Η χρηματοοικονομική τεχνολογία είναι ο Δούρειος Ίππος της Κίνας

Σε μια από τις τελευταίες του πράξεις ως πρόεδρος, ο Ντόναλντ Τραμπ εξέδωσε μια εκτελεστική εντολή για την απαγόρευση οκτώ κινεζικών εφαρμογών λογισμικού, συμπεριλαμβανομένης της Alipay, της μεγαλύτερης εφαρμογής πληρωμών για κινητά στον κόσμο. Οι άνθρωποι στην Κίνα, και όλο και περισσότερο σε άλλες χώρες, πραγματοποιούν κάθε είδους συναλλαγές μέσω της Alipay και της WeChat Pay, μιας άλλης εφαρμογής που απαγορεύθηκε από την εντολή του Τραμπ -τα πάντα, από την πληρωμή λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος έως την αγορά φαγητού από πωλητές του δρόμου και μέχρι τις πολυτελείς μπουτίκ.

Μια αφίσα με τις κινεζικές διαδικτυακές υπηρεσίες πληρωμών WeChat Pay and Alipay, στο Τορόντο, στον Καναδά, τον Μάιο του 2017. Mark Blinch / Reuters s
-------------------------------------

Η απαγόρευση του Trump, που εκδόθηκε στις 5 Ιανουαρίου, προσπάθησε να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες ότι αυτές οι δημοφιλείς κινεζικές εφαρμογές ενδέχεται να επιτρέψουν στο Πεκίνο την πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα σχετικά με τους Αμερικανούς. Ωστόσο, η αναδυόμενη κυριαρχία της Κίνας στην χρηματοοικονομική τεχνολογία, γνωστή και ως «fintech» [στμ: από το financial technology], θέτει ένα ακόμη πιο θεμελιώδες πρόβλημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να εμπιστευτεί ότι το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) θα αξιοποιήσει προς όφελος όλων την αυξανόμενη επιρροή του στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Πιθανότατα, το Πεκίνο θα χρησιμοποιήσει την fintech για να καταλάβει τα υψηλά επίπεδα στο παγκόσμιο εμπόριο, να ενισχύσει το κράτος παρακολουθήσεων, και να θέσει τις βάσεις για να αμφισβητήσει το δολάριο των ΗΠΑ ως το αποθεματικό νόμισμα του κόσμου.

Ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ ΣΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΣΟΥ

Οι εφαρμογές (apps) πληρωμών για κινητά στην Κίνα ξεκίνησαν ως διασκεδαστικοί και εύκολοι τρόποι για να στέλνονται εορταστικά δώρα [στμ: παραδοσιακά, στην Κίνα δίνονται ως δώρο χρήματα μέσα σε κόκκινο μικρό φάκελο] σε οικογένεια και φίλους κατά την Σεληνιακή Πρωτοχρονιά, αλλά γρήγορα εξελίχθηκαν σε μια τεράστια βιομηχανία. Εκατομμύρια Κινέζοι καταναλωτές χρησιμοποιούν ψηφιακές τεχνολογίες πληρωμών για καθημερινές συναλλαγές. Η ανερχόμενη μεσαία τάξη της Κίνας έχει προσπεράσει τις πιστωτικές κάρτες και έχει μετακινηθεί κατευθείαν στις ψηφιακές πληρωμές, των οποίων ο όγκος πλέον υπερβαίνει τα 42 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στην Κίνα -σχεδόν 150 φορές ο όγκος των συναλλαγών των ΗΠΑ σε εφαρμογές όπως το PayPal και το Venmo.

Η άνοδος των κινεζικών fintech εταιρειών απειλεί να ενισχύσει το πιο ευρύ κράτος επιτήρησης στον κόσμο. Η παρακολούθηση δεδομένων (λεγόμενη data exhaust) από δισεκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές συμπληρώνει τα υπάρχοντα δεδομένα από την αναγνώριση προσώπου, ιστορικά αναζήτησης και συνδέσεων σε κοινωνικά δίκτυα, παρέχοντας στο ΚΚΚ σημάδια χρόνου και τοποθεσίας GPS, ιστορικά συναλλαγών, ταξιδιωτικά αρχεία, στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών, και πολλά άλλα. Μαζί, αυτές οι πληροφορίες επιτρέπουν στις κινεζικές Αρχές να παρακολουθούν στενά και να ελέγχουν συγκεκριμένα άτομα και κοινότητες μειώνοντας ή ακυρώνοντας την πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς, παγώνοντας ταξιδιωτικές διαδρομές, και απαγορεύοντας την είσοδο σε συγκεκριμένες τοποθεσίες. Δυσοίωνα, οι χρηματοπιστωτικές Αρχές στο Χονγκ Κονγκ άρχισαν πρόσφατα να ζητούν από τις τράπεζες να αναφέρουν συναλλαγές [1] για να βοηθήσουν τις Αρχές να εντοπίσουν τους φιλο-δημοκράτες ακτιβιστές.

Αξιωματούχοι εκτός της Κίνας κατανοητά ανησυχούν για το πώς οι κινεζικές Αρχές μπορούν να αξιοποιήσουν τα δεδομένα που παράγονται από χρήστες στις χώρες τους. Το Alipay μπορεί να υπερηφανεύεται για χρήστες σε περισσότερες από 110 χώρες. Ο Ινδός βουλευτής Narendra Jadhav προειδοποίησε το 2018 ότι εάν οι κινεζικές εταιρείες fintech αποκτήσουν πρόσβαση στα οικονομικά δεδομένα εκατομμυρίων Ινδών και ινδικών εταιρειών, αυτό θα εκθέσει την Ινδία σε «σοβαρό γεωπολιτικό κίνδυνο» [2]. Παρόμοιοι φόβοι κινητροδότησαν την εκτελεστική εντολή του Τραμπ για την απαγόρευση των Alipay, WeChat Pay και άλλων κινεζικών εφαρμογών λογισμικού.

Όμως, η κυριαρχία της Κίνας στην fintech υπόσχεται επίσης να ενισχύσει τις επεκτατικές φιλοδοξίες του ΚΚΚ με έναν άλλο τρόπο, προσδένοντας άλλες χώρες στην οικονομία της Κίνας. Οι κινεζικές εταιρείες fintech λειτουργούν σαν ένας γεωοικονομικός Δούρειος Ίππος. Πρώτα, οι Alipay και WeChat Pay -εταιρείες που αποτελούν το 95% της αγοράς πληρωμών μέσω κινητών της Κίνας- ενσωματώνονται στην καθημερινή οικονομική ζωή σε κάποια χώρα. Έπειτα, με την βοήθεια αυτής της χρηματοοικονομικής υποδομής, αυτές και άλλες κινεζικές εταιρείες αποκτούν άδειες ψηφιακής τραπεζικής και επεκτείνονται γρήγορα σε άλλους τομείς, όπως η ψηφιακή ασφάλεια, η καταναλωτική πίστη, τα εμβάσματα και ο δανεισμός. Αυτές οι εταιρείες σύντομα ενσωματώνονται τόσο πολύ στην χώρα υποδοχής που δεν γίνεται πια να αφαιρεθούν. Για παράδειγμα, στις αρχές Δεκεμβρίου, τρεις από τους τέσσερις νικητές (που επιλέχθηκαν από ένα σύνολο 21 αιτούντων) αδειών ψηφιακής τραπεζικής στην Σιγκαπούρη ήταν κινεζικοί ή υποστηρίχθηκαν έντονα από Κινέζους επενδυτές. Οι ΗΠΑ και άλλες Δυτικές εταιρείες δεν ήταν πουθενά, αφήνοντας την Κίνα με έναν ανοιχτό πεδίο ανταγωνισμού.