Μια διάσκεψη κορυφής για την δημοκρατία δεν είναι το φάρμακο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μια διάσκεψη κορυφής για την δημοκρατία δεν είναι το φάρμακο

Αμερική, θεραπεύσου μόνη σου

Οι υποστηρικτές της διάσκεψης κορυφής ενδέχεται να ισχυριστούν ότι η υπόσχεση της ένταξης θα προσφέρει στους ηγέτες των μερικώς δημοκρατιών ή των μη δημοκρατιών κίνητρο να αλλάξουν τις πρακτικές τους. Όμως, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ δεν μπορούν ρεαλιστικά να περιμένουν ότι οι Βίκτορ Ορμπάν, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Νάρεντα Μόντι, Μπολσονάρο και άλλοι θα ενδιαφέρονται να «αντιμετωπίσουν με ειλικρίνεια» την οπισθοδρόμησή τους [έναντι της δημοκρατίας] υπέρ μιας «κοινής ατζέντας» που βασίζεται σε «κοινές αξίες». Προσκαλέστε τους και θα γυρίσουν στο σπίτι τους με τις χώρες τους ενισχυμένες ως DINO (democracies in name only, δημοκρατίες μόνο κατ’ όνομα). Μην τους προσκαλέσετε και θα εκμεταλλευτούν την επιτίμηση για να τροφοδοτήσουν περαιτέρω τον ξενοφοβικό εθνικισμό.

ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ VS. ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ

Η σύγκληση μιας συνόδου κορυφής για την δημοκρατία είναι να ληφθεί μια προφανώς ιδεολογική προσέγγιση στην παγκόσμια ατζέντα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συνάφειες με συναδέλφους δημοκρατίες που δεν μοιράζονται με τις απολυταρχίες. Αλλά η ιδεολογία και τα συμφέροντα δεν ευθυγραμμίζονται πάντα.

Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, μια μονολιθική θεώρηση του παγκόσμιου κομμουνισμού τύφλωσε τους Αμερικανούς υπεύθυνους χάραξης πολιτικής τόσο στη Σινο-Σοβιετική διάσπαση της δεκαετίας του 1950 όσο και στην ιδιαιτερότητα των εθνικισμών του Τρίτου Κόσμου. Οι σημερινοί Αμερικανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν πρέπει να κάνουν το ίδιο λάθος στο να υποθέσουν μια ομοιότητα συμφερόντων μεταξύ των απολυταρχιών, ιδίως της Ρωσίας και της Κίνας. Αυτές οι δύο δυνάμεις μοιράζονται μια απαρέσκεια για την αμερικανική κυριαρχία επί του παγκόσμιου συστήματος και για την παραδοσιακή υποστήριξη των ΗΠΑ στο κράτος δικαίου, αλλά παραμένουν ανήσυχοι εταίροι [14], ιδίως καθώς ανταγωνίζονται για πλεονέκτημα σε περιοχές σημαντικές και για τις δύο, όπως η Κεντρική Ασία [15] και η Αρκτική [16].

Επιπλέον, οι αποκλίνουσες πολιτικές ιδεολογίες δεν απέκλεισαν την συνεργασία των ΗΠΑ με την Ρωσία ή την Κίνα με βάση αμοιβαία συμφέροντα, ακόμη και σε περιόδους διακριτού ιδεολογικού ανταγωνισμού. «Δεν μπορώ να δεχτώ τον κομμουνισμό», το έθεσε ο πρόεδρος Φράνκλιν Ντ. Ρούσβελτ [17] όταν δικαιολογούσε την συμμαχία των Ηνωμένων Πολιτειών για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με τον Σοβιετικό ηγέτη Τζόζεφ Στάλιν, «… αλλά για να διασχίσω αυτή την γέφυρα θα μπορούσα να κρατιέμαι χέρι-χέρι με τον Διάβολο». Αφότου κοίταξε στην πυρηνική άβυσσο με τον Σοβιετικό επικεφαλής Νικήτα Χρουστσόφ κατά την διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας το 1962, ο πρόεδρος Τζον Φ. Κένεντι μίλησε [18] τον επόμενο χρόνο για μια ανάγκη «στρατηγικής ειρήνης» στην ατομική εποχή. Αν και ατελείς, οι συμφωνίες ελέγχου των εξοπλισμών στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου που υπέγραψαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σοβιετική Ένωση ώστε να διαχειριστούν τον πυρηνικό τους ανταγωνισμό, ήταν ουσιαστικά επιτεύγματα. Οι Αμερικανοί και οι Σοβιετικοί συνεργάστηκαν επίσης σε μια σειρά άλλων κοινών συμφερόντων, ιδίως για την παγκόσμια εξάλειψη της ευλογιάς [19] στις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Και παρά τις διαφωνίες όπως η ρωσική εισβολή του 2014 στην Ουκρανία και η κινεζική επιθετικότητα στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Κίνα συνεργάστηκαν για την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και την συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα μόλις το 2015. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες η σύγκληση μιας συνόδου κορυφής υψηλού επιπέδου που θα επισημαίνει τον αποκλεισμό της Κίνας και της Ρωσίας θα κάνει την διαχείριση των εντάσεων με αυτές τις χώρες πολύ πιο δύσκολη σε μια εποχή που ήδη βρίσκονται [οι εντάσεις] ψηλά.

Ούτε η κοινή ιδεολογία δημιουργεί πλήρως κοινά συμφέροντα με τις άλλες δημοκρατίες. Ποτέ δεν το έκανε: ούτε για τον πόλεμο στο Ιράκ, ούτε για τον πόλεμο του Βιετνάμ, και ειλικρινά ούτε για τις απομονωτικές Ηνωμένες Πολιτείες πριν η Ιαπωνία βομβαρδίσει το Περλ Χάρμπορ τον Δεκέμβριο του 1941, ακόμη και όταν ο Χίτλερ επιτέθηκε σε μια συνάδελφο δημοκρατία. Παίρνοντας ως δείγμα από την τρέχουσα ατζέντα: η Γερμανία αντιστέκεται στην πίεση των ΗΠΑ για τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2 με την Ρωσία. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα συνεχίζουν να πραγματοποιούν τις δικές τους τριμερείς συνόδους κορυφής με την Κίνα˙ σημαντικές διαφορές σχετικά με το Ιράν και τους Παλαιστινίους είναι πιθανό να επανεμφανιστούν στις σχέσεις ΗΠΑ-Ισραήλ. Σε αυτά και άλλα ζητήματα, η ιδεολογία έχει σημασία, αλλά τα συμφέροντα έχουν μεγαλύτερη.

ΠΑΡΑΛΕΙΨΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΟΔΟ ΚΟΡΥΦΗΣ, ΠΙΑΣΤΕ ΔΟΥΛΕΙΑ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες που για άλλη μια φορά νοιάζονται για την δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, και το κράτος δικαίου θα είναι πολύ προτιμότερες από εκείνες που δεν το κάνουν. Αλλά αντί για μια νέα σύνοδο κορυφής, η Ουάσιγκτον μπορεί να εργαστεί μέσω υπαρχόντων οντοτήτων όπως το ΝΑΤΟ και το G-7. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να ενισχύσουν την συνεργασία τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση, να προωθήσουν τη μεγαλύτερη πολυμέρεια μεταξύ των βασικών ασιατικών συμμάχων τους, και ακόμη και να βρουν καλύτερους τρόπους συντονισμού με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ και της Ασίας.

Το ΝΑΤΟ δημοσίευσε πρόσφατα την έκθεσή του για το 2030 [20], η οποία επιβεβαιώνει εκ νέου τις «αρχές της δημοκρατίας, της ατομικής ελευθερίας και του κράτους δικαίου» της ιδρυτικής συνθήκης, και προτείνει ένα Κέντρο Αριστείας για την Δημοκρατική Ανθεκτικότητα (Center of Excellence for Democratic Resilience). Καλύτερα να εργαστούν [οι ΗΠΑ] για μέλη όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τουρκία μέσω αυτών των μηχανισμών, εκτός από τις διμερείς πιέσεις, παρά να συγκαλέσουν μια τεράστια νέα παγκόσμια συζήτηση.