinger στην Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και εσωτερικός μελετητής στο American Enterprise Institute.

Στους κύκλους της εξωτερικής πολιτικής, αποτελεί συμβατική σοφία ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα διεξάγουν έναν «μαραθώνιο υπερδυνάμεων» που μπορεί να διαρκέσει έναν αιώνα. Όμως, η πιο έντονη φάση αυτού του ανταγωνισμού θα είναι ένα σπριντ. Ο σινο-αμερικανικός ανταγωνισμός για την υπεροχή δεν θα διευθετηθεί σύντομα. Ωστόσο, η ιστορία και η πρόσφατη πορεία της Κίνας δείχνουν ότι η στιγμή του μέγιστου κινδύνου είναι μόλις λίγα χρόνια μακριά.

Η Κίνα έχει εισέλθει σε μια ιδιαίτερα επικίνδυνη περίοδο ως ανερχόμενη δύναμη: έχει αποκτήσει την δυνατότητα να διαταράξει την υπάρχουσα τάξη, αλλά το παράθυρο δράσης της μπορεί να είναι πιο περιορισμένο. Η ισορροπία ισχύος μετατοπίζεται υπέρ του Πεκίνου σε σημαντικούς τομείς του ανταγωνισμού ΗΠΑ-Κίνας, όπως το Στενό της Ταϊβάν και ο αγώνας για τα παγκόσμια δίκτυα τηλεπικοινωνιών. Ωστόσο, η Κίνα αντιμετωπίζει επίσης έντονη οικονομική επιβράδυνση και αυξανόμενη διεθνή αντίδραση.

18122020-1.jpg

Η Μεγάλη Αίθουσα του Λαού στο Πεκίνο, τον Μάρτιο του 2007. Jason Lee / Reuters
------------------------------------------------------------

Τα καλά νέα για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ότι μακροπρόθεσμα, ο ανταγωνισμός με την Κίνα μπορεί να αποδειχθεί πιο διαχειρίσιμος [1] από όσο πιστεύουν πολλοί απαισιόδοξοι. Οι Αμερικανοί μπορεί μια μέρα να κοιτάξουν την Κίνα με τον τρόπο που βλέπουν τώρα την Σοβιετική Ένωση -ως έναν επικίνδυνο αντίπαλο του οποίου τα εμφανή δυνατά σημεία κρύβουν στασιμότητα και ευπάθεια. Τα άσχημα νέα είναι ότι τα επόμενα πέντε έως δέκα χρόνια, ο βηματισμός της σινο-αμερικανικής αντιπαλότητας θα είναι καυτός και η προοπτική του πολέμου τρομακτικά αληθινή, καθώς το Πεκίνο μπαίνει στον πειρασμό να ορμήσει για γεωπολιτικό κέρδος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ακόμη χρειάζονται μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για παρατεταμένο ανταγωνισμό. Αλλά πρώτα χρειάζονται μια βραχυπρόθεσμη στρατηγική για να πλοηγηθούν στην ζώνη κινδύνου.

ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ

Πολλή από την συζήτηση σχετικά με την πολιτική της Ουάσινγκτον για την Κίνα εστιάζεται [2] στους κινδύνους που θα θέσει η Κίνα ως ένας ομότιμος ανταγωνιστής αργότερα αυτόν τον αιώνα. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν πραγματικά μια πιο πιεστική και ασταθή απειλή: μια ήδη ισχυρή αλλά ανασφαλή Κίνα που αντιμετωπίζει επιβράδυνση ανάπτυξης και ένταση εχθρότητας στο εξωτερικό.

Η Κίνα έχει τα χρήματα και την ισχύ να προκαλέσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε βασικούς τομείς. Χάρη στις δεκαετίες ταχείας ανάπτυξης, η Κίνα υπερηφανεύεται για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου (μετρούμενη με ισοτιμία αγοραστικής δύναμης), εμπορικό πλεόνασμα, χρηματοοικονομικά αποθέματα, ναυτικό με [μεγάλο] αριθμό πλοίων, και συμβατική πυραυλική ισχύ. Οι κινεζικές επενδύσεις [3] απλώνονται σε όλο τον κόσμο και το Πεκίνο πιέζει για υπεροχή σε στρατηγικές τεχνολογίες όπως οι τηλεπικοινωνίες 5G και η τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence, AI). Προσθέστε τέσσερα χρόνια σύγχυσης στην υπό την ηγεσία των ΗΠΑ παγκόσμια τάξη με τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, και δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το Πεκίνο δοκιμάζει το status quo από την Θάλασσα της Νότιας Κίνας έως τα σύνορα με την Ινδία.

Ωστόσο, το παράθυρο ευκαιριών της Κίνας ίσως να κλείνει γρήγορα. Από το 2007, ο ετήσιος ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας [4] μειώθηκε περισσότερο από το μισό και η παραγωγικότητα [5] μειώθηκε κατά 10%. Εν τω μεταξύ, το χρέος [6] έχει διογκωθεί κατά οκτώ φορές και βρίσκεται σε πορεία να φτάσει συνολικά το 335% [7] του ΑΕΠ έως το τέλος του 2020. Η Κίνα έχει λίγη ελπίδα να αντιστρέψει αυτές τις τάσεις, επειδή θα χάσει 200 εκατομμύρια ενήλικες σε ηλικία εργασίας [8] και θα κερδίσει 300 εκατομμύρια ηλικιωμένους πολίτες τα επόμενα 30 χρόνια. Και καθώς μειώνεται η οικονομική ανάπτυξη, αυξάνονται οι κίνδυνοι κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής. Οι Κινέζοι ηγέτες το γνωρίζουν αυτό: Ο πρόεδρος Xi Jinping έχει δώσει πολλές [9] ομιλίες [10] προειδοποιώντας για την πιθανότητα μιας κατάρρευσης σοβιετικού τύπου και οι κινεζικές ελίτ μεταφέρουν τα χρήματά τους [11] και τα παιδιά [12] στο εξωτερικό.

Εν τω μεταξύ, το παγκόσμιο αντι-κινεζικό κλίμα [13] έχει αυξηθεί σε επίπεδα που δεν έχουν εμφανιστεί από την σφαγή της πλατείας Τιενανμέν το 1989. Σχεδόν δώδεκα χώρες έχουν αναστείλει ή ακυρώσει την συμμετοχή τους σε έργα της Belt and Road Initiative (BRI) [14]. Άλλες 16 χώρες, συμπεριλαμβανομένων οκτώ από τις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, έχουν απαγορεύσει ή περιορίσει αυστηρά την χρήση προϊόντων της Huawei [15] στα 5G δίκτυά τους. Η Ινδία στράφηκε σκληρά ενάντια στην Κίνα από τότε που μια σύγκρουση στα κοινά σύνορά τους σκότωσε 20 στρατιώτες τον Ιούνιο. Η Ιαπωνία έχει αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες, μετέτρεψε αμφίβια πλοία σε αεροπλανοφόρα, και παρέταξε εκτοξευτές πυραύλων κατά μήκος των Νήσων Ryukyu κοντά στην Ταϊβάν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτήρισε την Κίνα ως «συστημικό αντίπαλο» [16]˙ και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία στέλνουν ναυτικές περιπολίες [17] για να αντιμετωπίσουν [18] την επέκταση του Πεκίνου στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας και στον Ινδικό Ωκεανό. Σε πολλά μέτωπα, η Κίνα αντιμετωπίζει την ανάκρουση που δημιουργήθηκε από την δική της συμπεριφορά.

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Πολλοί άνθρωποι υποθέτουν ότι οι ανερχόμενοι αναθεωρητές αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την διεθνή ασφάλεια. Αλλά ιστορικά [19], οι πιο απελπισμένες έφοδοι προήλθαν από δυνάμεις που είχαν ανέλθει, αλλά έγιναν αυξανόμενα ανήσυχες ότι ο χρόνος τους λιγόστευε.