Η ανισότητα της Κίνας θα την οδηγήσει σε μια ξεκάθαρη επιλογή

Με άλλα λόγια, το ΚΚΚ εξακολουθεί να αντλεί την πλειοψηφία των μελών του από τις «παλαιές» κοινωνικές ομάδες, αλλά τα πλουσιότερα μέλη του προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από τις «νέες» κοινωνικές τάξεις. Και αυτές απομακρύνονται όλο και περισσότερο από το υπόλοιπο κόμμα. Και για αυτά τα ελίτ [κομματικά] μέλη, η συμμετοχή στο ΚΚΚ φαίνεται να είναι ιδιαίτερα επικερδής: αφού ελέγξαμε όλες τις σχετικές μεταβλητές, διαπιστώσαμε ότι η συμμετοχή στο κόμμα σχετίζεται με μια στατιστικά σημαντική αύξηση εισοδήματος μόνο για όσους έχουν μεγάλη εμπλοκή με τον ιδιωτικό τομέα. Είτε τα μέλη του ΚΚΚ που είναι πολιτικά ισχυρά αποφασίζουν να μεταβούν στον ιδιωτικό τομέα, είτε, πιο πιθανό, εκείνοι που έχουν γίνει πλούσιοι με ανεξάρτητο τρόπο το βρίσκουν χρήσιμο να ενισχύσουν την οικονομική τους δύναμη μέσω της συμμετοχής τους στο κόμμα. Έτσι, η οικονομική και πολιτική εξουσία συμπίπτουν για να σχηματίσουν μια ελίτ που κρατά τους μοχλούς και των δύο βασιλείων.

ΣΥΓΚΡΑΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ

Έχω υποστηρίξει αλλού [4] ότι η διαφθορά είναι έμφυτη στα συστήματα του πολιτικού καπιταλισμού. Ταυτόχρονα, ωστόσο, η διαφθορά απειλεί τη νομιμοποίηση αυτών των συστημάτων, διότι βασίζουν την ελκυστικότητά τους στην επίτευξη ευημερίας με αρκετά δίκαια αποτελέσματα για όλους. Για τον λόγο αυτό, όλες αυτές οι χώρες μπορεί να αναμένεται ότι θα αγκαλιάσουν, κατά καιρούς, κίνητρα κατά της διαφθοράς -εάν οι ηγέτες τους έχουν το πολιτικό περιθώριο να το πράξουν.

Η αντίθεση μεταξύ Κίνας και Ρωσίας είναι διδακτική από αυτή την άποψη. Μια απολιτική εκστρατεία κατά της διαφθοράς έφερε στο προσκήνιο τον Alexei Navalny ως τον πιο σοβαρό αντίπαλο που έχει αντιμετωπίσει ως τώρα ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν. Σαφώς ένα κίνημα κατά της διαφθοράς θα ήταν δημοφιλές στην Ρωσία -αλλά ο Πούτιν, σε αντίθεση με τον Xi, δεν μπορεί να ξεκινήσει ένα τέτοιο, επειδή φοβάται ότι θα αναστατώσει την επισφαλή ισορροπία μεταξύ των ολιγαρχών. Ο Xi βρίσκεται σε μια πιο πλεονεκτική θέση, χάρη στον έλεγχο που ασκεί στο ΚΚΚ, το οποίο ιστορικά διευθύνει την χώρα. Η πολιτική σκοπιμότητα μπορεί να παρακινεί ορισμένες από τις ενέργειες του Xi, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η μεγαλύτερη εκστρατεία κατά της διαφθοράς ήταν πραγματική, επειδή η εκρίζωση της διαφθοράς τον ωφελεί τελικά με το να διαβεβαιώνει το κοινό για τη νομιμότητα του συστήματος και τις οικονομικές διευθετήσεις που συνεπάγεται.

Ωστόσο, οι μελλοντικές εκστρατείες κατά της διαφθοράς ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ένα πιο τρομερό εμπόδιο. Η πολιτική και οικονομική ισχύς συγχωνεύονται για να δημιουργήσουν μια υβριδική πολιτικοοικονομική ελίτ που θα είναι δύσκολο να εκτοπιστεί αφότου εδραιωθεί. Αυτή η ελίτ θα έχει ελάχιστο ενδιαφέρον για τον περιορισμό της διαφθοράς, πόσω μάλλον για την υποστήριξη εκστρατειών κατά της διαφθοράς. Εκεί βρίσκεται η αντίφαση στις προσπάθειες για τον περιορισμό της διαφθοράς σε ένα μονοκομματικό σύστημα. Η ισχυρή ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, όπως στην Κίνα, δημιουργεί νέες κοινωνικές τάξεις. Για να τις δεχθεί ως μέλη, η κυβέρνηση κάνει έκκληση για την πολιτική συμμετοχή τους μέσω της συμμετοχής τους στο κόμμα. Έπειτα όμως γίνονται μια ανώτερη τάξη με πολιτική και οικονομική δύναμη, χωρισμένη από την υπόλοιπη κοινωνία και επίσης από το μεγαλύτερο τμήμα των ενταγμένων στο ΚΚΚ. Πώς μπορεί να ελεγχθεί η δύναμη μιας τέτοιας ελίτ; Εν τη απουσία εκλογών, μόνο με ένα ανεξάρτητο κέντρο πάνω από αυτήν. Η υπόθεση έτσι γίνεται για μια απόλυτη εξουσία, που θα βρίσκεται σε έναν στενό κύκλο κορυφαίων κεντρικών κομματικών και κυβερνητικών αξιωματούχων που είναι πιστοί στο υπόβαθρό τους. Αυτή η αυταρχική δύναμη μπορεί να χαλιναγωγήσει την άμετρη επιδίωξη της ελίτ για οικονομικό κέρδος και, ίσως, ακόμη και την [ηθική] κατάπτωσή της. Η Κίνα έχει απομείνει με μια επιλογή ανάμεσα σε δύο οράματα: την ολιγαρχία ή τον αυταρχισμό.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.pnas.org/content/111/19/6928
[2] https://www.amazon.com/Chinas-Gilded-Age-Economic-Corruption/dp/1108478603
[3] https://osf.io/preprints/socarxiv/enbxv/
[4] https://www.hup.harvard.edu/catalog.php?isbn=9780674987593

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2021-02-11/chinas-inequali...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition